Dziedzictwo paryskiej konferencji pokojowej. Wybrane problemy

• Autorzy: Jerzy Menkes

Warianty tytułu

The Legacy of the Paris Peace Conference. Selected Problems

• Języki publikacji: PL

Abstrakty

Sto lat po paryskiej konferencji pokojowej i wobec głosów, że świat jest znowu w przededniu "Sarajewa", przeprowadzona została krytyczna refleksja jej dokonań. Jej dziełem była Liga Narodów, pierwsza uniwersalna organizacja międzynarodowa - stanowiąca wyraz organizacyjnego idealizmu w stosunkach międzynarodowych. W katalogu decyzji konferencji są normy, które: kodyfikowały prawo międzynarodowe; prawo rozwijały; prawo to zmieniały. Wytworzony porządek międzynarodowy był oparty na wartościach, instytucje miały w nim do wypełnienia istotne funkcje. Wartości współtworzące system, które legły u źródeł przyjętych rozwiązań generalnych, przeszły próbę czasu. Jego podstawą miała być internalizacja wartości i celów; i tego nie zrealizowano. Na wizerunku konferencji i Ligi Narodów ciąży - przede wszystkim - kolejna wojna. Obciążanie konferencji, traktatów, systemu organizacji "forum" winą za wojnę jest infantylną antropomorfizacją; usprawiedliwiają ją cierpienia milionów i pamięć o nich. Jednak upływ czasu nakazuje krytyczną refleksję nad nią i jej dokonaniami. Jednym z pryzmatów tej refleksji jest prawo międzynarodowe. W artykule zawarte zostały wnioski wynikające z analizy konferencji i jej ustaleń.(abstrakt oryginalny)

EN

100 years after the Paris Peace Conference and in view of the voices that the world is once again on the eve of 'Sarajevo', it seemed timely to offer a critical reflection on the achievements of the Conference. Its focus was the League of Nations, the first universal international organization - an expression of organizational idealism in international relations. In the catalogue of decisions of the Conference there are norms which: - codified international law; - developed law; - and changed it. The international order that was created was based on values and the institutions had important functions in it. The values that formed the system, which were at the origin of the general solutions adopted, have passed the test of time. It was supposed to be based on the internalization of values and objectives; and this was not achieved. The image of the Conference and the LN is, first and foremost, the result of another war. The blaming of the Conference, the treaties, the system of organization - the 'forum' for the war is (infantile) anthropomorphising; it is justified by the suffering of millions and the memory of it. However, the passage of time requires a critical reflection on the Conference and its achievements. One of the prisms of this reflection is international law. The article offers conclusions resulting from the analysis of the Conference and its findings.(original abstract)

Słowa kluczowe

PL

Konferencje; Organizacje międzynarodowe; Mniejszości narodowe; Prawo; Prawo międzynarodowe

EN

Conferences; International organisations; Ethnic minority; Law; International law

• Czasopismo: Stosunki Międzynarodowe
• Rocznik: 2020
• Tom: 56
• Numer: nr 3
• Strony: 17--28

Twórcy

autor

Jerzy Menkes

• Szkoła Główna Handlowa w Warszawie

Bibliografia

• Susan Ratcliffe, ed., Oxford Essential Quotations, Oxford: Oxford University Press, 2016.
• Herbert G. Wells, The War that will end War, London: Frank&Palmer, 1914, https://archive.org/details/warthatwillendwa00welluoft/page/n7/mode/2up.
• Anthony Pagden, Worlds at War: The 2,500-Year Struggle Between East and West, New York: Oxford University Press, 2008, 407.
• Dz.U. z 1920 r. Nr 35, poz. 200.
• Ernest Gläser, Rocznik 1902, Warszawa: Towarzystwo Wydawnicze "Rój", 1930, 188-189.
• Tadeusz Skoczek, ed. Stulecie Traktatu Wersalskiego 1919-2019, Warszawa: Muzeum Niepodległości w Warszawie, 2019, 10-16.
• Margaret MacMillan, The War that Ended Peace. The Road to 1914, New York: Random House, 2013.
• Richard J. Evans, "Before the First World War; What Can 1914 Tell Us About 2014?", New Statesman, 23.01.2014.
• Ana Swanson, "The World Today Looks Ominously Like t Did Before World War I", The Washington Post, 29.12.2016.
• Ian Johnston, "Is it 1914 all over again? We are in danger of repeating the mistakes that started WWI, says a leading historian", Independent, 5.01.2014.
• Myres S. McDougal, Michael Reisman, "The Prescribing Function in World Constitutive Process: How International Law is Made", Yale Studies in World Order 6(2) (1980): 249-284.
• Dz.U. z 1920 r. poz. 728.
• Henryk Batowski, Między dwiema wojnami 1919-1939, Kraków: Wydawnictwo Literackie, 1988.
• Janusz Pajewski, Odbudowa państwa polskiego 1914-1918, Poznań: Wydawnictwo Poznańskie, 2005.
• Stanisław Hubert, Przywrócenie władzy państwowej (ius postliminii). Rozwój doktryny w teorji i praktyce prawa narodów do początków wieku XIX, Lwów: Zakład Prawa Politycznego i Prawa Narodów U.J.K.: skład główny w księgarniach Gebethnera i Wolffa, 1936.
• Janusz Sondel, "Ius postliminii jako podstawa uznania ciągłości I i II oraz II i III Rzeczypospolitej", [w:] Maciej Marszał, Mirosław Sadowski, Na szlakach Niepodległej. Polska myśl polityczna i prawna w latach 1918-1939, Wrocław: Wydawnictwo Uniwersytetu Wrocławskiego, 2009, 22.
• Emile J. Dillon, The Inside Story of the Peace Conference, New York-London: Harper & Brothers Publishers, 1920, rozdz. XVI, dostęp: 24.05.2021, https://www.gutenberg.org/files/14477/14477-h/14477-h.htm.
• Jerzy Kosiński, Malowany ptak, tłum. Tomasz Mirkowicz, Warszawa: Albatros, 2019.
• Hannah Arendt, Korzenie totalitaryzmu, tłum. Daniel Grinberg, Mariola Szawiel, Warszawa: Nowa, 1989, 16-48.
• Jonathan Littell, Łaskawe, tłum. Magdalena Kamińska-Maurugeon, Kraków: Wydawnictwo Literackie, 2019.
• Kazimierz Kocot, Karol Wolfke, Wrocław-Warszawa: PWN, 1976, 45-47.
• Arthur S. Link, Woodrow Wilson and the Progressive Era 1910-1917, New York: Harper & Brothers Publishers, 1954, 252-283, dostęp: 24.05.2021, https://archive.org/details/wood row wilsonand007665mbp/page/n7/mode/2up.
• Henry Kissinger, Dyplomacja, tłum. Stanisław Głąbiński, Grzegorz Woźniak, Iwona Zych, Warszawa: Bellona, 2017, 95 i n.
• Jerzy Menkes, Andrzej Wasilkowski, Organizacje międzynarodowe. Prawo instytucjonalne, Warszawa: WN PWN, 2017, 97-105.
• Treaty of Peace Between The Allied and Associated Powers and Hungary And Protocol and Declaration, dostęp: 24.05.2021, https://wwi.lib.byu.edu/index.php/Treaty_of_Trianon.
• Claude Quétel, La Seconde Guerre Mondial, Paris: Éditions Perrin, 2018, 7.
• John M. Keynes, The Economic Consequences of the Peace, London: Macmillan & Co., 1920.
• Elżbieta Czarny, Jerzy Menkes, "Philosophy of the develepment of the European Union", [w:] European Union: three anniversaries: Polish perspective, ed. Elżbieta Czarny, Paweł Folfas, Warszawa: SGH, 2017, 19-20.
• Jerzy Menkes, Anna Kociołek-Pęksa, "Z zagadnień legitymacji i legalności prawa w krajowym, międzynarodowym oraz europejskim porządkach prawnych", Przegląd Prawa Publicznego 7-8 (2016): 12-3.
• Jerzy Menkes, Anna Kociołek-Pęksa, "Correlation between Legitimacy and Legality - Selected Problems", Polish Review of International and European Law 5(1) (2016): 125-144.
• https://pbc.gda.pl/dlibra/doccontent?id=19348.
• David A. Andelman, A Shattered Peace: Versailles 1919 and the Price We Pay Today, New York: John Wiley Publishers, 2007.
• Jörn Leonhard, Die Büchse der Pandora. Geschichte Des Ersten Weltkriegs, München: C.H. Beck, 2014.
• https://web.archive.org/web/20120924102609/http://nemzetiosszetartozas.kormany.hu/custom/non/torveny.html.
• Anna Spain, "International Dispute Resolution in an Era of Globalization", [w:] Spain, International Law in New Age of Globalization, Nijhoff: Brill, 2013, 41-70, dostęp: 24.05.2021, https://lawweb.colorado.edu/profiles/pubpdfs/spain/IntlDispRes-EraGlobalization.pdf.
• Lucius Caflisch, "Cent ans de règlement pacifique des différends interétatiques", Recueil des Cours 288 (2001): 245-468.

Identyfikatory

DOI

10.7366/020909613202002