Czasopismo
2021
|
Polska myśl ekonomiczna - wybrane problemy. Księga jubileuszowa dedykowana pracy naukowo-badawczej prof. dr hab. Urszuli Zagóry-Jonszty
|
107--137
Tytuł artykułu
Autorzy
Warianty tytułu
Języki publikacji
Abstrakty
Najkorzystniejsze warunki dla rozwoju myśli ekonomicznej występowały w centrach cywilizacji, początkowo śródziemnomorskiej, później zachodnioeuropejskiej i północnoamerykańskiej. Wraz ze zmianami ówczesnego świata, modyfikacjom ulegały koncepcje ekonomiczne, które - lepiej lub gorzej - wyjaśniały otaczającą rzeczywistość gospodarczą. Jak słusznie zauważył John Kenneth Galbraith, poszczególne koncepcje ekonomiczne są wytworem danego czasu i miejsca [Galbraith, 1992, s. 11]. Niestety Polska pozostawała poza tymi centrami. Mimo to, polscy uczeni i myśliciele wielokrotnie tworzyli oryginalne koncepcje, które wzbogacały powszechną myśl ekonomiczną i należały do myśli awangardowej. Ale niektóre pomysły - nawet najbardziej nowatorskie - nie dotarły do szerszego kręgu ekonomistów, były niezauważone lub szybko zostały zapomniane. Głównym powodem było ich opublikowanie w języku polskim, który nie należy do języków międzynarodowych. Przeszkodę tę pokonało zaledwie kilku naszych uczonych, których rozprawy były publikowane w języku angielskim, francuskim lub niemieckim. Niektórzy z nich pracowali w ośrodkach zagranicznych. Na wyżyny nauki światowej wznieśli się: Mikołaj Kopernik, Michał Kalecki i Oskar Lange. Międzynarodowe uznanie zdobyli również Róża Luksemburg, Fryderyk Florian Skarbek, Jan Stanisław Lewiński, Ludwik Wołowski oraz Władysław Marian Zawadzki [Bochenek, 2009a, s. 11-194, 2009b, s. 11-41, 2016a, s. 87-92, 207-220, 2016b, s. 276-285, 2016c, s. 38-41, 64-72, 79-91]. Niestety wiele oryginalnych koncepcji stworzonych przez innych polskich myślicieli nie zostało zauważonych przez teoretyków i historyków ekonomii. Jedną z takich idei była myśl o zjednoczeniu narodów Europy. Już w pierwszej połowie XIX wieku pomysły utworzenia związku państw europejskich przedstawili Stanisław Wawrzyniec Staszic i Józef Maria Hoene-Wroński. Ale ich propozycje umknęły uwadze uczonych, nie tylko w Polsce , ale również za granicą. Przykładowo, Fritz Machlup, w książce Integracja gospodarcza - narodziny i rozwój idei (1986), wymienił 122 ekonomistów, filozofów, polityków, królów i pisarzy, którzy tworzyli projekty bądź wdrażali w życie wizję zjednoczonej Europy wielu narodów. Do tego grona zaliczył nie tylko powszechnie znane postacie, takie jak: Jeremy Bentham, Napoleon Bonaparte, Victor Hugo, Winston Churchill, Robert Schuman i Jean Monnet, ale również mniej znanych twórców, między innymi: Michaela Alexandra Lipsa, Christopha Royasa y Spinolę, Giovanniego Magnifico, Duncana Sandysa, czy Johna Spraosa [Machlup, 1986, s. 248-514]. F. Machlup pominął natomiast wspomnianych polskich "euroentuzjastów". Celem niniejszego opracowania jest przybliżenie dokonań polskich pomysłodawców zjednoczenia Europy. (fragment tekstu)
Rocznik
Strony
107--137
Opis fizyczny
Twórcy
autor
- Uniwersytet Mikołaja Kopernika w Toruniu
Bibliografia
- Birkenmajer L.A. (1918), Udział Polski w uprawianiu i w rozwoju nauk ścisłych [w:] F. Konieczny (red.), Polska w kulturze powszechnej, cz. 2, Krakowska Ekspozytura Biura Patronatu dla Spółek Oszczędności i Pożyczek, Kraków.
- Bobińska C. (1948), Wstęp [w:] S. Staszic, Wybór pism, Spółdzielnia Wydawnicza "Książka", Warszawa.
- Bochenek M. (2009a), Władysław Marian Zawadzki i jego dzieło, Polskie Towarzystwo Ekonomiczne, Warszawa.
- Bochenek M. (2009b), Zarys rozwoju myśli ekonomicznej w Polsce [w:] M. Haffer, W. Karaszewski (red.), Czynniki wzrostu konkurencyjności przedsiębiorstw i regionów, Wydawnictwo Naukowe Uniwersytetu Mikołaja Kopernika, Toruń.
- Bochenek M. (2016a), Historia rozwoju ekonomii, t. 1: Od starożytności do szkoły klasycznej, Wydawnictwo Naukowe Uniwersytetu Mikołaja Kopernika, Toruń.
- Bochenek M. (2016b), Historia rozwoju ekonomii, t. 3: Kierunek subiektywno-marginalny i jego szkoły, Wydawnictwo Naukowe Uniwersytetu Mikołaja Kopernika, Toruń.
- Bochenek M. (2016c), Historia rozwoju ekonomii, t. 4: Od neomarksizmu do początków ekonometrii, Wydawnictwo Naukowe Uniwersytetu Mikołaja Kopernika, Toruń.
- Borsuk K. (1967), O matematyce polskiej [w:] Wkład Polaków do nauki. Nauki ścisłe. Wybór artykułów, wybrał, opracował i przedmową opatrzył J. Hurwic, PWN, Warszawa.
- [Bukaty A.] (1844), Hoene Wroński i jego udział w rozwinięciu ostatecznem wiedzy ludzkiej, Wydawca L. Niedzwiecki, Paryż.
- Chomicz P. (1929), Hoene-Wroński w Polsce i zagranicą, Nakładem Księgarni F. Hoesicka, Warszawa.
- Chyra-Rolicz Z. (1980), Stanisław Staszic, PWN, Warszawa.
- Daszyńska-Golińska Z. (1915), O rękopisie Hoene-Wrońskiego [w:] Archiwum komisyi do badania historyi filozofii w Polsce, t. 1, cz. 1, Wydawnictwo Akademii Umiejętności w Krakowie, Kraków.
- Dianni J., Wachułka A. (1963), Tysiąc lat polskiej myśli matematycznej, PZWS, Warszawa.
- Dickstein S. (1887), Poglądy filozoficzno-pedagogiczne Hoene-Wrońskiego, t. 3, Odbitka z "Ateneum".
- Dickstein S. (1891), Pojęcia i metody matematyki, t. 1, Wydawnictwo Redakcyi "Prac Matematyczno-Fizycznych", Warszawa.
- Dickstein S. (1896), Hoene Wroński. Jego życie i prace, Nakładem Akademii Umiejętności, Kraków.
- Dobrzycki S. (1977), Matematyka [w:] B. Suchodolski (red.), Historia nauki polskiej, t. 3: 1795-1862, Zakład Narodowy im. Ossolińskich - Wydawnictwo PAN, Wrocław-Warszawa-Kraków-Gdańsk.
- Gabryl F. (1913), Polska filozofia religijna w wieku XIX, t. 1, Biblioteka Dzieł Chrześcijańskich, Warszawa.
- Galbraith J.K. (1992), Ekonomia w perspektywie. Krytyka historyczna, PWE, Warszawa.
- Gawecki B.J. (1958), Wroński i o Wrońskim. Katalog prac filozoficznych Hoene Wrońskiego oraz literatury dotyczącej jego osoby i filozofii, Monografie bibliograficzne Nr 1 Komitetu Filozoficznego PAN, PWN, Warszawa.
- Gawecki B.J. (1960), Hoene Wroński Józef Maria [w:] Polski Słownik Biograficzny, t. 9, Wrocław.
- Grzywicka J. (1957), Ekonomiczne poglądy Stanisława Staszica, PWN, Warszawa.
- Hoene Wroński (1851), "Przegląd Poznański", t. 12, cz. 1-2.
- Hoene Wroński (1852), "Przegląd Poznański", t. 14, cz. 3-4.
- Hoene-Wroński J.M. (1818), Le Sphinx, ou la Nomothétique séhélienne, No. 1, De L'imprimerie de Doublet, Paris.
- Hoene-Wroński J.M. (1847), Messianisme ou Réforme absolue du savoir humain, t. 2, De L'imprimérie de Firmin Didot Frères, Paris.
- Hoene-Wroński J.M. (1848), Adresse aux nations civilisées sur leur sinistre désordre révolutionnaire; comme suite de la Réforme du savoir humain, De l'imprimérie de Firmin Didot Frères, Paris.
- Hoene-Wroński J.M. (1921), Prodrom mesjanizmu albo filozofji absolutnej, przełożył J. Jankowski, Książnica Polska T-wa Naucz. Szkół Wyższych, Lwów-Warszawa.
- Hoene-Wroński J.M. [1922], Odezwa do narodów cywilizowanych o zgubnym ich nieładzie rewolucyjnym jako dalszy ciąg reformy wiedzy ludzkiej, przełożył J. Jankowski, Księgarnia Kuncewicza i Hofmana, Warszawa.
- Hoene-Wroński J.M. (1923), Kodeks prawodawstwa społecznego absolutnego, przełożył J. Jankowski, Wydawnictwo M. Arcta, Warszawa.
- Hoene-Wroński J.M. [1923], Metapolityka, przełożył z francuskiego J. Jankowski, Nakład Gebethnera i Wolffa, Warszawa-Kraków-Lublin-Łódź-Poznań-Wilno-Zakopane.
- Hoene-Wroński J.M. (1925), Prolegomena do mesjanizmu, przełożył z francuskiego J. Jankowski, Książnica Atlas, Lwów-Warszawa.
- Iłowiecki M. (1981), Dzieje nauki polskiej, Wydawnictwo Interpress, Warszawa.
- Jankowski J. (1923), Od tłomacza [w:] Hoene-Wroński, Kodeks prawodawstwa społecznego absolutnego, przełożył J. Jankowski, Wydawnictwo M. Arcta, Warszawa.
- Kofler E. (1956), Z dziejów matematyki, Państwowe Wydawnictwo Popularno-Naukowe "Wiedza Powszechna", Warszawa.
- Korbut G. (1921), Literatura polska od początków do powstania styczniowego, t. 3: Od r. 1820-1863, Skład Główny u Gebethnera i Wolffa, Warszawa-Lublin-Łódź.
- Kozłowski W.M. (1907), Hoene-Wroński jako filozof, [Towarzystwo Wyższych Kursów Handlowych], Warszawa.
- Landreth H., Colander D.C. (1998), Historia myśli ekonomicznej, Wydawnictwo Naukowe PWN, Warszawa.
- Legowicz J. (1991), Zarys historii filozofii. Elementy doksografii, wyd. 6, rozsz. i popr., Wiedza Powszechna, Warszawa.
- Limanowski B. [1920], Stanisław Staszic: życiorys, Wydawnictwo J. Mortkowicza, Warszawa.
- Łotys Z. (1999), Stanisław Staszic - filozof i reformator społeczny, seria "Studia i Materiały WSP w Olsztynie" nr 158, Wyższa Szkoła Pedagogiczna, Olsztyn.
- Łukomski L. (1982), Twórca filozofii absolutnej. Rzecz o Hoene-Wrońskim, Wydawnictwo Literackie, Kraków.
- Machlup F. (1986), Integracja gospodarcza - narodziny i rozwój idei, PWN, Warszawa.
- Marcinowska J. [1919], Wartości twórcze religijnej myśli polskiej, AURION Instytut Wydawniczy w Warszawie, Warszawa.
- Marczewski E. (1948), Rozwój matematyki w Polsce, PAU, Kraków.
- Olejniczak J. [2005], Stanisław Staszic 1755-1826: jubileusz 250-rocznucy urodzin, Archiwum PAN, Warszawa.
- Ostrowska-Kębłowska Z. (1960), Hoene Antoni [w:] Polski Słownik Biograficzny, t. 9, Wrocław.
- Palacz R. (1987), Klasycy filozofii, Krajowa Agencja Wydawnicza, Warszawa.
- [Paszkowski F.] (1840), Pomysły do dziejów Polski, Księgarnia i Drukarnia J. Marylskiego, Paryż.
- Płaczek J. (2000), Poczet wybitnych ekonomistów polskich XVIII-XX stulecia, Akademia Obrony Narodowej, Warszawa.
- Pragacz P. (2008), Życie i dzieło Józefa Marii Hoene-Wrońskiego [w:] P. Pragacz (red.), Hoene-Wroński. Życie, matematyka i filozofia, Instytut Matematyczny Polskiej Akademii Nauk, Warszawa.
- Rogalski L. (1871), Historya literatury polskiej, t. 2, Nakładem Michała Glücksberga, Warszawa.
- Rutkowska I. (1998), Od wspólnot europejskich do unii europejskiej, cz. 1: Ekonomiczne i prawne podstawy oraz ewolucja integracji zachodnioeuropejskiej, Wydawnictwo Zachodniopomorskiej Szkoły Biznesu, Szczecin.
- Sierpiński W. (1967), O polskiej szkole matematycznej [w:] Wkład Polaków do nauki. Nauki ścisłe. Wybór artykułów, wybrał, opracował i przedmową opatrzył J. Hurwic, PWN, Warszawa.
- Sikora A. (1971), Hoene-Wroński Józef Maria [w:] Filozofia w Polsce. Słownik pisarzy, Instytut Filozofii i Socjologii PAN - Zakład Narodowy im. Ossolińskich, Wrocław-Warszawa-Kraków-Gdańsk.
- Słownik biograficzny ekonomistów polskich od XIII wieku do połowy wieku XX (1998), zebrał i oprac. Z. Gazda, Wyższa Szkoła Pedagogiczna im. J. Kochanowskiego w Kielcach, Kielce.
- [Staszic S.] (1809), O statystyce Polski. Krótki rzut wiadomości potrzebnych tym, którzy ten kray chcą oswobodzić, i tym, którzy w nim chcą rządzić, W Drukarni Groblowskiey, Kraków.
- Staszic S. (1926), Przestrogi dla Polski, wydanie krytyczne przygotował i opracował S. Czarnowski, Nakładem Krakowskiej Spółki Wydawniczej, Kraków.
- Staszic S. (1952), Uwagi nad życiem Jana Zamoyskiego, opracował S. Czarnowski, wyd. 2, zm., Wydawnictwo Zakładu Narodowego im. Ossolińskich, Wrocław.
- Staszic S. (1959), Ród ludzki, t. 1-3, oprac. Z. Daszkowski, przedmowę napisał B. Suchodolski, PWN, Warszawa.
- Straszewski M. (1912), Dzieje filozoficznej myśli polskiej w okresie porozbiorowym, t. 1: Od rozbiorów do roku 1831, Nakład Koła Filozoficznego Uczniów Uniwersytetu Jagiellońskiego, Kraków.
- Straszewski M. (1918), Myśl filozoficzna polska [w:] F. Konieczny (red.), Polska w kulturze powszechnej, cz. 1, Krakowska Ekspozytura Biura Patronatu dla Spółek Oszczędności i Pożyczek, Kraków.
- Straszewski M. (1921), Józef Marja Hoëne-Wroński [w:] Polska filozofja narodowa. 15 wykładów urządzonych staraniem Tow. Filozoficznego w Krakowie, wydał i przedmową zaopatrzył M. Straszewski, Gebethner i Spółka, Kraków.
- Struve H. (1911), Historya logiki jako teoryi poznania w Polsce. Poprzedzona zarysem jej rozwoju u obcych, wyd. 2, nakł. aut. - Skład Główny w Księgarni E. Wende i Sp., Warszawa.
- Suchodolski B. (1977), Wstęp [w:] B. Suchodolski (red.), Historia nauki polskiej, t. 3: 1795-1862, Zakład Narodowy im. Ossolińskich - Wydawnictwo PAN, Wrocław-Warszawa-Kraków-Gdańsk.
- Szacka B. (1962), Stanisław Staszic. Portret mieszczanina, Wiedza Powszechna, Warszawa.
- Szacka B. (1965), Teoria i utopia Stanisława Staszica, PWN, Warszawa.
- Szacka B. (1966), Stanisław Staszic, Państwowy Instytut Wydawniczy, Warszawa.
- Tatarkiewicz W. (1990), Historia filozofii, t. 2, wyd. 12, PWN, Warszawa.
- Trentowski B. (1874), Panteon wiedzy ludzkiej lub pantologia, encyklopedya wszech nauk i umiejętności, propedeutyka powszechna i wielki system filozofii, t. 2, Nakładem Księgarni J.K. Żupańskiego, Poznań.
- Ujejski J. (1925), O cenę absolutu. Rzecz o Hoene-Wrońskim, Nakład Gebethnera i Wolffa, Warszawa- Kraków-Lublin-Łódź-Paryż-Poznań -Wilno-Zakopane.
- Ujejski J. (1931), Dzieje polskiego mesjanizmu do powstania listopadowego włącznie, Wydawnictwo Zakładu Narodowego Imienia Ossolińskich, Lwów.
- Zdanowicz A., Sowiński L. (1878), Rys dziejów literatury polskiej, t. 5, Nakładem i drukiem Józefa Zawadzkiego, Wilno.
Typ dokumentu
Bibliografia
Identyfikatory
Identyfikator YADDA
bwmeta1.element.ekon-element-000171635436