Propozycja kierunków rewaloryzacji parku ferberów - zapomnianego dziedzictwa historyczno-kulturowego gdańska

• Autorzy: Zuzanna Suwiczak

Warianty tytułu

Reflections on the Revitalization of the Ferber Park - the Forgotten Historical and Cultural Heritage of Gdańsk

• Języki publikacji: PL

Abstrakty

Artykuł podejmuje tematykę Parku Ferberów - historycznego, lecz nieco zapomnianego parku leśnego, leżącego w dzielnicy Orunia-Święty Wojciech-Lipce. Przytoczona została przeszłość miejsca oraz jego związek z rodem Ferberów, którego historia - mimo że istotna dla Gdańska - wydaje się być mało znana. Opisane zostały badania obejmujące tematyką analizy terenu i kompozycji oraz kontekst historyczny miejsca i jego otoczenia, a także zabudowa i rozmieszczenie otaczających obiekt zabytków. Ocenie poddano również aspekty przyrodnicze, takie jak m.in.: geologia, warunki siedliskowe i glebowe oraz szata roślinna. Przeprowadzona została analiza potencjalnego użytkowania terenu, uwzględniająca aktywności podejmowane przez odwiedzających. Przedstawiony rys historyczny zestawiony ze stanem obecnym oraz badaniami z zakresu zasobów przyrodniczych, posłużyły jako wstęp do rozważań na temat potencjalnych kierunków przeprowadzenia rewaloryzacji, w celu przywrócenia zaniedbanemu miejscu jego walorów estetycznych. Zostały podjęte rozważania dotyczące odtwarzania nieistniejących już obiektów oraz zastąpienia ich współczesnymi elementami. Poruszony został temat adaptacji zabytkowych ogrodów do realiów współczesnych przestrzeni publicznych, sposobu eksponowania dziedzictwa kulturowego z zakresu sztuki ogrodowej oraz istoty zachowywania zielonych dobytków kulturowych. (abstrakt oryginalny)

EN

The article presents the subject of Ferber Park - historical, and forgotten forest park, placed in OruniaŚw Wojciech-Lipce district, whose origins date back to 17th century. The article described the past of the place and it relations with Ferber family, which history - although important for the city - seems to be not well known. The research covers the subject of the analysis of the terrain and composition as well as the historical context of the place and its surrounding. Natural aspects were also addressed, such as geology, soil conditions, and vegetation cover. An analysis of the potential land use was carried out, taking into account the activities of the visitors. The presented historical outline, juxtaposed with the current state and research in field of natural resources, served as an introduction to considerations on the potential directions of revitalization in order to restore the neglected place to its aesthetic values. Considerations have been made regarding the reconstruction of non existing objects, or their replacement with modern elements. The topics discussed were the adaptation of historic gardens to the realities of contemporary public spaces, the way of displaying the cultural heritage in the field of art of greenery design and essence of preserving natural cultural properties. (original abstract)

Słowa kluczowe

PL

Przestrzeń publiczna; Zabytkowe zespoły miejskie; Parki krajobrazowe

EN

Public space; Historic urban areas; Landscape parks

• Czasopismo: Przestrzeń, Ekonomia, Społeczeństwo
• Rocznik: 2020
• Numer: nr 17/1
• Strony: 28--61

Twórcy

autor

Zuzanna Suwiczak

• Sopocka Szkoła Wyższa

Bibliografia

• 1. Brożek S., Zwydak M., Atlas gleb leśnych Polski. CILP., 2003.
• 2. Fabiani-Madeyska I., Odwiedziny Gdańska w XIX wieku, Gdańsk 1975.
• 3. Heym w., Beitrage zur Geschichte der Bauernhauser rechts und links der unteren Weischel, 1969.
• 4. Historia Gdańska, t. III, pod red. E. Cieślaka, Gdańsk 1993.
• 5. Januszewski M., Przebudowa Kanału Raduni, "Geoinżynieria: drogi, mosty, tunele", 2012, nr 3.
• 6. Karta Wenecka - 1964 Postanowienia i uchwały II Międzynarodowego Kongresu Architektów i Techników Zabytków w Wenecji, http://www.wkz.szczecin.pl/mainjoo/images/stories/karta_wenecka.pdf [Dostęp: 15.06.2021].
• 7. Matuszkiewicz W., Przewodnik do oznaczania zbiorowisk roślinnych Polski, PWN, Warszawa 2007.
• 8. Międzynarodowa Karta Ogrodów IFLA-ICOMOS, Florencja 1981, https://www.nid.pl/upload/iblock/9b1/9b13bc019894c7975620590ae56f9641.pdf [Dostęp: 15.06.2021].
• 9. Muhl, Geschichte der Dörfer auf der Danziger Höhe, Danzig 1938, s. 172.
• 10. Narodowy Instytut Dziedzictwa: Rejestr zabytków nieruchomych - województwo pomorskie. [dostęp 2020.06.20].
• 11. Podział administracyjny Gdańska, Biuletyn Informacji Publicznej - Urząd Miejski w Gdańsku [Dostęp 07.02.2021].
• 12. Rozmarynowska K., Ogrody odchodzące...?, Fundacja Terytoria Książki, Gdańsk 2017.
• 13. Schwarz Z., E. Żmijewska, Ogrody Gdańska i okolic, Miejski Dom Kultury, Gdańsk 1995.
• 14. Tłoczek I., Polskie budownictwo drewniane, Warszawa 1980.
• 15. Uchwała nr XVI/479/2003 Rady Miasta Gdańska z dnia 04grudnia 2003 roku. [Dostęp: 30.09.2021].
• 16. Zins H., Ród Ferberów i jego rola w dziejach Gdańska, Lublin 1951.
• 17. Zirkwitz V., Das Dorf um Danzig, A. W. Kafemann, Danzig 1938.
• 18. http://mapy.amzp.pl/tk25_list.cgi?show=1677;sort=w [Dostęp: 01.06.2021].
• 19. https://aktywne.trojmiasto.pl/I-Bieg-Ferberow-imp501468.html [Dostęp: 15.06.2021].
• 20. https://fotopolska.eu/Dzielnica_Orunia-Sw._Wojciech-Lipce_Pod_trzema_swinskimi_lbami [Dostęp: 01.06.2021].
• 21. https://mapy.zabytek.gov.pl/nid/ [Dostęp: 01.06.2021].
• 22. https://muzeumpomorza.pl/resource/4445_gdansk-_-lipce_-karczma-_trzy-swinskieglowy_.html [Dostęp: 01.06.2021].
• 23. https://www.drmg.gdansk.pl/index.php/bo-2021-w-przygotowaniu/2823-wspolna-przestrzenwypoczynkowo-rekreacyjna-nad-kanalem-raduni-bo-2021 [Dostęp: 15.06.2021].
• 24. https://www.drmg.gdansk.pl/index.php/zamowienia-publiczne24/postepowania-prowadzone-wtrybie-ustawy-pzp/1625-opracowanie-koncepcji-odprowadzenia-wod-opadowych-w-zlewnipotoku-m2-oraz-dokumentacji-projektowej-budowlanej-i-wykonawczej-dla-zadania-pnprzebudowa-stawow-na-potoku-m2 [Dostęp: 19.06.2021].
• 25. https://www.gdansk.pl/turystyka/szekspirowscy-kochankowie-znad-motlawy-maurycy-ferber-ianna-pilemann,a,17402 [Dostęp: 01.06.2021].
• 26. https://www.gdansk.pl/wiadomosci/park-ferberow-i-skwer-eleka-nowe-nazwy-na-planiemiasta-sprawdz-gdzie,a,165500 [Dostęp: 27.05.2021].
• 27. https://www.gdansk.pl/zagospodarowanie-przestrzenne/plany,1909 [Dostęp: 04.06.2021].
• 28. https://www.gedanopedia.pl/gdansk/?title=TRZY_%C5%9AWI%C5%83SKIE_G%C5%81OW Y [Dostęp: 01.06.2021].
• 29. geoportal.gov.pl [Dostęp: 01.06.2021].
• 30. https://www.trojmiasto.pl/wiadomosci/Zielone-swiatlo-dla-rewitalizacji-parku-Ferberown124504.html [Dostęp: 04.06.2021].