Selected Institutions of the Polish Private Law for the Protection of the Creditor

• Autorzy: Zdzisław Gawlik

Warianty tytułu

Wybrane instytucje polskiego prawa prywatnego dla ochrony wierzyciela

• Języki publikacji: EN

Abstrakty

EN

The subject of this article is the issue of the intensity of the protection of interests of a person who has entered into the orbit of obligatory relations. Institutions used to secure a claim are described, but doubts arise when the securities overlap and multiply when the debtor is declared bankrupt. Not every business venture is successful. Often, for reasons beyond the entrepreneur's control, he is unable to pay debts owed to his creditors. The creditors, on the other hand, aware of the risk of entering into a contract, seek security to be established. Therefore, it is worth considering how the security should be treated in the event of the debtor's insolvency. The study indicates that the creditor's "own securities", both personal and material, take precedence over the creditors who receive priority as a result of the debtor's ineffectiveness under the provisions on the actio Pauliana. The author defends the position according to which the precedence referred to in Article 532 of the Civil Code is not the absolute precedence. The problems discussed in the study are of great interest for many representatives of the doctrine and courts. Moreover, with regard to their content, the Polish Ombudsman formulated questions about their compliance with the Constitution of the Republic of Poland. Poland's adoption of the market economy model makes these problems typical not only for Poland. A number of arguments were put forward to defend the view on the precedence of the security taken by the creditors over the priority granted by the actio Pauliana. To eliminate doubts as to the reciprocal relationship of priorities to pay the claims, an appropriate proposal for the law as it should stand (de lege ferenda) has been put forward. (original abstract)

Przedmiotem niniejszego artykułu jest kwestia intensywności ochrony interesów osoby, która weszła w stosunki zobowiązaniowe. Opisano instytucje wykorzystywane do zabezpieczenia wierzytelności, przy czym wątpliwości pojawiają się, gdy zabezpieczenia potęgują się w razie ogłoszenia upadłości dłużnika. Nie każde z przedsięwzięć gospodarczych kończy się sukcesem. Niejednokrotnie przedsiębiorca, z niezależnych powodów, nie jest w stanie zaspokoić swoich wierzycieli. Wierzyciele z kolei, mając świadomość ryzyka powiązanego z wejściem w zobowiązanie, zazwyczaj starają się o zabezpieczenia. W związku z tym warto zastanowić się, jak należy traktować zabezpieczenia w przypadku niewypłacalności dłużnika. W opracowaniu wskazano, że "samozabezpieczenia" wierzyciela - osobowe i rzeczowe - mają pierwszeństwo przed wierzycielami uzyskującymi pierwszeństwo wskutek ubezskutecznienia czynności dłużnika na podstawie przepisów o skardze pauliańskiej. Autor broni stanowiska, zgodnie z którym pierwszeństwo, o którym mowa w art. 532 k.c., nie jest pierwszeństwem bezwzględnym czy absolutnym. Problemy poruszone w opracowaniu są przedmiotem zainteresowania wielu przedstawicieli doktryny i sądów. Co więcej, w odniesieniu do ich treści Rzecznik Praw Obywatelskich sformułował pytania o ich zgodność z Konstytucją RP. Przyjęcie przez Polskę modelu gospodarki rynkowej sprawiło, że problematyka ta dotyczy nie tylko Polski. Dla obrony zapatrywania o pierwszeństwie zabezpieczenia podjętego przez wierzycieli przed pierwszeństwem, którego źródłem jest skarga pauliańska, zaprezentowano szereg argumentów, a dla wyeliminowania wątpliwości co do wzajemnego stosunku pierwszeństw do zaspokojenia wierzytelności sformułowano stosowny wniosek de lege ferenda. (abstrakt oryginalny)

Słowa kluczowe

EN

Liability security; Insolvency; Civil law; Legal regulations

PL

Zabezpieczenie wierzytelności; Niewypłacalność; Prawo cywilne; Regulacje prawne

• Czasopismo: Studia Iuridica Lublinensia
• Rocznik: 2021
• Numer: Vol. 30, nr 4
• Strony: 167--185

Twórcy

autor

Zdzisław Gawlik

• Maria Curie-Skłodowska University in Lublin, Poland

Bibliografia

• Bodio J., Wymagania formalne apelacji i skutki ich nieuwzględnienia, [in:] Jus et remedium. Księga jubileuszowa Profesora Mieczysława Sawczuka, eds. A. Jakubecki, J.A. Strzępka, Warszawa 2010.
• Gudowski J., Pogląd na apelację, [in:] Aurea praxis. Aurea theoria. Księga pamiątkowa ku czci Profesora Tadeusza Erecińskiego, eds. J. Gudowski, K. Weitz, vol. 1, Warszawa 2011.
• Jakubecki A., [in:] A. Jakubecki, F. Zedler, Prawo upadłościowe i naprawcze, Warszawa 2010.
• Jakubecki A., Glosa do uchwały SN z 10.02.2006 r., III CZP 2/06, "Orzecznictwo Sądów Polskich" 2008, no. 6, item 71.
• Jakubecki A., Jeszcze w kwestii statusu wierzyciela rzeczowego w postępowaniu upadłościowym, "Przegląd Sądowy" 1999, no. 10.
• Jakubecki A., Ogłoszenie upadłości strony procesu cywilnego - uwagi na tle nowelizacji Kodeksu postepowania cywilnego, "Przegląd Sądowy" 2007, no. 7-8.
• Janiak A., [in:] Kodeks cywilny. Komentarz, vol. 1: Część ogólna, ed. A. Kidyba, Warszawa 2012.
• Janiak A., [in:] Kodeks cywilny. Komentarz, vol. 3: Zobowiązania. Część ogólna, ed. A. Kidyba, Warszawa 2014.
• Klaczak P., Mularski K., Skarga pauliańska a zaspokojenie przez dłużnika jednego z jego wierzycieli, "Transformacje Prawa Prywatnego" 2020, no. 4.
• Kubas A., Rozszerzona skuteczność wierzytelności, "Studia Cywilistyczne" 1969, vol. 13-14.
• Longchamps de Bérier R., Zobowiązania, Poznań 1999.
• Machnikowski P., [in:] Kodeks cywilny. Komentarz, ed. E. Gniewek, Warszawa 2006.
• Ohanowicz A., Przepis art. 59 k.c. a tzw. ius ad rem, "Państwo i Prawo" 1966, no. 11.
• Pastuszka A., Prawo procesu cywilnego, Lublin 1937.
• Pisuliński J., [in:] System Prawa Prywatnego, vol. 4: Prawo rzeczowe, ed. E. Gniewek, Warszawa 2005.
• Pisuliński J., Ochrona wierzyciela w razie niewypłacalności dłużnika - propozycja nowego ujęcia, [in:] Prawo kontraktów, eds. Z. Kuniewicz, D. Sokołowska, Warszawa 2017.
• Popiołek W., [in:] Kodeks cywilny, vol. 2: Komentarz do artykułów 450-1088, ed. K. Pietrzykowski, Warszawa 2011.
• Pyziak-Szafnicka M., [in:] System Prawa Prywatnego, vol. 6: Prawo zobowiązań - część ogólna, ed. A. Olejniczak, Warszawa 2009.
• Pyziak-Szafnicka M., Glosa do wyroku SN z 24.10.2002, II CK 396/02, "Orzecznictwo Sądów Polskich" 2003, no. 11, item 141.
• Pyziak-Szafnicka M., Ochrona wierzyciela w razie niewypłacalności dłużnika, Warszawa 1995.
• Rudnicki S., [in:] Komentarz do kodeksu cywilnego. Księga pierwsza. Część ogólna, eds. S. Dmowski, S. Rudnicki, Warszawa 2004.
• Rudnicki S., Ustawa o księgach wieczystych i hipotece. Przepisy o postępowaniu w sprawach wieczystoksięgowych. Komentarz, Warszawa 2005.
• Sychowicz M., [in:] Komentarz do kodeksu cywilnego. Księga trzecia. Zobowiązania, ed. G. Bieniek, vol. 1, Warszawa 2007.
• Telenga P., [in:] Kodeks postępowania cywilnego, vol. 2: Komentarz do art. 730-1217, ed. A. Jakubecki, Warszawa 2017.
• Wójcik M.P., [in:] Kodeks postępowania cywilnego. Komentarz, ed. A. Jakubecki, Warszawa 2012.
• CASE LAW
• Decision of the Supreme Court of 13 August 1997, I CKN 207/97.
• Decision of the Supreme Court of 5 September 1997, III CKN 152/97.
• Decision of the Supreme Court of 26 October 2005, V CK 776/04.
• Judgement of the Supreme Court of 28 November 1995, I CRN 218/95.
• Judgement of the Supreme Court of 13 April 2012, III CSK 214/11, LEX no. 130777.
• Judgement of the Court of Appeal in Szczecin of 4 December 2012, I ACa 504/12.
• Resolution of the Supreme Court of 18 October 2013, III CZP 64/13, OSNC 2014, no. 708, item 70.

Identyfikatory

DOI

10.17951/sil.2021.30.4.167-185