Zalety błękitno-zielonej infrastruktury w procesach adaptacji do zmian klimatu na przykładzie Bydgoszczy, Łodzi i Wrocławia

• Autorzy: Agnieszka Barszczewska-Woszczyk, Agnieszka

Warianty tytułu

The Advantages of Blue-Green Infrastructure in the Process of Climate Change Adaptation of the Example of Bydgoszcz, Łódź and Wrocław

• Języki publikacji: PL

Abstrakty

Przedmiotem artykułu jest prezentacja zalet innowacyjnych działań w zakresie błękitno-zielonej infrastruktury - stanowiących odpowiedź na negatywne skutki zmian klimatycznych - na podstawie analizy studiów przypadku pionierskich projektów realizowanych w wybranych polskich miastach. Ich wartość polega na partycypacyjnym charakterze uwzględniającym duży udział lokalnej społeczności. W Polsce obecnie realizowane są na dużą skalę programy związane z adaptacją miast do zmian klimatu. Ambicją tych przedsięwzięć jest wzmocnienie odporności miast na wynikające z nich zjawiska poprzez kształtowanie terenów zieleni miejskiej i tym samym również podniesienie jakości życia mieszkańców. W niniejszym artykule skupiono się na analizie zalet projektów błękitno-zielonej infrastruktury przeprowadzonej na podstawie studium przypadków Bydgoszczy, Wrocławia i Łodzi. Wskazano pozytywne aspekty działań mających potencjalne skutki środowiskowe oraz przedstawiono przykłady działań realizowanych w sposób partycypacyjny. Każde z omówionych studiów przypadków dotyczy sposobu, w jaki błękitno-zielona infrastruktura wykorzystywana jest do zminimalizowania istotnych problemów miejskich. Przedstawiono szczegółowy opis rozwiązań oraz powody zastosowania poszczególnych elementów. Wnioski przedstawione w podsumowaniu stanowią prezentację zalet działań, które są częścią szerszych strategii wdrażania rozwiązań opartych na naturze (nature-based solutions), wprowadzanych jako pionierskie w trzech wymienionych wyżej miastach. Szczególną uwagę poświęcono ich znaczeniu dla zagospodarowania wody opadowej przez dostarczanie usług ekosystemowych, a także wpływu projektów związanych z zielenią na pokonywanie wyzwań społecznych i środowiskowych. (abstrakt oryginalny)

EN

The aim of this paper is to present the advantages of innovative actions in the field of blue-green infrastructure - as a response to the negative effects of climate change - based on a case study analysis of pioneering projects conducted in selected Polish cities. Their value lies in their participatory character, taking into account the large involvement of the local community. Currently, large-scale programmes related to adaptation of cities to climate change are being implemented in Poland. The objective of these projects is to strengthen the resilience of cities against the resulting phenomena by shaping urban green areas and thus also to improve the quality of life of inhabitants. This article focuses on the analysis of the advantages of blue-green infrastructure projects based on the case studies of Bydgoszcz, Wrocław and Łódź. Positive aspects of actions with potential environmental impacts are identified and examples of actions implemented in a participatory manner are provided. Each of the case studies discussed deals with how blue-green infrastructure is used to minimise significant urban problems. A detailed description of the solutions and the reasons for using each element is shown. The conclusions in the summary are a presentation of the merits of actions that are part of broader strategies to implement nature-based solutions pioneered in the three cities mentioned above. Particular attention is paid to their importance for rainwater management through the provision of ecosystem services, as well as the influence of greenery projects on overcoming social and environmental challenges. (original abstract)

Słowa kluczowe

PL

Zielona infrastruktura; Retencja wód; Inwestycje ekologiczne; Zmiany klimatyczne

EN

Green Infrastructure; Water retention; Ecological investments; Climate change

• Czasopismo: Problemy Rozwoju Miast
• Rocznik: 2021
• Tom: 72
• Strony: 126--135

Twórcy

autor

Agnieszka Barszczewska-Woszczyk, Agnieszka

• Instytut Rozwoju Miast i Regionów

Bibliografia

• Adamowski D., Zalewski J., Paluch P., Glixelli T., 2017, Katalog zielono - niebieskiej infrastruktury. Część II. Wytyczne i rozwiązania, Miejskie Wodociągi i Kanalizacja w Bydgoszczy, Bydgoszcz. Dostępne na: http://www.mwik.bydgoszcz.pl/index.php/component/attachments/download/445 [data dostępu: 15.03.2021].
• Basińska P., Spadło K., 2020, Kształtowanie zieleni w procesach rewitalizacji (Zieleń, woda, infrastruktura techniczna - bez granic. Tom II), Instytut Rozwoju Miast i Regionów, Warszawa. Dostępne na: https://ecomy.irmir.pl/wp-content/uploads/2021/05/Blekitna-infastruktura-w-procesach-rewitalizacji.pdf [data dostępu: 21.06.2021].
• Biejat K., 2017, Zarządzanie oraz ochrona zieleni w polskich miastach, Fundacja Sendzimira, Warszawa.
• Cenna deszczówka. Jak zatrzymać ją na działce, (b.d.), Łódzka Spółka Infrastrukturalna, Łódź. Dostępne na: https://www.lsi.net.pl/uploads/files/Cenna-deszczowka-jak-ja-zatrzymac-na-dzialce-54a5d3be0832aef1350df976fc2d88fdf7cbd1bd.pdf [data dostępu: 25.04.2021].
• Dreiseitl H., Wanschura B., 2016, Strengthening Blue-Green Infrastructure in our Cities. Enhancing blue-green infrastructure & social performance in high density urban environments, Ramboll Foundation. Dostępne na: https://ramboll.com/-/media/38fc23d12a5d47dcb7b3821716d69270.pdf [data dostępu: 23.03.2021].
• Fortuniak K., 2003, Miejska wyspa ciepła. Podstawy energetyczne, studia eksperymentalne, modele numeryczne i statystyczne, Wydawnictwo Uniwersytetu Łódzkiego, Łódź.
• Ghofrani Z., Sposito V., Faggian R., 2017, A Comprehensive Review of Blue-Green Infrastructure Concepts, International Journal of Environment and Sustainability, 6(1), 15-36.
• Housely S., 7.11.2019, Three ways to think like a sponge city, Stormsensor. Dostępne na: https://www.stormsensor.io/three-ways-to-think-like-a-sponge-city/ [data dostępu: 16.03.2021].
• Iwaszuk E., Rudik G., Duin L., Mederake L., Davis M., Naumann S., Wagner I., 2019, Błękitno-zielona infrastruktura dla łagodzenia zmian klimatu - katalog techniczny, Ecologic Institute, Fundacja Sendzimira, Kraków.
• Januszek M., 17.05.2020, Deszczówka w miastach: 10 najciekawszych rozwiązań, inżynieria.com. Dostępne na: https://inzynieria.com/wodyopadowe/rankingi/58585,deszczowka-w-miastach-10-najciekawszych-rozwiazan [data dostępu: 16.01.2021].
• Jeleński T., 2018, Studium przypadku 10.1. Nowe Żerniki we Wrocławiu - dobra praktyka budowy zrównoważonej dzielnicy, [w:] T. Bergier, J. Kronenberg (red.), Zrównoważony rozwój 6. Zastosowania, Fundacja Sendzimira, Kraków, 158-159.
• Kucińska A., 21.02.2017, Łódź: renaturyzacja rzeki Sokołówki zmniejsza ryzyko podtopień w mieście, Inicjatywy Lokalne. Dostępne na: http://chronmyklimat.pl/publikacje/inicjatywy-lokalne/lodz-renaturyzacja-rzeki-sokolowki-zmniejsza-ryzyko-podtopien-w-miescie?ajax=1&print=1 [data dostępu: 15.06.2021].
• Lejcuś K., Burszta-Adamiak E., Dąbrowska J., Wróblewska K., Orzeszyna H., Śpitalniak M., Misiewicz J., 2017, Katalog dobrych praktyk - zasady zrównoważonego gospodarowania wodami opadowymi pochodzącymi z nawierzchni pasów drogowych. Uniwersytet Przyrodniczy we Wrocławiu, Wrocław. Dostępne na: https://mpwik.wroc.pl/o-nas/zagospodarowanie-wod-opadowych/ [data dostępu: 21.03.2021].
• Lewińska J., 2000, Klimat miasta, zasoby, zagrożenia, kształtowanie, Instytut Gospodarki Przestrzennej i Komunalnej Oddział w Krakowie, Kraków.
• Łódzkie ogrody deszczowe, b.d, Fundacja Sendzimira. Dostępne na: https://sendzimir.org.pl/projekty/lodzkie-ogrody-deszczowe/ [data dostępu: 08.03.2021].
• Plan adaptacji do zmian klimatu miasta Łodzi do roku 2030. Dostępne na: https://uml.lodz.pl/ekoportal/eko-wiedza/miasto/miejski-plan-adaptacji-do-zmian-klimatu/ [data dostępu: 11.04.2021].
• Plan Adaptacji Miasta Wrocławia do zmian klimatu do roku 2030. Projekt. Załącznik do uchwały nr XIII/342/19 Rady Miejskiej Wrocławia z dnia 5 września 2019 r. Dostępne na: https://bip.um.wroc.pl/attachments/download/82375 [data dostępu: 17.05.2021].
• Spadło K., Basińska P., Jadach-Sepioło A., Muszyńska-Jeleszyńska D., Goślicka B., 2020, Błękitna infrastruktura w procesach rewitalizacji (Zieleń, woda, infrastruktura techniczna - bez granic. Tom III), Instytut Rozwoju Miast i Regionów, Warszawa. Dostępne na: https://ecomy.irmir.pl/wp-content/uploads/2021/05/Ksztaltowanie-zieleni-w-procesach-rewitalizacji.pdf [data dostępu: 21.06.2021].
• Szekalska E., 04.11.2014, Renaturyzacja łódzkiej rzeki Sokołówki dobiega końca, Teraz Środowisko. Dostępne na: https://www.teraz-srodowisko.pl/aktualnosci/Renaturyzacja-lodzkiej-rzeki-Sokolowki-dobiega-konca-97.html [data dostępu: 20.03.2021].
• Szulczewska B., 2019, Trzy sugestie na początek, prelekcja na konferencji otwierającej "Program kaskadowych szkoleń dla pracowników samorządów terytorialnych w zakresie projektowania i gospodarowania zielenią w miastach" organizowanej przez Instytut Rozwoju Miast i Regionów 13 grudnia 2019 r., Warszawa. Dostępne na: https://ecomy.irmir.pl/prelekcja-prof-barbara-szulczewska-temattrzy-sugestie-na-poczatek/ [data dostępu:15.01.2020].
• Unia Metropolii Polskich, 2020, Zielone miasto [w:] Dobre praktyki miast Unii Metropolii Polskich im. Pawła Adamowicza, UMP, 223-248. Dostępne na: https://metropolie.pl/artykul/dobre-praktyki-miast-unii-metropolii-polskich-im-pawla-adamowicza [data dostępu: 06.05.2021].
• Wagner I., 2020, Ekohydrologia miejska. Czyli błękitno-zielone aspekty adaptacji miast do zmian klimatu, ACADEMIA - magazyn Polskiej Akademii Nauk, 2(62), 76-80. Dostępne na: https://journals.pan.pl/Content/117647/PDF/76-80_Wagner_Woda_pol.pdf [data dostępu: 10.04.2021].
• Wagner I., Zalewski M., 2013, Błękitno-Zielona Sieć - poprawa jakości życia w miastach w obliczu zmian klimatu, PANorama Polskiej Akademii Nauk, 4(4), 9-12. Dostępne na: http://www.arturowek.pl/userfiles/file/Wagner_Zalewski_2013.pdf [data dostępu: 16.05.2021].
• Xiaoning L., Junqi L., Xing K., Yongwei G., 2016, Case Studies of the Sponge City Program in China, materiały Światowego Kongresu Środowiska i Zasobów Wodnych 2016, West Palm Beach.
• Zrozumieć adaptację do zmian klimatu. Mini poradnik, Narodowy Fundusz Ochrony Środowiska i Gospodarki Wodnej, Warszawa. Dostępne na: https://www.gov.pl/web/nfosigw/adaptacja-do-zmian-klimatu-oraz-ograniczanie-skutkow-zagrozen-srodowiska-2021[data dostępu: 20.06.2021].

Identyfikatory

DOI

10.51733/udi.2021.72.12