Poczucie własnej skuteczności, samoocena i optymizm jako czynniki psychologiczne związane z wynikiem w sporcie wyczynowym

• Autorzy: Patrycja Sroka-Oborska , Marek Graczyk

Warianty tytułu

Self-Efficacy, Self-Esteem and Optimism as Psychological Factors Related to Results in competitive sports

• Języki publikacji: PL

Abstrakty

W literaturze przedmiotu zwraca się uwagę na coraz mniejsze różnice w zakresie poziomu sportowego wśród zawodników wyczynowych. Fakt ten skłania badaczy do poszukiwania czynników psychologicznych, które w istotny sposób determinowałyby stopień osiągnięć sportowych. W pracy poddano sprawdzeniu czy istnieje zależność między poczuciem własnej skuteczności, samooceną i optymizmem oraz czy występują różnice w zakresie tych zmiennych w grupie zawodników reprezentujących różny poziom sportowy (Mistrzowie Polski i zawodnicy z II klasą sportową) . Do pomiaru poczucia własnej skuteczności zastosowano Skalę Uogólnionej Własnej Skuteczności-GSES (autorzy wersji polskiej: Ralf Schwarzer, Michael Jerusalem i Zygfryd Juczyński, 2009), samoocenę badano Kwestionariuszem samooceny SES Rosenberga (Dzwonkowska, Lachowicz-Tabaczek, Łaguna, 2008), a optymizm określano przy zastosowaniu Testu Orientacji Życiowej-LOT-R (w adaptacji Ryszarda Poprawy i Zygfryda Juczyńskiego, 2009). Stwierdzono występowanie istotnej statystycznie różnicy w poziomie poczucia własnej skuteczności, samooceny i optymizmu między zawodnikami wyżej i niżej kwalifikowanymi. Zawodnicy z tytułem Mistrza Polski charakteryzują się istotnie wyższym poziomem własnej skuteczności, wyższą samooceną i wyższym poziomem optymizmu aniżeli zawodnicy posiadający II klasę sportową. (abstrakt oryginalny)

EN

In the literature on the subject, there is less attention paid to the differences in the scope of sport level among competitive sports people. This fact causes researchers to search for psychological factors that would significantly determine the level of sport achievements. In the foregoing work, it was verified whether there is a correlation between the self-efficacy, self-esteem and optimism and whether there are any differences in the scope of those variables among groups of competitive sportsmen representing different sport levels (champions of Poland and Class II athletes). For the measurement of the self-efficacy, General Self-Efficacy Scale was used (authors of the Polish version: Ralf Schwarzer, Michael Jerusalem and Zygfryd Juczyński, 2009), self-esteem was verified based on Rosenberg's Self-Esteem Questionnaire (Dzwonkowska, Lachowicz-Tabaczek, Łaguna, 2008), and optimism was determined on the basis of Life Orientation Test - LOT-R (adapted by Ryszard Poprawa and Zygfryd Juczyński, 2009). There was a significant difference between the level of self-efficacy, self-esteem and optimism between athletes with higher and lower ranks. Athletes that earned the titles of champions of Poland had significantly higher levels of self-efficacy, higher self-esteem, and higher levels of optimism compared to Class II athletes. (original abstract)

Słowa kluczowe

PL

Sport; Psychologia człowieka; Samoocena; Poczucie własnej skuteczności; Sukces zawodowy; Kluczowe czynniki sukcesu

EN

Sport; Human psychology; Self-esteem; Self-efficacy; Career success; Key success factors

• Czasopismo: Studia Społeczne
• Rocznik: 2015
• Numer: nr 1 (12)
• Strony: 83--89

Twórcy

autor

Patrycja Sroka-Oborska

• Uniwersytet Kardynała Stefana Wyszyńskiego, Wyższa Szkoła Menedżerska

autor

Marek Graczyk

• Polskie Towarzystwa Psychologiczne

Bibliografia

• Apitzsch E., La personalidad del jugador de fútbol de élite, "Revista de Psicología del Deporte" nr 6, 1994, s. 89-98.
• Bernacka K., Tokarz A., Nastrój i samoocena jako czynniki psychologiczne związane z wynikiem w piłce siatkowej, [w:] Optymalizacja treningu sportowego i zdrowotnego z perspektywy psychologii, (red.), J. Blecharz, M. Siekańska, A. Tokarz, Kraków 2012.
• Blecharz J., Motywacja jako podstawa sukcesu w sporcie, [w:] Psychologia sportu w treningu dzieci i młodzieży, (red.) M. Krawczyński, D. Nowicki, Warszawa 2004.
• Czajkowski Z., Motywacja osiągnięć - nastawienie na "ja" oraz nastawienie na zadania, "Sport Wyczynowy" nr 3-4, 2001, s. 66-76.
• Doliński D., Szmajke A., Osobowość sportowca jako determinanta jego funkcjonowania w warunkach sportowych, [w:] Psychologia i sport, (red.) T. Tyszka, Warszawa 1991.
• Drat-Ruszczak K., Oleś P. K., Osobowość, [w:] Psychologia. Podręcznik akademicki. t. I, (red.), J. Strelau, D. DoIiński, Gdańsk 2008.
• Dzwonkowska I., Lachowicz-Tabaczek K., Łaguna M., Samoocena i jej pomiar. Polska adaptacja skali SES M. Rosenberga. Podręcznik, Pracownia Testów Psychologicznych 2008.
• García-Naveira A., Diaz-Morales J. F., Relacion entre optimismo/pesimismo disposicional, rendimiento y edad jugadores de futbol de competicion, "Revista de Iberoamericana de psicologia del ejercicio y el deporte" nr 5(1), 2010, s. 45-60.
• Gould D., Dieffenbach K., Moffett A., Psychological characteristics and their development in Olympic champion, " Journal of applied sport psychology" nr 14, 2002, s. 172-204.
• Juczyński Z., Narzędzia pomiaru w promocji i psychologii zdrowia, Pracownia Testów Psychologicznych Polskiego Towarzystwa Psychologicznego 2009.
• Judge T. A., Erez A., Thoresen C. J., Bono J. E., Are measures of Self-Esteem, Neuroticism, Locus of Control, and Generalized Self-Efficacy Indicators of a Common Core Construct? " Journal of Personality and Social Psychology" nr 83, 2002, s. 693-710.
• Kyriakou Z., Motywacja aktywności sportowej, "Trening" nr 4, 1993, s. 97-101.
• Lipowski M., Samoocena jako istotny wymiar osobowości młodego sportowca, [w:] Psychologia sportu w treningu dzieci i młodzieży, (red.), M. Krawczyński, D. Nowicki, Warszawa 2004.
• Martin J. J., Gill D. L., The relationship among competitive orientation, sport-confidence, self-efficacy, anxiety and performance, "Journal of Sport&ExercisePsychology" nr 13, 1991, s. 149-159.
• Martin J. J., Mushett C.A., Social Support mechanism among athletes with disabilities, "Adapted Physical Activity Quarterly" nr 13 (1), 1996, s. 74-83.
• Niebrzydowski L, Psychologia wychowawcza, Warszawa 1989.
• Owczarek A., Obraz siebie i samoocena sportowców wysoko kwalifikowanych, [w:] Praktyczna psychologia sportu, (red.), J. Blecharz, M. Siekańska, Kraków 2009.
• Pervin L. A., John O., Osobowość. Teoria i badania, Kraków 2002.
• Seligman M. E. P., Optymizmu można się nauczyć, Poznań 1994.
• Stawowska L., Psychologiczna diagnoza w sporcie wyczynowym, Katowice 1983.
• Tokarz R., Majer M., Samoocena a wyniki w nauce, sporcie i popularność uczniów klas sportowych, [w:] Wkład nauk humanistycznych do wiedzy o kulturze fizycznej. T. III. Psychologia sportu, (red.), T. Rychta, M. Guszkowska, Warszawa 2003.
• Wiederek J., Motywacja pływaków do treningu i zawodów, "Trening" nr 2, 1996, s. 101-121.
• Wielochowski M., Osobowość a efektywność wykonania zadania ruchowego, "Wychowanie Fizyczne i Sport" nr 3-4, 1984.