Euro-emerytura jako koncepcja dodatkowego zabezpieczenia emerytalnego dla obywateli państw członkowskich

• Autorzy: Mirosław Pękala , Wojciech Bugajski

Warianty tytułu

Euro-pension for Every Citizen of the European Community - it is Time to Begin a Discussion

• Języki publikacji: PL

Abstrakty

Przedmiot badań: Przedmiotem prowadzonych badań jest zainicjowanie dyskusji nad utworzeniem projektu dotyczącego bazowego systemu emerytalnego, obejmującego wszystkie państwa członkowskie Unii Europejskiej. Cel badawczy: Celem prowadzonych przez autorów badań, których jednym ze składowych jest przedmiotowy artykuł, jest zainicjowanie dyskusji nad utworzeniem projektu dotyczącego bazowego systemu emerytalnego, obejmującego wszystkie państwa członkowskie Unii Europejskiej, a co za tym idzie umożliwieniem otrzymania świadczenia łagodzącego skutki wieku starości przez każdego euro-obywatela. 1 Projekt jest wzorowany na schematach I filaru systemów emerytalnych, które obowiązują w państwach członkowskich Wspólnoty Europejskiej, lecz bez części kapitałowej. Utworzenie ogólnodostępnego, dobrowolnego programu emerytalnego, niezależnego od poszczególnych państw członkowskich, obejmującego obszar wspólnoty, umiejscowionego w strukturach UE, z gwarancjami EBC wypłaty środków i dofinansowaniu ze środków finansowych UE, niezwiązanego z budżetami członkowskimi, prywatnego, uzupełniającego krajowe systemy zabezpieczenia emerytalnego, zwiększy poczucie powszechnie pożądanej stabilności i pewności życia w okresie starości wszystkim mieszkańcom euro-społeczności. Tak zorganizowana struktura złagodzi problemy demograficzne, z którymi poszczególne państwa UE w sposób autonomiczny nie będą w stanie sobie poradzić. Narastający kryzys demograficzny niweczy, a w niedalekiej przyszłości będzie paraliżował wszelkie poczynania gospodarcze wszystkich członków Unii. Zarówno konflikty wewnętrzne poszczególnych państw członkowskich, jak i spory zewnętrzne można powstrzymać, organizując wspólne, powszechnie akceptowalne programy społecznie użyteczne. Jednym z nich jest Euro-emerytura, czyli europejski system emerytalny stanowiący uzupełnienie programów zabezpieczenia emerytalnego obowiązujących w poszczególnych państwach członkowskich. Metoda badawcza: W opracowaniu zastosowano metodę analizy aktów prawnych, piśmiennictwa w powiązaniu z metodą dedukcji. Wyniki: Odpowiednio zorganizowany, umiejscowiony i zarządzany przez struktury Unii Europejskiej nowy bazowy system emerytalny może zapewnić poczucie stabilizacji. Należy stworzyć i zastosować niekonwencjonalne rozwiązania, dać coś od siebie, wziąć sprawy (emeryturę) w swoje ręce bowiem na cud w czasach kryzysu demograficznego i ekonomicznego liczyć nie możemy. Tym mocniej, że skutki destabilizacji w gospodarce światowej wywołanej COVID-19 w chwili obecnej nie są znane.(abstrakt oryginalny)

EN

Background: The subject of research is an attempt to start a discussion on a new model of the basic pension system in the entire European Union. Research purpose: The aim of the research conducted by the authors, one of which is the subject of this article, is to initiate a discussion on the creation of a project on the basic pension system covering all Member States of the European Union, and thus enabling the receipt of a benefit mitigating the effects of old age by every euro-citizen. The project is modelled on the schemes of pension systems' first pillar of that are in force in the Member States of the European Community but without the capital part. The creation of a publicly available, voluntary retirement program - independent of individual Member States, covering the community area, located within the EU structures, with the ECB guarantees disbursement of funds and co-financing from EU funds, unrelated to ember budgets, private, complementary national pension security systems - will increase the sense of commonly desired stability and certainty of life in old age for all residents of the euro community. Such an organized structure will alleviate demographic problems that individual EU countries will not be able to cope with autonomously. The growing demographic crisis is destroying, and in the near future will paralyze all economic activities of all EU members. The internal conflicts of individual Member States, as well as external disputes, can be stopped by organizing joint, universally acceptable, socially useful programs. One of them is "Euroemerytura", i.e. the European pension system supplementing the pension protection programs in force in the individual Member States. Methods: The study uses the method of analysing legal acts and references in connection with the deductive method. Conclusions: A new basic pension system, properly organized, located, and managed by the structures of the European Union, will provide a sense of stability. We must create and apply unconventional solutions, give something from ourselves, or take matters (retire) into our own hands because we cannot count on a miracle in times of demographic and economic crisis. The more so that the effects of destabilization in the global economy caused by COVID-19 are not known at present.(original abstract)

Słowa kluczowe

PL

Emerytury; System emerytalny; Zabezpieczenie emerytalne; Prognozy demograficzne

EN

Pensions; Pension schemes; Pension arrangement; Demographic forecasts

• Czasopismo: Studia Prawno-Ekonomiczne
• Rocznik: 2021
• Tom: 119
• Strony: 277--295

Twórcy

autor

Mirosław Pękala

• Szkoła Główna Handlowa w Warszawie

autor

Wojciech Bugajski

• Szkoła Główna Handlowa w Warszawie

Bibliografia

• Obwieszczenie Marszałka Sejmu Rzeczypospolitej Polskiej z dnia 4 kwietnia 2019 r. w sprawie ogłoszenia jednolitego tekstu ustawy o pracowniczych programach emerytalnych (Dz.U. z 2019 r., poz. 850).
• Obwieszczenie Marszałka Sejmu Rzeczypospolitej Polskiej z dnia 22 listopada 2019 r. w sprawie ogłoszenia jednolitego tekstu ustawy o emeryturach i rentach z Funduszu Ubezpieczeń Społecznych (Dz.U. z 2020 r., poz. 53).
• Ustawa z dnia 9 stycznia 2020 r. o zmianie ustawy o emeryturach i rentach z Funduszu Ubezpieczeń Społecznych oraz niektórych innych ustaw (Dz.U. z 2020 r., poz. 252).
• Ustawa z dnia 31 marca 2020 r. o zmianie ustawy o szczególnych rozwiązaniach związanych z zapobieganiem, przeciwdziałaniem i zwalczaniem COVID-19, innych chorób zakaźnych oraz wywołanych nimi sytuacji kryzysowych oraz niektórych innych ustaw (Dz.U. z 2020 r., poz. 568).
• Abramowska-Kmon A., Kotowska I.E., Praca a opieka w warunkach zmian struktur demograficznych Europy Środkowo-Wschodniej. Zmiany demograficzne i ich implikacje dla Europy środkowo-wschodniej. Demografia, Raport SGH, Krynica 2018.
• Alińska A., Pietrzak B., Finanse publiczne a kryzys ekonomiczny, CeDeWu, Warszawa 2011.
• Barr N., Państwo dobrobytu jako skarbonka. Informacja, ryzyko, niepewność a rola państwa, Wydawnictwo Wyższej Szkoły Pedagogicznej TWP, Warszawa 2010.
• Bednarczyk T.H., Wyzwania demograficzne dla systemów emerytalnych w Unii Europejskiej, Uniwersytet Marii Curie-Skłodowskiej w Lublinie, Zakład Ubezpieczeń, Lublin 2015.
• Chybalski F., Zmiany w polskim systemie emerytalnym anno domini 2014: Diagnoza i perspektywy, Optimum - Stud. Ekon. 2014/4, Białystok, s. 135-149.
• Cycoń M., Jedynak T., Strupczewski G., Nowe trendy w zabezpieczeniu emerytalnym w Polsce, Przegląd Ubezpieczeń 2018, Fundacja Uniwersytetu Ekonomicznego w Krakowie, Kraków 2018.
• Góra M., System emerytalny, PWE, Warszawa 2003.
• Góra M., System emerytalny w Polsce - kilka istotnych uwag, Polska Grupa Emerytalna SGH, Warszawa 2017.
• Jedynak T., Kształt powszechnego systemu emerytalnego w Polsce w świetle klasycznych typologii wielofilarowych, PPS, Kraków 2018.
• Kapica M., Olewicz T., Aktywność seniora jako wartość podmiotowa (red. nauk.) M. Kapica, T. Olewicz, Wydawnictwa Wyższej Szkoły Zarządzania i Administracji w Opolu, Opole 2016.
• Mandrzejewska-Smól I., Podejmowanie aktywności zawodowej przez osoby w wieku senioralnym w opinii słuchaczy Kazimierzowskiego Uniwersytetu Trzeciego Wieku w Bydgoszczy, Polskie Towarzystwo Profesjologiczne U. Z. 2016/1, Bydgoszcz.
• OECD, Pensions at a Glance, Paris 2017.
• OECD, Pensions at a Glance, Paris 2018.
• Pękala M., Prywatna emerytura jako składnik pozapłacowego systemu wynagrodzeń i jednocześnie tarcza podatkowa, Kwartalnik KES SGH, Warszawa 2017.
• Rutecka J., Dodatkowe zabezpieczenie emerytalne, Prace Naukowe UE we Wrocławiu 2014/342, Wrocław, s. 257.
• Rutecka J., Zakres redystrybucji dochodowej w ubezpieczeniowym systemie emerytalnym, Oficyna Wydawnicza SGH, Warszawa 2012.
• Rutecka-Góra J., Długoterminowe oszczędzanie, postawy, strategie i wyzwania, (red. nauk.) J. Rutecka-Góra, Oficyna Wydawnicza SGH, Warszawa 2016.
• Skrenty Ż., Zaufanie obywateli do organów władzy publicznej w świetle orzecznictwa sądowego i poglądów doktryny, PWSZ IPiA Studia Lubuskie 2013/IX, Sulechów.
• Szumlicz T., Ubezpieczenia w polityce społecznej, teksty i komentarze, Drukarnia Artystyczna Jacka Wasilewskiego, Warszawa 2015.
• Szymańska J., Strategia Unii Europejskiej wobec kryzysu migracyjnego: priorytety, bariery, efekty, Studia BAS 2017/3 (51), Warszawa, s. 159-186.
• Zieliński P., Zabezpieczenie emerytalne w teorii i praktyce, Instytut Teorii Rozwoju Społeczno- -Ekonomicznego Wydziału Ekonomicznego UMCS, Lublin 2001, s. 133-135.
• Żukowski M., Wielostopniowe systemy zabezpieczenia emerytalnego w Unii Europejskiej i w Polsce, Wydawnictwo Akademii Ekonomicznej w Poznaniu, Poznań 1997.
• CIA, Factbook, 2018, https://www.cia.gov/library/publications/download/download-2018/index. html; stan na 21.02.2020 r.
• Europejski Bank Centralny, https://www.ecb.europa.eu/home/html/index.en.html; stan na 8.03.2020 r.
• EUROSTAT, https://ec.europa.eu/eurostat/statistics-explained/index.php?title=Population_structure_ and_ageing/pl; stan na 20.03.2020 r.
• Gałązka P., Rynek Finansowy: PEPP - nowy ogólnoeuropejski produkt emerytalny, Bank 18/09, https://alebank.pl/rynek-finansowy-pepp-nowy-ogolnoeuropejski-produkt-emerytalny/; stan na 20.03.2020 r.
• Góra M., Inne spojrzenie na podstawowe zagadnienia ekonomii emerytalnej, https://www.caseresearch.eu/pl/inne-spojrzenie-na-podstawowe-zagadnienia-ekonomiiemerytalnej; stan na 15.03.2020 r.
• http://www.liberation.fr/france/2017/09/30/les-retraites-en-chiffres_1599625; stan na 16.03.2020 r.
• https://advinda.com/france/; stan na 20.03.2020 r.
• https://humanis.com/particulier/retraite-complementaire/systeme-retraite-en-france-panorama/; stan na 20.03.2020 r.
• Janecki J., Ekonomia behawioralna wzmocni emerytalne oszczędności, https://www.obserwator finansowy.pl/bez-kategorii/rotator/ekonomia-behawioralna-wzmocniemerytalne-oszczednosci/; stan na 17.03.2020 r.
• Kaliszuk G., PEPP - nowy rodzaj dobrowolnego zabezpieczenia emerytalnego, https://prnews. pl/pepp-nowy-rodzaj-dobrowolnego-zabezpieczenia-emerytalnego-447338; stan na 20.03.2020 r.
• Kiermacz W., OECD nie ma dobrych wieści dla polskiego systemu emerytalnego, https://analizy. pl/fundusze/wiadomosci/26314/oecd-nie-ma-dobrych-wiesci-dla-polskiego-systemuemerytalnego.html; stan na 17.03.2020 r.

Identyfikatory

DOI

10.26485/SPE/2021/119/15