Miejsce Straży Granicznej w systemie bezpieczeństwa państwa a typologia grup dyspozycyjnych

• Autorzy: Karina Błażejczak

Warianty tytułu

The Place of the Polish Border Guard in the State Security System and the Typology Dispositional Groups

• Języki publikacji: PL

Abstrakty

Socjologia grup dyspozycyjnych zajmuje się zorganizowanymi strukturami przygotowanymi do szybkiego reagowania w celu zapobiegania lub niwelowania niebezpieczeństw. Grupy dyspozycyjne działają w militarnym, paramilitarnym i cywilnym systemie bezpieczeństwa państwa. Do systemu militarnego zostały zaklasyfikowane Siły Zbrojne (wojsko) oraz Straż Graniczna, mimo że ma ona charakter grupy paramilitarnej. Niniejszy artykuł jest polemiką z takim stanem rzeczy oraz korektą owej nieścisłości. Jest to również propozycja przyjęcia bardziej jednoznacznych kryteriów kwalifikacji grup dyspozycyjnych do poszczególnych systemów bezpieczeństwa i oparcia jej typologii na statutach rzeczonych grup, co wynika z przepisów prawnych, które określają charakter, organizację oraz funkcje poszczególnych grup związane z bieżącymi zagrożeniami. (abstrakt oryginalny)

EN

Sociology of dispositional groups deals with organized structures prepared to react quickly to prevent or eliminate hazards. Dispositional groups operate in the military, paramilitary and civil state security system. Like the Armed Forces (the Army), the Border Guard have been classified into the military system, even though it is a paramilitary service. The article is a polemic with this state of affairs and the correction of this inaccuracy. It is also a proposal to adopt more unambiguous criteria for the qualification of dispositional groups to particular security systems and to base its typology on the statutes of the said groups resulting from the legal regulations which define the nature, organization and functions of particular groups resulting from the currently existing threats. (original abstract)

Słowa kluczowe

PL

Systemy bezpieczeństwa; Bezpieczeństwo narodowe; Granice państwa

EN

Security systems; National security; State boundaries

• Czasopismo: Społeczeństwo i Polityka
• Rocznik: 2021
• Numer: nr 3(68)
• Strony: 95--116

Twórcy

autor

Karina Błażejczak

• Uniwersytet Wrocławski

Bibliografia

• Apanowicz J. (2002), Metodologia ogólna, Wydawnictwo "Bernardinum", Gdynia.
• Buczek K. (1970), Organizacja opolna w Polsce średniowiecznej, "Studia Historyczne", nr 2, t. 13.
• Dominiczak H. (1985), Zarys Historii Wojsk Ochrony Pogranicza 1945-1985, Zarząd Polityczny Wojsk Ochrony Pogranicza, Warszawa.
• Dominiczak H. (1992), Granica Wschodnia Rzeczypospolitej Polskiej w latach 1919-1939, Wydawnictwo PWN, Warszawa.
• Dominiczak H. (1997), Granice państwa i ich ochrona na przestrzeni dziejów 966-1996, Wydawnictwo "Bellona", Warszawa.
• Maciejewski J. (2014), Grupy dyspozycyjne. Analiza socjologiczna, Wydanie drugie rozszerzone, Wydawnictwo Uniwersytetu Wrocławskiego, Wrocław.
• Paprocki M. (1997), Obrona Granic i Państwa Polskiego od XV do pierwszej połowy XVII wieku, Centrum Szkolenia Straży Granicznej, Kętrzyn.
• Podgórska M. (2012), Misje Ewaluacyjne Schengen, "Straż Graniczna", nr 1(15).
• Dekret Tymczasowy z dnia 18.12.1918 r. (Dz.U. z 1918 r., Nr 21, poz. 70).
• Konstytucja Rzeczypospolitej Polskiej z dnia 2 kwietnia 1997 r. (Dz.U. z 1997 r., Nr 78, poz. 483).
• Konwencja Wykonawcza do Układu Schengen (KWS) Dziennik Urzędowy nr L 239 22/09/2000.
• Rozporządzenie Prezydenta Rzeczypospolitej z dnia 22 marca 1928 r. (Dz.U. z 1928 r., Nr 37, poz. 349).
• Statut TOPR zatwierdzony przez Walne Zebranie 28 października 2017 roku. http://www.topr.pl/images/dokumenty/STATUT_TOPR_2017.pdf [dostęp: 20.10.2021].
• Ustawa z dnia 24 lipca 1919 r. o Policji Państwowej (Dz.Pr.P.P. z 1919 r., Nr 61, poz. 363).
• Ustawa z dnia 2 sierpnia 1926 r. o upoważnieniu Prezydenta Rzeczypospolitej do wydawania rozporządzeń z mocą ustawy (Dz.U. z 1926 r., Nr 78, poz. 443).
• Ustawa z dnia 21 listopada 1967 r. o powszechnym obowiązku obrony Rzeczypospolitej Polskiej (Dz.U. z 2019 r., poz. 1541 t.j.).
• Ustawa z dnia 6 kwietnia 1990 r. o Policji (Dz.U. z 2020 r., poz. 360 t.j.).
• Ustawa z dnia 12 października 1990 r. o Straży Granicznej (Dz.U. z 2016 r., poz. 1645).
• Ustawa z dnia 24 sierpnia 1991 r. o Państwowej Straży Pożarnej (Dz.U. z 2020 r., poz. 1123 t.j.).
• Ustawa z dnia 3 października 1992 r. o przysiędze wojskowej (Dz.U. z 1992 r., Nr 77, poz. 386).
• Ustawa z dnia 18 lutego 1994 r. o zaopatrzeniu emerytalnym funkcjonariuszy Policji, Agencji Bezpieczeństwa Wewnętrznego, Agencji Wywiadu, Służby Kontrwywiadu Wojskowego, Służby Wywiadu Wojskowego, Centralnego Biura Antykorupcyjnego, Straży Granicznej, Straży Marszałkowskiej, Służby Ochrony Państwa, Państwowej Straży Pożarnej, Służby Celno-Skarbowej i Służby Więziennej oraz ich rodzin (Dz.U. z 2020 r., poz. 723 t.j.).
• Ustawa z dnia 9 października 2009 r. o dyscyplinie wojskowej (Dz.U. z 2019 r., poz. 1508 t.j.).
• Ustawa z dnia 18 sierpnia 2011 o bezpieczeństwie i ratownictwie w górach i na zorganizowanych terenach narciarskich (Dz. U. z 2011 r., Nr 208, poz. 1241 z późn. zm.).
• Ustawa z dnia 16 listopada 2016 r. o Krajowej Administracji Skarbowej (Dz.U. z 2020 r., poz. 505 t.j.).
• (www1) https://sjp.pwn.pl/szukaj/zmilitaryzowa%C4%87.html [dostęp: 04.01.2021].
• (www2) https://sjp.pl/paramilitarny [dostęp: 04.01.2021].
• (www3) https://sjp.pwn.pl/szukaj/%C5%BCo%C5%82nierz.html [dostęp: 04.01.2021].
• (www4) https://eur-lex.europa.eu/legal-content/PL/TXT/?uri=LEGISSUM:l33020 [dostęp: 04.01.2021].
• (www5) https://www.tysol.pl/a13907-Slowa-ratownikow-gorniczych-idacych-naakcje- Zawsze-idziemy-po-zywych [dostęp: 28.12.2020].
• (www6) https://www.gov.pl/web/obrona-narodowa/mon-i-wojsko-zaangazowanew-dzialania-zwiazane-z-zagrozeniem-koronawirusem [dostęp: 28.12.2020].
• (www7) https://encyklopedia.pwn.pl/haslo/suwerennosc;3981623.html [dostęp: 15.01.2021].

Identyfikatory

DOI

10.34765/sp.0321.a06