Doświadczenie dorastania w placówce opiekuńczo-wychowawczej - raport z badań

• Autorzy: Agata Butarewicz-Głowacka , Anna Chomiuk , Magdalena Jabłońska

Warianty tytułu

Experience of Growing Up in Institutional Foster Care - Research Report

• Języki publikacji: PL

Abstrakty

Artykuł poświęcony jest funkcjonowaniu dorastających wychowanków placówki opiekuńczo-wychowawczej "Dom Powrotu" w Białymstoku. Jego celem jest ukazanie doświadczenia dorastania w domu dziecka z perspektywy wychowanków. W części pierwszej przedstawiono teoretyczne założenia w zakresie doświadczenia dorastania, organizacji pieczy zastępczej w Polsce, dorastania w instytucjonalnej jej formie oraz procesu deinstytucjonalizacji. W drugiej części tekstu zaprezentowano metodologiczne założenia badań własnych oraz wyniki dotyczące dorastania w instytucjonalnej pieczy zastępczej. Badania jakościowe z zastosowaniem metody indywidualnych przypadków przeprowadzone zostały w maju 2021 r. z wychowankami Domu Powrotu w Białymstoku. Do analizy materiału empirycznego zastosowano koncepcję analizy danych jakościowych Matthew B. Milesa i A. Michaela Hubermana. W świetle wyników przeprowadzonych badań, wychowankowie prawidłowo funkcjonują w placówce opiekuńczo-wychowawczej, doświadczenie dorastania w domu dziecka nie jest dla nich traumą, jednak mają trudności z nawiązywaniem bliskich relacji, brakuje im znaczącej osoby dorosłej, a ponadto są dość niesamodzielni. (abstrakt oryginalny)

EN

The article is devoted to the functioning of adolescent pupils of the "House of Return" in Białystok. Its aim is to show the experience of growing up in an orphanage from the pupils' perspective. The first part of the text presents theoretical assumptions regarding the experience of growing up, organization of foster care in Poland, growing up in its institutional form and the process of deinstitutionalization. The second part of the article presents methodological assumptions of the research and the results regarding growing up in institutional foster care. Qualitative research using the method of individual cases was carried out in May 2021 with the charges of the "House of Return" in Białystok. The concept of qualitative data analysis by Matthew B. Miles and A. Michael Huberman was used to analyze the empirical material. In the light of the research, the charges function properly in the care and education centre for children and young people, the experience of growing up in an orphanage is not a trauma for them, but they have difficulties with establishing close relationships, they lack a significant adult, and are also not very self-reliant. (original abstract)

Słowa kluczowe

PL

Młodzież; System pieczy zastępczej; Socjologia wychowania; Kompetencje społeczne; Badania socjologiczne

EN

Youth; Foster care system; Sociology of education; Social competences; Sociological research

• Czasopismo: Polityka Społeczna
• Rocznik: 2021
• Numer: nr 11-12
• Strony: 32--40

Twórcy

autor

Agata Butarewicz-Głowacka

• Uniwersytet w Białymstoku

autor

Anna Chomiuk

• Uniwersytet w Białymstoku

autor

Magdalena Jabłońska

• Uniwersytet w Białymstoku

Bibliografia

• 1. Arseniuk, R., 2013. Dorastanie - kryzys i powtórna szansa na rozwój. Warszawa: Ośrodek Rozwoju Edukacji.
• 2. Bakiera, L., 2009. Czy dorastanie musi być trudne? Warszawa: Wydawnictwo Naukowe Scholar.
• 3. Blackburn, S., 2004. Oksfordzki słownik filozoficzny, przekład C. Cieśliński i in., Warszawa: Wydawnictwo Książka i Wiedza.
• 4. Browne, K. i in., 2006. Instytucjonalizacja małych dzieci w Europie. Dziecko Krzywdzone. Teoria, badania, praktyka [online], vol. 5, no. 2, s. 1-7. Dostępny w: https://dzieckokrzywdzone.fdds.pl/index.php/DK/article/view/248/175 [Dostęp: 26.09.2021].
• 5. Danecka, M., Matejak, J., Mirosław, J., 2021. Dylematy rodzinnej pieczy zastępczej w czasie pandemii COVID-19 - analiza jakościowa. Polityka Społeczna, nr 4, s. 1-7.
• 6. Fagasiński, S. i in., 2008. Wychowankowie domów dziecka, nowe szanse lepsze jutro, raport 2004-2008 [online]. Łódź: Społeczna Wyższa Szkoła Przedsiębiorczości i Zarządzania. Dostępny w: http://www.equal.org.pl/download/produktAttachments/org6350raport_www.pdf [Dostęp: 02.10.2021].
• 7. Golczyńska-Grondas, A., 2012. Biografie dorosłych wychowanków domów dziecka - próba analizy socjologicznej. Acta Universitatis Lodziensis Folia Oeconomica, nr 41, s. 9-10.
• 8. Golczyńska-Grondas, A., Błaszczyk, M., 2020. Deinstytucjonalizacja placówek opieki całkowitej nad dziećmi i młodzieżą w województwie łódzkim. Łódź: Wydawnictwo Uniwersytetu Łódzkiego i Regionalne Centrum Polityki Społecznej w Łodzi.
• 9. Greszata, E., 2015. Vademecum usamodzielnienia. Postaw na przyszłość [online]. Lublin: Miejski Ośrodek Pomocy Rodzinie w Lublinie. Dostępny w: https://mopr.lublin.eu/poradnik/pomoc_specjalistyczna/usamodzielnienia/vademecum_usamodzielnienia.pdf [Dostęp: 02.10.2021].
• 10. Johnson R., Browne K.D., Hamilton-Giachritsis C.E., 2006. Young Children in Institutional Care at Risk of Harm, "Trauma Violence and Abuse" Vol, 7(1), pp. 1-26. Dostępny w: https://www.researchgate.net/publication/7436610_Young_Children_in_Institutional_Care_at_Risk_of_Harm [Dostęp: 27.09.2021].
• 11. Konwencja o Prawach Dziecka, przyjęta przez Zgromadzenie Ogólne Narodów Zjednoczonych dnia 20 listopada 1989 r., Dziennik Ustaw Rzeczypospolitej Polskiej z 1991, Nr 120, poz. 56.
• 12. Łuczyński, A., 2007. Rodziny zastępcze - ich rola i zadania w systemie opieki całkowitej. W: J. Kuźma, red. Opieka i wychowanie dzieci osieroconych w Polsce. Kraków: Oficyna Wydawnicza AFM, s. 67-98.
• 13. Miles, M.B., Huberman, A.M., 2000. Analiza danych jakościowych, przekład S. Zabielski, Białystok: Wydawnictwo Uniwersyteckie Trans Humana.
• 14. Ogólnoeuropejskie wytyczne dotyczące przejścia od opieki instytucjonalnej do opieki świadczonej na poziomie lokalnych społeczności, 2012. Europejska Grupa Ekspertów ds. Przejścia od Opieki Instytucjonalnej do Opieki świadczonej na poziomie Lokalnych Społeczności pdf. Dostępny w: https://www.power.gov.pl/media/70778/ogolnoeuropejskie_wytyczne_deinstytucjonalizacja.pdf [Dostęp: 28.09.2021].
• 15. Oleś, P.K., 2011. Psychologia człowieka dorosłego. Warszawa: Wydawnictwo Naukowe PWN.
• 16. Pawliczuk, W., Kaźmierczak-Mytkowska, A., 2011. Zaburzenia psychiczne oraz potrzeby terapeutyczne dzieci i młodzieży przebywających w placówkach opiekuńczo-wychowawczych (domach dziecka) [online]. Warszawa: Warszawski Uniwersytet Medyczny. Dostępny w: https://www.researchgate.net/publication/280861703_Zaburzenia_psychiczne_oraz_potrzeby_terapeutyczne_dzieci_i_mlodziezy_przebywajacych_w_placowkach_opiekunczo-wychowawczych_domach_dziecka [Dostęp: 02.10.2021].
• 17. Senejko, A., Oleszkowicz A., 2013. Psychologia dorastania. Zmiany rozwojowe w dobie globalizacji. Warszawa: Wydawnictwo Naukowe PWN.
• 18. Sierankiewicz, E., 2007. Dom dziecka jako powszechna forma instytucjonalnej opieki całkowitej. W: J. Kuźma, red. Opieka i wychowanie dzieci osieroconych w Polsce. Kraków: Oficyna Wydawnicza AFM, s. 45-66.
• 19. Szlubowska, A., 2020. Piecza zastępcza w 2019 r. Kraków: Główny Urząd Statystyczny, s. 1-3. Dostępny w: https://stat.gov.pl/download/gfx/portalinformacyjny/pl/defaultaktualnosci/6000/1/4/1/piecza_zastepcza_w_2019_r.pdf [Dostęp: 01.03.2021].
• 20. Topolewska, M., 2021. Nie będzie nowych domów dziecka. Będzie zakaz. Gazeta Prawna [online], 13 września, numer 177. Dostępny w: https://serwisy.gazetaprawna.pl/samorzad/artykuly/8242500,dom-dziecka-zakaz-placowka-opiekunczo-wychowawcza.html [Dostęp: 25.09.2021].
• 21. Ustawa z dnia 9 czerwca 2011 r. o wspieraniu rodziny i systemie pieczy zastępczej. Dziennik Ustaw Rzeczypospolitej z 2011 r. Nr 149, poz. 887, z późn. zm.
• 22. Wiatrowski, Z., 2009. Dorastanie, dorosłość i starość człowieka w kontekście działalności i kariery zawodowej. Radom: Wydawnictwo Naukowe Instytutu Technologii Eksploatacji - PIB.
• 23. Żebrowska, M., 1986. Psychologia dzieci i młodzieży. Warszawa: Wydawnictwo Naukowe PWN.

Identyfikatory

DOI

10.5604/01.3001.0015.5999