Skala i skutki alienacji młodych Polaków na rynku mieszkaniowym

• Autorzy: Izabela Rudzka

Warianty tytułu

The scale and effects of the young Poles' alienation on the housing market

• Języki publikacji: PL

Abstrakty

Jak pokazują statystyki, niewiele osób w Polsce stać na zakup mieszkania. Wielu nie stać nawet na wynajem (Oksiuta, 2020). Wskaźnik przeludnienia i liczba osób dorosłych mieszkających na stałe z rodzicami w naszym kraju należy do najwyższych w Europie. Wybitni architekci i socjologowie od wielu lat próbują znaleźć rozwiązanie dla tego problemu (Jędruch i in., 2018). W ostatnim czasie prowadzone są również badania ukazujące istotę nierówności w dostępie do mieszkań i jej skutków, nie tylko jako dysfunkcji ekonomicznej, ale przede wszystkim jako wielowektorowej ścieżki niedoboru wpływającej wykładniczo na różne sfery życia człowieka. Funkcjonowanie w jednym z obszarów niedoboru wpływa z kolei na uszczuplenie potencjału dobrobytu w innych obszarach, co przekłada się na przyszłe wybory i postawy kolejnych pokoleń. Dostęp do nieruchomości mieszkaniowych nie jest tylko kwestią prestiżu, zapewnienia właściwego poziomu bezpieczeństwa, fizycznego schronienia czy psychologicznej stabilizacji - to także sposób na budowanie na różnych poziomach relacji społecznych, określających fundament ewoluującej kulturowo rodziny (Skibniewska, 1974). Własny dom to zbiór znaczeń, kodów i symboli (Rybczyński, 2019). Jest produktem wieloaspektowych i wielopokoleniowych, powiązanych ze sobą wartości (Madden i Marcus, 2016). Brak zrozumienia prezentowanego podejścia i odejście od przełożenia owych myśli na praktyczne działania utrudnia osiągnięcie efektów w dążeniu do zrównoważonego rozwoju (Rudzka, 2020), który dla realnego kreowania się, poprzez ścieranie, powinien funkcjonować na każdym poziomie i etapie rozwoju miasta oraz na każdym etapie rozwoju społecznego, tworząc zbór powiązanych ze sobą systemów. Celem niniejszego artykułu jest pokazanie, na tle różnych obszarów wiedzy oraz ich historycznych ujęć, istniejącego problemu mieszkaniowego, ze szczególnym uwzględnieniem analizy obecnej sytuacji mieszkaniowej wśród dorosłych Polaków. Temat zostanie zaprezentowany w pewnej analogii do sytuacji XIX-wiecznego wyalienowanego robotnika. Na kanwie przeprowadzonych badań przedstawione zostaną predykcje co do międzypokoleniowych skutków przedmiotowej sytuacji zaburzających zrównoważony rozwój miasta w jego warstwie ekonomiczno-społecznej mającej istotny wpływ na przyszłe generacje (Rudzka, 2020). Punktem wyjścia do wszelkich rozważań jest zobrazowanie alienacji jako kilkuwiekowego, wciąż nierozwiązanego problemu (pomimo ogromnego postępu, jaki poczyniło społeczeństwo). Autorka w artykule opiera się przede wszystkim na przemyśleniach dwudziestowiecznego filozofa i socjologa Lefebvre'a, (1996), który to sięga do marksistowskiej teorii alienacji. W części praktycznej pracy zostały wykorzystane badania własne przeprowadzone od lipca do października 2020 roku. Częściowo stanowią one zawartość ekspertyzy pt. Alternatywny model kredytowania hipotecznego na cele mieszkaniowe zrealizowanej na zlecenie Fundacji Warszawski Instytut Bankowości (Bryx i Rudzka, 2020b).(abstrakt oryginalny)

EN

As statistics show, few people can afford to buy an apartment. Many people cannot even afford to rent. On the other hand, the overcrowding rate and the number of adults living permanently with their parents in Poland are among the highest in Europe. Outstanding architects and sociologists have been dealing with housing problems for many years. In many countries, research is conducted showing the importance and essence of the problem, not only in the financial context, but above all in the psychological, health and social context that influences the behavior and attitudes of future generations. Access to housing real estate is not only a question of ensuring safety, stability, and shelter, it is also social relations that constitute the basis of human, socially evolving existence. Own house is a collection of meanings, codes and symbols. It is a product of multi-faceted and multi-generational, interrelated values. Failure to understand these issues eliminates all forms of striving for sustainable development. (original abstract)

Słowa kluczowe

PL

Rozwój zrównoważony; Rynek mieszkaniowy; Najem mieszkań; Alienacja; Kredyt hipoteczny

EN

Sustainable development; Housing market; Flats rental; Alienation; Mortgage credit

• Czasopismo: e-mentor
• Rocznik: 2021
• Numer: nr 4
• Strony: 73--84

Twórcy

autor

Izabela Rudzka

• Szkoła Główna Handlowa w Warszawie

Bibliografia

• Aaronson, D. (2000). A note on the benefits of homeownership. "Journal of Urban Economics", 47(3), 356?369. https://doi.org/10.1006/juec.1999.2144
• Bankier. (b.d.). Kalkulator kredytu hipotecznego - oblicz raty i koszt. Pobrano 24 lutego 2021, z https://www.bankier.pl/smart/narzedzia/kalkulator-kredytu-hipoteczticnego-raty-koszt
• Boehm, T. P. Schlottmann, A. M. (1999). Does home ownership by parents have an economics impact on their children? "Journal of Housing Economics", 8(3), 217-232. https://doi.org/10.1006/jhec.1999.0248
• Bryx, M. Rudzka, I. (2020a). Alternatywny model kredytowania hipotecznego na cele mieszkaniowe. bit.ly/3k3RBfh
• Bryx, M. Rudzka, I. (2020b). Wyniki badania przeprowadzonego na potrzeby niniejszego raportu. W: M. Bryx, M. I. Rudzka, Alternatywny model kredytowania hipotecznego na cele mieszkaniowe (s. 34-47). bit.ly/3k3RBfh
• Bryx, M., Łobejko, S. Chinowski, B. Rudzka, I. (2020). Zdolność kredytowa społeczeństwa polskiego w zakresie kredytów mieszkaniowych. bit.ly/3zb6DUK
• Castells, M. (1982). Kwestia miejska. PWN.
• CBRE. (2020). https://www.cbre.pl/pl-pl/raporty
• Cesarski, M. (2018). Profesor Adam Andrzejewski (1914-1998) - Myśl mieszkaniowo-osadnicza i Komitet Przestrzennego Zagospodarowania Kraju PAN. Biuletyn KPZK, 269, 242-244. https://bit.ly/3CVUtSS
• Conley, D. (2001). A room with a view or a room of one's own? Housing and social stratification." Sociological Forum", 16(2), 263-280. https://doi.org/10.1023/A:1011052701810
• Czerniak, A. Rubaszek, M. (2016). Znaczenie prywatnego rynku najmu dla stabilności makroekonomicznej krajów strefy euro. Narodowy Bank Polski. https://www.nbp.pl/publikacje/materialy_i_studia/ms325.pdf
• Dobkowska, A. (2020, marzec). Stopień przeludnienia mieszkań w Polsce na tle standardów europejskich. https://www.locja.pl/raport-rynkowy/przeludnione-mieszkania-w-ue,107
• Dobosiewicz, J. (2018). W Polsce brakuje 2,1 mln mieszkań. Deficyt stale rośnie. Business Insider. https://businessinsider.com.pl
• Economy. (b.d.). Is homeownership good for the economy? Pobrano 3 sierpnia 2021, z https://www.ecnmy.org/learn/your-home/homes-housing-economy/is-homeownership-good-for-the-economy/
• Engels, F. (1949). W kwestii mieszkaniowej. Książka i Wiedza.
• Engels, F. (1952). Położenie klasy robotniczej w Anglii. Książka i Wiedza.
• Erbel, J. (2020). Poza własnością. W stronę udanej polityki mieszkaniowej. Wysoki Zamek.
• Fields, D. (2019, 10 listopada). The moral economy of housing. Developing Economics. https://developingeconomics.org/2019/11/10/the-moral-economy-of-housing/
• Gomułka, S. Kowalik, T. (2011). Transformacja polska. Dokumenty i analizy 1990. Wydawnictwo Naukowe Scholar.
• Goryński, J. (1966). Urbanizacja, urbanistyka i architektura. PWN.
• Green, R. K. White, M. J. (1997). Measuring the benefits of homeowning: Effects on children. "Journal of Urban Economics", 41(3), 441-461. https://doi.org/10.1006/juec.1996.2010
• GUS. (b.d.). Pobrano 10 sierpnia 2021, z http://swaid.stat.gov.pl/AtlasRegionow/AtlasRegionowMapa.aspx
• GUS. (2020, 26 lutego). Struktura wynagrodzeń według zawodów w październiku 2018 r. https://bit.ly/38Lqdw7
• Harvey, D. (2013). Bunt miast. Prawo do miasta i miejska rewolucja. Wydawnictwo Bęc Zmiana.
• Heidegger, M. (1974). Budować, mieszkać, myśleć. "Teksty: Teoria Literatury, Krytyka, Interpretacja", 6(18), 137-152. bit.ly/2UxXt6E
• Heritage Real Estate. (2018, 12 grudnia). HRE Think Tank upublicznia raport o deficycie mieszkaniowym. W Polsce brakuje dziś 2,1 mln lokali. Do 2030 r. zabraknie ich jeszcze 600 tys. https://heritagere.pl/hre-think-tank-upublicznia-raport-o-deficycie-mieszkaniowym/
• Jałowiecki, B. Szczepański, M. (2002). Miasto i przestrzeń w perspektywie socjologicznej. Wydawnictwo Naukowe Scholar.
• Jędruch, D., Karpińska, M. Leśniak-Rychlak, D. (red.). (2018). Teksty modernizmu. Antologia polskiej teorii i krytyki architektury 1918-1981 (t. 1). Instytut Architektury.
• Kubicki, P. (2016). Polskie ruchy miejskie: Polityczne czy kulturowe? Przegląd Socjologiczny, 65(1), 65-79.
• Kupień, K. Karciarz, M. (2021, 5 lutego). Społeczna inicjatywa mieszkaniowa. Czym jest, na jakich zasadach działa i z kim samorząd może ją zakładać. Dziennik Gazeta Prawna. https://bit.ly/3g92cDp
• Lachowski, M., Linkowska, M. iSobczuk, Z. (red.) (2009). Wobec Formy Otwartej Oskara Hansena. Towarzystwo Naukowe KUL.
• Lefebvre, H. (1996). The right to the city. The Anarchist Library.
• Lion's Bank. (2015, 15 sierpnia). Kto wynajmuje polskie mieszkania? Zaskakujące wnioski z raportu GUS. Forsal. https://bit.ly/3iS4us1
• Maciejewska, B. (2013, 14 stycznia). Heinrich Lauterbach - najbardziej wrocławski architekt XX wieku. Gazeta Wyborcza. https://bit.ly/3ASiV5T
• Madden, D. Peter, M. (2016). In defense of housing. The politics of crisis. Verso. https://bit.ly/38LkTsB
• Majer, A. (2010). Socjologia przestrzeni miejskich. Wydawnictwo Naukowe PWN.
• Mandurowicz, M. (2017). Ciągłość miasta. Prolegomena. Wydawnictwo Uniwersytetu Warszawskiego.
• Marcus, P. (2009). From critical urban theory to the right to the city. City, 13(2-3), 185-197. https://doi.org/10.1080/13604810902982177
• Markowski, T. Kudłacz, T. (red.). (2017). Miejskie obszary funkcjonalne w świetle wybranych koncepcji teoretycznych - zarys problemu. "Studia Komitetu Przestrzennego Zagospodarowania Kraju PAN", 174, 17-30. https://doi.org/10.24425/118518
• Marks, K. (1960). Rękopisy ekonomiczno-filozoficzne z 1844 r. W: K. Marks i F. Engels, Dzieła (t. 1). Książka i Wiedza.
• Maslow, A. (1990). Motywacja i osobowość. Wydawnictwo Naukowe PWN.
• Merleau-Ponty, M. (2003). Fenomenologia percepcji. Aletheia.
• Morris, G. (b.d.). Advantages and disadvantages of owning a home. In Charge. Pobrano 10 sierpnia 2021, z bit.ly/3BY8ePE
• Musgrave, R. A. (1959). The theory of public finance. McGraw Hill.
• NBP. (2019). Raport o sytuacji na rynku nieruchomości mieszkaniowych i komercyjnych w Polsce w 2018 r. https://www.nbp.pl/publikacje/rynek_nieruchomosci/raport_2018.pdf
• Oksiuta, A. (2020, 6 października). Badanie: ponad połowy wynajmujących mieszkania nie stać na zakup własnego lokum. Bankier. https://bit.ly/3xXUxO0
• Piketty, T. (2014). Capital in the Twenty-First Century. https://dowbor.org/wp-content/uploads/2014/06/14Thomas-Piketty.pdf
• Pobłocki, K. (2017). Kapitalizm. Historia krótkiego trwania. Fundacja Bęc Zmiana.
• Program Mieszkania 2030. (2018). http://konsultacje.um.warszawa.pl/sites/konsultacje.um.warszawa.pl/files/mieszkania2030__program_do_konsultacji.pdf
• Ranking kredytów hipotecznych. (b.d.). Pobrano 3 sierpnia 2021, z bit.ly/3z8sfBh
• Raport o stanie mieszkalnictwa. (2020, 5 marca). Ministerstwo Rozwoju i Technologii. https://www.gov.pl/web/rozwoj-technologia/raport-o-stanie-mieszkalnictwa
• Rawls, J. (2010). Teoria sprawiedliwości. Wydawnictwo Naukowe PWN.
• Rewers, E. (2005). Post-polis. Wstęp do filozofii ponowoczesnego miasta. Wydawnictwo Universitas.
• Rudzka, I. (2020). Restrukturyzacja obszaru mieszkaniowego jako element samoregulujących się procesów zrównoważonego rozwoju - przykład Izraela. W: P. Dec (red.), Ekonomiczne dylematy zrównoważonego rozwoju. Działalność, restrukturyzacja, finansowanie, upadłość (s. 115-131). Oficyna Wydawnicza SGH.
• Rybczyński, W. (2019). Dom. Krótka historia idei. Wydawnictwo Karakter.
• Sagan, I. (2017). Miasto. Nowa kwestia i nowa polityka. Wydawnictwo Naukowe Scholar.
• Skibniewska, H. (1974). Rodzina a mieszkanie. Instytut Planowania Przestrzennego Politechniki Warszawskiej.
• Soja, E. (2010). Seeking spatial justice. University of Minnesota Press.
• Standing, G. (2014). Prekariat. Nowa niebezpieczna klasa. Wydawnictwo Naukowe PWN.
• Šimáček, P., Szczyrba, Z., Andráško, I. Kunc, J. (2015). Twenty-five years of humanising post-socialist housing estates: From quantitative needs to qualitative requirements. "Geographia Polonica", 88(4), 649-668. IGiPZ PAN. http://dx.doi.org/10.7163/GPol.0038
• Wallis, A. (1977). Miasto i przestrzeń. PWN.
• WCED. (1987). Our common future. Brundtland Report. https://www.are.admin.ch/are/en/home/media/publications/sustainable-development/brundtland-report.html
• Wejchert, K. i Adamczewska-Wejchert, H. (1986). Małe miasta: problemy urbanistyczne stale aktualne. Wydawnictwo Arkady.
• Work Service. (2018). Migracje zarobkowe Polaków VIII - maj 2018. https://bit.ly/3n5QSfu
• Zdanowski, A. (1936). Warunki mieszkaniowe robotników w okresie kryzysu i bezrobocia. Instytut Gospodarstwa Społecznego. Sprawy Robotnicze, 13. Drukarnia Matematyczna - H. Zajączkowski

Identyfikatory

DOI

https://doi.org/10.15219/em91.1534