Ograniczenia wolności słowa w Polsce w okresie pandemii COVID-19

• Autorzy: Grzegorz Maroń

Warianty tytułu

Restrictions on Freedom of Speech in Poland During the COVID-19 Pandemic

• Języki publikacji: PL

Abstrakty

W artykule przedstawiono i poddano krytycznej ocenie wybrane formy ingerencji władzy publicznej i podmiotów niepublicznych w wolność słowa w Polsce w okresie i w związku z pandemią COVID-19. W kontekście konstytucyjnej wolności wypowiedzi oraz wolności pokrewnych (prawo do informacji publicznej, wolność zgromadzeń) omówiono: inicjatywę legislacyjną penalizacji aktów covidowej dezinformacji i negacjonizmu; czasowe pozbawienie prawa do sądu w związku z prawem do informacji publicznej; pociąganie do odpowiedzialności zawodowej tzw. sygnalistów oraz lekarzy zajmujących w kwestii pandemii stanowisko odmienne od Naczelnej Rady Lekarskiej; limitowanie uczestników zgromadzeń publicznych oraz profilowanie narracji o pandemii w internetowych środkach społecznego przekazu. W ocenie Autora wolność słowa jest tak kluczową wartością demoliberalnego państwa prawa, że z dalece posuniętą ostrożnością należy podchodzić do przypadków jej reglamentowania. Zasadna i konieczna troska o zdrowie publiczne nie może stanowić przyzwolenia na dysproporcjonalne działania represyjne i cenzorskie godzące w wolność wypowiedzi.(abstrakt oryginalny)

EN

The article presents and critically assesses selected forms of interference by public authorities and non-public entities with freedom of speech in Poland during and in connection with the COVID-19 pandemic. In the context of constitutional freedom of expression and related freedoms (right to public information, freedom of assembly), the following topics were discussed: the legislative initiative to penalise acts of covid disinformation and denial; temporary deprivation of the right to court in connection with the right to public information; bringing to professional liability so-called whistle-blowers and doctors taking a position different from the Supreme Medical Council on the pandemic; limiting the participants of public gatherings and profiling the narrative about the pandemic in online social media. In the author's opinion, freedom of speech is such a key value of the demoliberal state of law that it is necessary to approach cases of its regulation with extreme caution. Justifiable and necessary concern for public health cannot constitute a consent to disproportionate repressive and censorship actions that threaten freedom of expression.(original abstract)

Słowa kluczowe

PL

Pandemia; COVID-19; Konstytucja RP; Wolność słowa; Dezinformacja; Sygnaliści

EN

Pandemic; COVID-19; RP Constitution; Freedom of speech; Disinformation; Whistleblowers

• Czasopismo: Przegląd Prawa Publicznego
• Rocznik: 2021
• Numer: nr 12
• Strony: 27--42

Twórcy

autor

Grzegorz Maroń

• Uniwersytet Rzeszowski

Bibliografia

• Baran B., Ożóg M. (red.), Ochrona sygnalistów. Regulacje dotyczące osób zgłaszających nieprawidłowości, Warszawa 2021.
• Dobrzeniecki K., Przywora B. (red.), Ograniczenia praw i wolności w okresie pandemii COVID-19 na tle porównawczym. Pierwsze doświadczenia, Warszawa 2021.
• Fathaigh R.O., Article 10 and the Chilling Effect Principle, "European Human Rights Law Review" 2013/3.
• Gardocka T., Jagiełło D. (red.), Pandemia Covid-19 a prawa i wolności obywatela, Warszawa 2021.
• Grad K., Turnbull A., Harmful Speech and the COVID-19 Penumbra, "Canadian Journal of Law and Technology" 2021/19 (1).
• Karanicolas M., Even in a Pandemic, Sunlight Is the Best Disinfectant: COVID-19 and Global Freedom of Expression, "Oregon Review of International Law" 2021/22 (1).
• Klinowski M., Public Truths and Their Legal Protection, "Archiwum Filozofii Prawa i Filozofii Społecznej" 2020/3.
• Mamak K., Karalność medycznych fake newsów, "Filozofia w Praktyce" 2020/6.
• Nałęcz A., Ochrona praw i wolności jednostki w świetle zasady proporcjonalności [w:] Jednostka wobec władczej ingerencji administracji publicznej, t. 1, red. E. Wojcicka, Częstochowa 2013.
• Niedbała M., Odpowiedzialność karna autorów fake newsów wzbudzających w opinii publicznej poczucie zagrożenia w świetle art. 224A Kodeksu Karnego, "Konteksty Społeczne"2020/8 (2).
• Pomeranz J., Schwid A., Governmental actions to address COVID-19 misinformation, "Journal of Public Health Policy" 2021/42.
• Radu R., Fighting the 'Infodemic': Legal Responses to COVID-19 Disinformation, "Social Media + Society" 2020/1-4.
• Wigienka S., Countering Disinformation in the Time of the COVID-19 Pandemic, "Media i Komunikacja Społeczna" 2021/4.
• Zakolska J., Zasada proporcjonalności w orzecznictwie Trybunału Konstytucyjnego, Warszawa 2008.