Zasada demokracji, praworządności i poszanowania praw człowieka jako warunek członkostwa w Radzie Europy

• Autorzy: Elżbieta Dynia

Warianty tytułu

Principles of Democracy, the Rule of Law and Respectmfor Human Rights as Conditions of Membership in the Council of Europe

• Języki publikacji: PL

Abstrakty

Rada Europy, która powstała 5 maja 1949 r., od początku istnienia opierała się na wspólnocie wartości, w szczególności na wspólnocie prawa, starając się harmonizować prawo państw członkowskich wokół wspólnych zasad, którymi są zasada demokracji, praworządności i poszanowania praw człowieka. Zasady te są wzajemnie komplementarne, gdyż żadna z nich nie może być urzeczywistniana bez pozostałych. W artykule wykazane zostało ich znaczenie zarówno w procedurze akcesyjnej, jak i po uzyskaniu członkostwa. Państwo, decydując się na członkostwo w Radzie Europy, bierze na siebie zestaw zobowiązań, które powinno realizować. W trakcie procedury akcesyjnej dokonywano więc oceny spełniania przez kandydata warunków członkostwa. Procedura ta odegrała kluczową rolę w oddziaływaniu Rady Europy na wdrożenie standardów demokratycznych w państwach Europy Środkowo-Wschodniej, gdy te aplikowały o członkostwo w Radzie. Natomiast po uzyskaniu członkostwa kontrola wypełniania przyjętych zobowiązań opiera się na procedurze monitoringowej Zgromadzenia Parlamentarnego oraz Komitetu Rady Ministrów Rady Europy. Państwo, które nie respektuje przyjętych w ramach organizacji standardów, podważa swoją legitymację do uczestniczenia w niej. Aksjologia jest bowiem istotną przesłanką wspólnego działania państw w ramach Rady Europy.(abstrakt oryginalny)

EN

The Council of Europe, established on 5 May 1949, has been based since its inception on a community of values, in particular a community of law, attempting to harmonize the law of the member states around common principles, which include the principles of democracy, the rule of law and respect for human rights. These principles are complementary to each other, as none of them can be realized without the others. The article shows their importance both in the accession procedure as well as after obtaining by a state membership in the organization. When a state decides to become a member of the Council of Europe, it assumes a set of obligations which it should fulfil. Therefore, during the accession procedure, the candidate's compliance with the membership conditions is assessed. This procedure played a key role in the influence of the Council of Europe on the implementation of democratic standards in the countries of Central and Eastern Europe, when they applied for membership in the Council. On the other hand, after obtaining membership, the control of compliance with the assumed obligations is based on the monitoring procedure of the Parliamentary Assembly and the Committee of Ministers of the Council of Europe. A state which does not respect the standards adopted within the organization challenges its own right to participate in it, as axiology constitutes an important premise of joint action of states within the Council of Europe.(original abstract)

Słowa kluczowe

PL

Organizacje międzynarodowe; Organizacje publiczne; Praworządność; Demokracja; Prawa człowieka; Prawo międzynarodowe; Europejska Współpraca Polityczna; Europejska Polityka Sąsiedztwa; Międzynarodowe stosunki polityczne

EN

International organisations; Public organisations; Rule of law; Democracy; Human rights; International law; European Political Cooperation (EPC); European Neighbourhood Policy (ENP); International political relations

• Czasopismo: Stosunki Międzynarodowe
• Rocznik: 2020
• Tom: 56
• Numer: nr 4
• Strony: 35--49

Twórcy

autor

Elżbieta Dynia

• Uniwersytet Rzeszowski

Bibliografia

• Cezary Mik, Fenomonologia regionalnej integracji państw. Studium prawa międzynarodowego, t. II: Regionalne organizacje integracyjne z perspektywy analitycznej prawa międzynarodowego (Warszawa: C.H. Beck, 2019), 288.
• Jerzy Menkes, "Polska przeciwko «wspólnym europejskim wartościom»," w: Ewelina Cała-Wacinkiewicz, Jerzy Menkes, red., Wspólne wartości prawa międzynarodowego, europejskiego i krajowego (Warszawa: C.H. Beck, 2018), 251.
• Elżbieta Dynia, "Unia Europejska jako wspólnota wartości", w: E. Cała-Wacinkiewicz, J. Menkes, red., Wspólne wartości, 221.
• Bartosz Liżewski, Operacjonalizacja ochrony praw człowieka w porządku Europejskiej Konwencji Praw Człowieka (studium teoretycznoprawne) (Lublin: Wydawnictwo Uniwersytetu Marii Curie-Skłodowskiej, 2015), 168-169.
• Jakub Kociubiński, "Przestrzeganie prawnomiędzynarodowych standardów ustroju państwa (analiza działalności Komisji Weneckiej)", Państwo i Prawo 12 (2016): 41-42.
• Marcin Rulka, "Wpływ dorobku Komisji Weneckiej na prawodawstwo krajowe", Europejski Przegląd Sądowy 5 (2016): 4-10.
• Michael O'Flaherty, "Ochrona praw człowieka w dzisiejszej Europie", Ruch Prawniczy, Ekonomiczny i Socjologiczny 1 (2017): 54.
• Statut RE w: Anna Przyborowska-Klimczak, Ewa Skrzydło-Tefelska, Dokumenty europejskie, t. II (Lublin: Verba, 1999), 66-77.
• Dz.U 1994, nr 118, poz. 565.
• Florence Benoit-Rohmer, Henrich Klebes, Prawo Rady Europy. W stronę ogólnoeuropejskiej przestrzeni prawnej (tłum. Marek Antoni Nowicki) (Warszawa: Wydawnictwo Naukowe Scholar, 2006), 36.
• Marlena Cymerman, "Ewolucja europejskiego systemu przestrzegania praw człowieka", w: Anna Przyborowska-Klimczak, Wojciech Szczepan Staszewski, Prawo międzynarodowe publiczne. Studia i materiały, t. I (Lublin: Wydawnictwo Katolickiego Uniwersytetu Lubelskiego, 2006), 9.
• Jerzy Jaskiernia, "Rada Europy jako organizacja międzynarodowa kreująca i oddziałująca na implementację standardów demokratycznych", w: J. Jaskiernia, red., Rada Europy a przemiany demokratyczne w państwach Europy Środkowej i Wschodniej w latach 1989-2009 (Toruń: Wydawnictwo Adam Marszałek, 2010), 36-37.
• Dz.U. 1995, nr 46, poz. 238, 239.
• Dz.U. 1999, nr 8, poz. 67.
• Elżbieta Dynia, "Wpływ Rady Europy na rozwój prawa międzynarodowego", w: Irena Głuszczyńska, Kazimierz Lankosz, red. Rada Europy - 60 lat na rzecz jedności europejskiej (Bielsko-Biała: Wyższa Szkoła Administracji, 2008), 65.
• Jerzy Jaskiernia, "70 lat Rady Europy: Nowe wyzwania w dziedzinie demokracji, praworządności i ochrony praw człowieka", Państwo i Prawo 3 (2020).
• Dz.U. 1993, nr 61, poz. 285.
• Jerzy Jaskiernia, "Prawo Rady Europy a prawo krajowe - granice i wspólne obszary", w: Barbara Mikołajczyk, Joanna Nowakowska-Małusecka, red. Prawo międzynarodowe, europejskie i krajowe - granice i wspólne obszary. Księga jubileuszowa dedykowana Profesor Genowefie Grabowskiej (Katowice: Wydawnictwo Uniwersytetu Śląskiego, 2009), 256.
• Michał Balcerzak, "Zalecenia Komitetu Ministrów Rady Europy jako forma pozatraktatowej działalności normatywnej i harmonizującej w dziedzinie praw człowieka", w: I. Głuszczyńska, K. Lankosz, red., Rada Europy - 60 lat na rzecz jedności europejskiej (Bielsko-Biała: Wyższa Szkoła Administracji, 2008), 7.
• Jerzy Jaskiernia, "Znaczenie Zgromadzenia Parlamentarnego Rady Europy we wspieraniu demokracji w państwach członkowskich", Europejski Przegląd Sądowy 2 (2017): 15.
• Janusz Symonides, "Ocena demokratyczności systemu politycznego państw w prawie międzynarodowym i praktyce międzynarodowej", w: Edward Haliżak, Dariusz Popławski, red. nauk., Demokracja w stosunkach międzynarodowych (Warszawa: Wydawnictwo Naukowe Scholar, 1997), 34-35.
• Paweł Filipek, "Geneza i ewolucja monitoringu Zgromadzenia Parlamentarnego Rady Europy", w: I. Głuszczyńska, K. Lankosz, red., Rada Europy, - 60 lat na rzecz jedności europejskiej (Bielsko-Biała: Wyższa Szkoła Administracji, 2008), 64.
• Karolina Pałka, "Standardy Rady Europy a przestrzeganie praw człowieka w Czeczenii", w: Jerzy Jaskiernia, red. nauk. Wpływ standardów międzynarodowych na rozwój demokracji i ochronę praw człowieka, t. 2 (Warszawa: Wydawnictwo Sejmowe, 2013), 215.
• Marta Medwid-Fidler, "Rola Komisarza Praw Człowieka w urzeczywistnianiu standardów demokratycznych i prawnoczłowieczych Rady Europy", w: Jaskiernia, red. nauk., Wpływ standardów międzynarodowych na rozwój demokracji i ochronę praw człowieka, t. 2 (Warszawa: Wydawnictwo Sejmowe, 2013), 94-104.
• Zarządzenie ZP nr 508 (1995) z 26 kwietnia 1995 r. w sprawie wypełniania obowiązków i zobowiązań przez państwa członkowskie Rady Europy.
• Rezolucja ZP nr 1115(1997) z 29 stycznia 1997 r. ustanawiająca Komisję Zgromadzenia do spraw Wypełniania Obowiązków i Zobowiązań przez Państwa Członkowskie Rady Europy (Komisja Monitoringowa).
• Hanna Machińska, "Refleksje dotyczące Raportu Sekretarza Generalnego Rady Europy w sprawie stanu demokracji, praw człowieka i rządów prawa jako europejskiego imperatywu bezpieczeństwa", Europejski Przegląd Sądowy 2 (2017): 7.
• Jerzy Menkes, Andrzej Wasilkowski, Organizacje międzynarodowe. Prawo instytucjonalne (Warszawa: Wydawnictwo Naukowe PWN, 2017), 280.
• Izabela Rycerska, "Bezpieczeństwo narodowe a ochrona praw człowieka w Rosji w kontekście działań Rady Europy", w: J. Jaskiernia, Rada Europy a przemiany demokratyczne w państwach Europy Środkowej i Wschodniej w latach 1989-2009 (Toruń: Wydawnictwo Adam Marszałek, 2010), 813.
• Jerzy Jaskiernia, "Bezpieczeństwo państwa a ochrona praw człowieka i wolności jednostki w Polsce -obszary koegzystencji i konflikty tych wartości w kontekście realizacji standardów międzynarodowych i wewnętrznych", w: J. Jaskiernia, red. nauk. Bezpieczeństwo państwa a ochrona praw i wolności jednostki we współczesnym świecie (Kielce: Wydawnictwo Uniwersytetu Jana Kochanowskiego, 2012), 65-66.
• Jerzy J. Wiatr, "Old and New Authoritarianism in a Comparative Perspective", w: Wiatr, red., New Authoritarianism Challenges to Democracy in the 21 st Century (Opladen-Berlin-Toronto: Verlag Barbara Budrich Publishers, 2019), 169.
• Lize R. Glas, "The European Court of Human Rights Use of Non Binding and Standard-Setting Council of Europe Documents", Human Rights Law Review 1 (2017), 99.
• Marek Safjan, "Rządy prawa a przyszłość Europy", Europejski Przegląd Sądowy 8 (2019): 10.

Identyfikatory

DOI

10.7366/020909614202002