O typach umysłów ludzkich

• Autorzy: Maria Szyszkowska

Warianty tytułu

About Types of Human Minds

• Języki publikacji: PL

Abstrakty

Artykuł w pierwszym rzędzie przybliża głównie typologie umysłu, w których uwzględnia się intuicję. Z tego punktu widzenia autor omawia cztery dotychczasowe typologie, związane z nazwiskami: Poincaré, Jung, Dobrowolski i Westcott. Krytycznie została potraktowana koncepcja C. G. Junga, a szczególnie pozytywnie wyróżniony wkład M. R. Westcotta, który zapoczątkował eksperymentalne badania intuicji. Autor artykułu proponuje twórczo zmodyfikować dotychczasowe koncepcje, gdzie tradycyjnie stosuje się typologie parzyste (2 typy, albo 4) oraz przesadnie przeciwstawia się intuicję - racjonalności (logice). Propozycja dotyczy odejścia od dychotomicznych podziałów na rzecz kontinuum i tym samym wyodrębniania typów pośrednich. W wyniku tego zabiegu zmodyfikowana typologia umysłów przedstawia się następująco: 1) typ skrajnie logiczny, 2) logiczny, 3) pośredni (zrównoważony), 4) intuicyjny, 5) skrajnie intuicyjny. Znajdujemy tu również trzy historyczne przykłady znanych osób o różnych typach umysłu (Sokrates, Ford, Mickiewicz). (abstrakt oryginalny)

EN

The article primarily focuses on the typologies of mind, in which intuition is taken into account. From this point of view, the author discusses the four previous typologies associated with the names: Poincaré, Jung, Dobrowolski and Westcott. The concept of C. G. Jung was critically treated, and the contribution of M.R. Westcott, who initiated experimental studies on intuition, was particularly positively highlighted. The author of the article proposes to creatively modify the existing concepts, where even typologies (2 types or 4) are traditionally applied and intuition is excessively opposed to rationality (logic). The proposal concerns moving away from dichotomous divisions in favour of a continuum and thus isolating intermediate types. As a result of this procedure, the modified typology of minds is as follows: 1) extremely logical type, 2) logical type, 3) intermediate (balanced) type, 4) intuitive type, 5) extremely intuitive type. We also find three historical examples of famous people with different types of mind (Socrates, Ford, Mickiewicz). (original abstract)

Słowa kluczowe

PL

Umysł ludzki; Psychologia; Myślenie twórcze

EN

Human mind; Psychology; Creative thinking

• Czasopismo: Studia Społeczne
• Rocznik: 2019
• Numer: nr 3 (26)
• Strony: 31--39

Twórcy

autor

Maria Szyszkowska

• Wyższa Szkoła Menedżerska w Warszawie

Bibliografia

• Čakrt M. (2006), Kto jest kim. Typy osobowości dla menedżerów, Wydawnictwo Helion, Gliwice.
• Dobrołowicz W. (2018), O umyśle menedżera w świetle nowych testów, Humanizacja Pracy, 4. (294).
• Dobrołowicz W. (2019a), Intuicja - w stronę teorii, ( w druku).
• Dobrołowicz W., Intuicja - w stronę praktyki (w druku).
• Dobrowolski S. (1979), Struktury umysłów nauczycielskich, PZWS, Warszawa.
• Gille-Maisani J-C. (1987), Adam Mickiewicz człowiek. Studium psychologiczne, PIW, Warszawa.
• Holland J. (1997), Making Vacational Choices. Psychological Assessment Resources, Inc. Odesso Florida.
• Hornowska E. (2001), Testy psychologiczne: teoria i praktyka, Wydawnictwo Naukowe Scholar, Warszawa.
• Jung C. G. (2015), Typy psychologiczne, Wydawnictwo KR, Warszawa.
• Nosal Cz. S. (2001), Psychologia myślenia i działania menedżera, AKADE, Kraków.
• Okoń W., (1998), Nowy słownik pedagogiczny, Wydawnictwo Akademickie "Żak", Warszawa.
• Paluchowski W. (2001), Diagnoza psychologiczna. Podejście ilościowe i jakościowe, Wydawnictwo Naukowe Scholar, Warszawa.
• Poincaré H. (1911), Nauka i metoda, Wyd. J. Mortkowicza, Warszawa.
• Poissant Ch. A., Godefroy Ch. (1992), Miliarderzy. Kariery najbogatszych ludzi świata, Wydawnictwo MEDIUM, Warszawa.
• Selye H. (1967), Od marzenia do odkrycia naukowego, PZWL, Warszawa.
• Szuman, S. (1988): Rozbiór i ocena Charakterów rozumów ludzkich, w: Wiszniewski, M. (1988): Charaktery rozumów ludzkich, PWN, Warszawa.
• Westcott M. R. (1968), Toward a Contetemporary Psychology of Intuition, A historical, theoretical, and empirirical inquiry, New York, Chicago, San Francisco, Altanta, Dallas, Montreal, Toronto, London: Holt, Rinehart and Winston, Inc.
• Westcott M. R. (1964), Empirical studies of intuition. In C. W. Taylor (Ed.), Widening horizons in creativity, New York, USA: Wiley.
• Wiszniewski, M. (1988), Charaktery rozumów ludzkich, PWN, Warszawa.