Społeczny wymiar zdrowia osób uzależnionych

• Autorzy: Julia Dziukiewicz

Warianty tytułu

The Social Aspect of Health among the Addicted

• Języki publikacji: PL

Abstrakty

Choroba we wszystkich swoich przejawach i stadiach ma specyficzne aspekty społeczne. Nie inaczej jest w przypadku uzależnienia, z którym nieodłącznie wiążą się narastające problemy w wielu obszarach życia. Celem pracy była ocena zdrowia społecznego osób uzależnionych, mierzona zakresem i rodzajem ich aktywności społecznej, subiektywną percepcją wsparcia oraz jakością życia zawodowego i relacji interpersonalnych. Materiał i metody: Grupę badaną stanowiły osoby uzależnione od substancji psychoaktywnych (alkoholu, narkotyków) oraz pewnych zachowań (seksu i hazardu). Przebadano łącznie 237 osób - pacjentów poradni odwykowych. Badanie przeprowadzono metodą sondażu diagnostycznego, w oparciu o autorski kwestionariusz ankiety. Wyniki: Z badań wynika, że zachowania nałogowe są przyczyną mniejszej aktywności społecznej oraz niewywiązywania się z pełnionych ról i zadań. Różne formy uzależnienia prowadzą też do nieprawidłowości w kontaktach społecznych oraz spadku wydajności pracy i jej jakości. Wnioski: Przeprowadzone analizy teoretyczne i empiryczne udowadniają, że wszelkiego rodzaju uzależnienia - zarówno substancjalne, jak i behawioralne - prócz problemów psychofizycznych, generują także poważne szkody natury społecznej. (abstrakt oryginalny)

EN

The disease, in all its manifestations and stages, has specific social aspects. It is no different in the case of addiction, which is inherently increasing problems in many areas of life. The objective of this paper was to conduct an assessment of the social health of the addicted. It was measured through their range and type of social activity, subjective perception of the support as well as the quality of professional life and interpersonal relationships. Material and methods: The study group consisted of people addicted to psychoactive substances (alcohol and drugs) and certain behaviors (sex and gambling). In total, 237 people who were patients of addiction centers were examined. The study was based on a questionnaire prepared by the researcher. Results: The research shows that compulsive behaviors are the reason for decreased social activity and failure in performing given roles and tasks. Addiction also lead to abnormalities in social contacts and decreased quality and efficiency of work. Conclusions: The conducted theoretical and empirical analyses demonstrate that all kinds of addictions, both in case of substances as well as behaviors, apart from psychophysical problems also generate major detriment of social nature. (original abstract)

Słowa kluczowe

PL

Uzależnienie; Zdrowie publiczne; Kondycja zdrowotna ludności

EN

Addiction; Public health; Health condition of the population

• Czasopismo: Rozprawy Społeczne
• Rocznik: 2021
• Tom: 15
• Numer: nr 3
• Strony: 110--130

Twórcy

autor

Julia Dziukiewicz

• Uniwersytet Śląski w Katowicach

Bibliografia

• Bielewicz, A. (1986). Problemy alkoholowe w stosunkach międzyludzkich. W: I. Wald (red.), Alkohol oraz związane z nim problemy społeczne i zdrowotne (s. 142-149). Warszawa: Wydawnictwo PWN.
• Bulska J. (2017). Znaczenie systemów społecznych wspierających zdrowie i samopoczucie współczesnego człowieka. Zeszyty Naukowe Politechniki Śląskiej. Organizacja i Zarządzanie, 112, 61-70.
• Bulska J. (2018). Przyjaźń jako wartość w relacjach społecznych i kształtowaniu samopoczucia człowieka. Zeszyty Naukowe Politechniki Śląskiej. Organizacja i Zarządzanie, 123, 51-59.
• Chlebio-Abed, D. (2010). Pierwotna profilaktyka uzależnienia od alkoholu. Przegląd wybranych strategii i programów. Katowice: Wydawnictwo Naukowe "Śląsk".
• Chmielewska, A. (2020). Trudności i perspektywy zmiany wśród osób uzależnionych od narkotyków przed i po leczeniu odwykowym. Praca Socjalna, 3(35), 24-41.
• Cierpiałkowska, L. (2010). Efekty krótkotrwałego i długotrwałego działania alkoholu na organizm człowieka. W: L. Cierpiałkowska, M. Ziarko (red.), Psychologia uzależnień - alkoholizm (s. 19-59). Warszawa: Wydawnictwo Akademickie i Profesjonalne.
• Dziukiewicz J. (2018). Wychodzenie z uzależnienia. W poszukiwaniu czynników determinujących powrót do zdrowia. Chowanna, 2, 177-199.
• Dziukiewicz, J. (2017). Alkoholizm i nadużywanie alkoholu: powszechny problem społeczny i zdrowotny XXI wieku. W: K. Pujer (red.), Problemy nauk społecznych, humanistycznych, ekonomicznych: konteksty i wyzwania (s. 17-26). Wrocław: Exante.
• Glińska, J., Zasada, J., Brosowska, B., Lewandowska, M. (2010). Czynniki demograficzne a formy otrzymanego wsparcia u osób uzależnionych od alkoholu. Problemy Pielęgniarstwa, 18 (3), 279-284.
• Juszczyk, S. (2005). Badania ilościowe w naukach społecznych. Szkice metodologiczne. Katowice: Wydawnictwo Śląskiej Wyższej Szkoły Zarządzania.
• Klingemann, J., Moskalewicz, J. (2017). Potrzeby pacjentów polskiego systemu leczenia i rehabilitacji osób uzależnionych od narkotyków. Perspektywa pacjentów oraz terapeutów. Alkoholizm i Narkomania, 30 (4), 249-278.
• Kirenko, J., Byra, S. (2011). Zasoby osobiste w chorobach psychosomatycznych. Lublin: Wydawnictwo Uniwersytetu Marii Curie-Skłodowskiej.
• Kowal, R. (2010). Doradca zawodowy, pracownik socjalny, wolontariusz - realizatorzy zadań pracy socjalnej. W: M. Czechowska-Bieluga, A. Kanios, L. Adamowska (red.), Nowe przestrzenie działania w pracy socjalnej w wymiarze etyczno-prakseologicznym (s. 139-145). Kraków: Oficyna Wydawnicza Impuls.
• Lindenmeyer, J. (2007). Ile możesz wypić? O nałogach i ich leczeniu. Gdańsk: Gdańskie Wydawnictwo Psychologiczne.
• Maszke, A. (2008). Metody i techniki badań pedagogicznych. Rzeszów: Wydawnictwo Uniwersytetu Rzeszowskiego.
• Morawski, J. (1986). Problemy związane z alkoholem w miejscu pracy. W: I. Wald (red.), Alkohol oraz związane z nim problemy społeczne i zdrowotne (s. 130-141). Warszawa: Wydawnictwo PWN.
• Niewiadomska, I., Brzezińska, M., Lelonek, B. (2005). Hazard. Lublin: Wydawnictwo Gaudium.
• Niewiadomska, I., Chwaszcz, J, Kołodziej, B., Śpila, B. (2005). Seks. Lublin: Wydawnictwo Gaudium.
• Niewiadomska, I., Sikorska-Głodowicz, M. (2004). Alkohol. Lublin: Wydawnictwo Gaudium.
• Niewiadomska, I., Stanisławczyk, P. (2004). Narkotyki. Lublin: Wydawnictwo Gaudium.
• Poprawa R. (2001). Zasoby osobiste w radzeniu sobie ze stresem. W: G. Dolińska-Zygmunt (red.), Podstawy psychologii zdrowia (s. 103-141). Wrocław: Wydawnictwo Uniwersytetu Wrocławskiego.
• Rostowska, T. (2009). Małżeństwo, rodzina, praca a jakość życia. Kraków: Oficyna Wydawnicza "Impuls".
• Ryszkowski, A., Wojciechowska, A., Kopański, Z., Brukwicka, I., Lishchynskyy, Y., Mazurek, M. (2015). Funkcjonowanie w społeczeństwie osób uzależnionych od alkoholu. Journalof Clinical Healthcare, 1, 7-13.
• Sęk, H., Cieślak, R. (2012). Wsparcie społeczne - sposoby definiowania, rodzaje i źródła wsparcia, wybrane koncepcje teoretyczne. W: H. Sęk, R. Cieślak (red.), Wsparcie społeczne, stres i zdrowie (s. 18-21). Warszawa: Wydawnictwo Naukowe PWN.
• Słowik-Gabryelska, A. (2006). Patologie społeczne. Alkoholizm, narkomania, nikotynizm. Szczecin: Wydawnictwo Naukowe Uniwersytetu Szczecińskiego.
• Syrek, E. (2000). Zdrowie w aspekcie pedagogiki społecznej. Katowice: Wydawnictwo Uniwersytetu Śląskiego.
• Tobiasz-Adamczyk, B. (2000). Wybrane elementy socjologii zdrowia i choroby. Kraków: Wydawnictwo Uniwersytetu Jagiellońskiego.
• Ukalisz, A. (2013). Sposoby radzenia sobie ze stresem i wsparcie społeczne u osób z problemem alkoholowym. Resocjalizacja Polska, 5, 241-253.
• Wiatrowski, Z. (2008). Dorastanie, dorosłość i starość człowieka w kontekście działalności i kariery zawodowej. Radom: Wydawnictwo Naukowe Instytutu Technologii Eksploatacji - PIB.
• Wiśniewsa, D. (2017). Sukces w wymiarze jednostkowym i jako efekt współpracy z innymi, czyli o potrzebie wsparcia społecznego. W: W. Żłobicki, M. Humeniuk, I. Paszenda (red.), Sukces jako zjawisko edukacyjne, tom. I (s. 286-297). Wrocław: Instytut Pedagogiki Uniwersytetu Wrocławskiego.
• Włodarczyk, E. (2018). Społeczne konsekwencje problemu alkoholowego w Polsce. Pedagogika Społeczna, 2 (68), 241-258.
• Zajęcka, B. (2015). Readaptacja społeczna osób uzależnionych od substancji psychoaktywnych po zakończonym leczeniu stacjonarnym. Prace Naukowe Akademii im. Jana Długosza w Częstochowie, 24, 387-399.

Identyfikatory

DOI

https://doi.org/10.29316/rs/140515