Sprzeczności i antynomie jako przypadłość demokracji

• Autorzy: Edward Karolczuk

Warianty tytułu

Contradictions and Antinomies as Afflictions of Democracy

• Języki publikacji: PL

Abstrakty

Cechą każdego ustroju demokratycznego - w tym także neoliberalnego - ze względu na jego genezę i pełnione funkcje, są pewne antynomie. Celem wyznaczonym w opracowaniu jest próba odpowiedzi na pytanie o to, czy zasadne jest stosowanie kategorii sprzeczności logicznej i sprzeczności dialektycznej w badaniu zagadnienia demokracji. Aby odpowiednio zrozumieć wewnętrzne sprzeczności demokracji neoliberalnej konieczne jest, zdaniem autora, posługiwanie się dialektyką - tak, jak ją rozumieli G.W.F. Hegel i K.Marks. Punktem wyjścia w rozważaniach autora jest przywołanie pojęcia dialektyki w kontekście analizy demokracji liberalnej. Kolejnymi syntetycznie omówionymi pojęciami w części wstępnej artykułu są pojęcia sprzeczności i antynomii oraz ich rodzaje, istotne z punktu widzenia tematu i celu opracowania. Pozwalają ona na wskazanie w ostatniej części typowych antynomii demokracji (m.in. ,,władzy ludu", równości, wolności, większości i mniejszości). (abstrakt oryginalny)

EN

Antinomies are a feature of any democratic system - including neoliberal ones - due to its genesis and functions. Edward Karolczuk's aim in this article is to examine whether it is justifiable to use the categories of logical and dialectical contradiction in the study of democracy. In order properly to understand the internal contradictions of neoliberal democracy, it is necessary, in Karolczuk's opinion, to use dialectics in the sense in which it was understood by G.W.F. Hegel and K. Marx. At the starting point of his reflections, Karolczuk summons the concept of dialectics in the context of the analysis of liberal democracy. Other concepts synthetically discussed in the introductory part of the article, are those of contradiction and antinomies and their types, relevant from the point of view of the topic and purpose of this discussion. They allow him to identify, in the final part of the article, antinomies typical of democracy (e.g., "the power of the people", equality, freedom, majority, and minority). (original abstract)

Słowa kluczowe

PL

Demokracja; Antynomia; Wolność; Władza

EN

Democracy; Antinomy; Freedom; Power

• Czasopismo: Studia Politicae Universitatis Silesiensis
• Rocznik: 2021
• Tom: 32
• Strony: 63--81

Twórcy

autor

Edward Karolczuk

Bibliografia

• [Aroĭo, Zh.Zh.] Aройо, Ж. (1984). Экономические противоречия при социализме. Сущность, проявления, разрешение. Москва: Политиздат.
• Batiszczew, G. (1981). Dlaczego antynomia oddziela się od prawdy? W: H. Widłaszewski (red.), Sprzeczność dialektyczna. Praca zbiorowa. Warszawa: Książka i Wiedza.
• Bell, D. (1994). Kulturowe sprzeczności kapitalizmu. Przeł. S. Amsterdamski. Warszawa: Wydawnictwo Naukowe PWN.
• Bensaïd, D. (2012). Permanentny skandal. W: G. Agamben i in., Co dalej z demokracją? Warszawa: Książka i Prasa.
• Engels, F. (1972). Anty-Dühring. Przewrót w nauce dokonany przez pana Dühringa. W: K. Marks, F. Engels, Dzieła, T. 20. Warszawa: Książka i Wiedza.
• Głagolewa, E. (1981). Czy prawdziwe są przeciwstawne określenia wchodzące w skład pojęcia teoretycznego? W: H. Widłaszewski (red.), Sprzeczność dialektyczna. Praca zbiorowa. Warszawa: Książka i Wiedza.
• Rozental, M. i in. (1977). Historia dialektyki marksistowskiej. Od powstania marksizmu do etapu leninowskiego. Warszawa: Książka i Wiedza.
• Karwat, M. (2007a). Pesymistyczna teoria błędów. W: M. Karwat (red.), Paradoksy polityki. Warszawa: Dom Wydawniczy Elipsa.
• Karwat, M. (2007b). Wprowadzenie. Pochwała paradoksu. W: M. Karwat (red.), Paradoksy polityki. Warszawa: Dom Wydawniczy Elipsa.
• Kochan, J. (2007). Życie codzienne w matriksie. Filozofia społeczna w ponowoczesności. Warszawa: Wydawnictwo Naukowe Scholar.
• Kostecki, W. (2007). Wielostopniowa paradoksalność polityki w ujęciu Ricoeura. W: M. Karwat (red.), Paradoksy polityki. Warszawa: Dom Wydawniczy Elipsa.
• Kościuszko, K. (2015). Popper - dogmatyzm - dialektyka. Humanistyka i Przyrodoznawstwo, 21, 9-24.
• Kozyr-Kowalski, S. (1982). Sprzeczność antagonistyczna. W: T.M. Jaroszewski i in. (red.), Słownik filozofii marksistowskiej. Warszawa: Wiedza Powszechna.
• Ładosz, J. (1973). Materializm dialektyczny. Warszawa: Państwowe Zakłady Wydawnictw Szkolnych.
• Ładosz, J. (1979). Sprzeczności w rozwoju społeczeństwa socjalistycznego. W: J. Ładosz (red.), Materializm historyczny. Materiały Ogólnopolskiego Zjazdu Filozoficznego. Wrocław, Warszawa, Kraków, Gdańsk: Ossolineum.
• Marks, K. (1966). Przyczynek do krytyki ekonomii politycznej. W: K. Marks, F. Engels: Dzieła. T. 13. Warszawa: Książka i Wiedza.
• Narski, I. (1981). Dialektyczna sprzeczność i logika poznania. Warszawa: Państwowe Wydawnictwo Naukowe.
• Popper, Karl R. (1999). Czym jest dialektyka? W: K. R. Popper, Droga do wiedzy. Domysły i refutacje. Warszawa: Wydawnictwo Naukowe PWN.
• Porus, W. (1981). Nie "rozdzielać", lecz rozróżniać. W: H. Widłaszewski (red.), Sprzeczność dialektyczna. Praca zbiorowa. Warszawa: Książka i Wiedza.
• Raj, M.C. (2012). Dialectic Democracy. https://mcrajauthordotcom.wordpress.com/2012/09/01/dialectic-democracy (data dostępu: 9.09.2021).
• Sztumski, W., Sztumski, J. (1977). Materializm dialektyczny a współczesne nauki szczegółowe. Warszawa: Książka i Wiedza.

Identyfikatory

DOI

10.31261/spus.12085