Opłata od środków spożywczych (opłata cukrowa) - wybrane zagadnienia prawne

• Autorzy: Agnieszka Serlikowska

Warianty tytułu

Levy on Foodstuffs (Sugar Tax) - Selected Legal Issues

• Języki publikacji: PL

Abstrakty

Od 1.01.2021 r. do polskiego systemu prawa wprowadzono opłatę od środków spożywczych, wpisującą się w ogólny i zalecany w światowych prozdrowotnych politykach trend dotyczący nakładania dodatkowych danin publicznych w celu ograniczenia negatywnych wyborów konsumentów. Opłata budzi jednak wiele kontrowersji z perspektywy zarówno konstrukcji, jak i interpretacji. Celem rozważań jest odpowiedź na pytanie o status opłaty od środków spożywczych z perspektywy prawa żywnościowego, finansowego oraz ochrony konkurencji. W artykule zwrócono uwagę na nieostrość pojęć i trudności weryfikacyjne, a także powierzenie pieczy nad tym instrumentem organom podatkowym, przy jednoczesnym powiązaniu definicyjnym z urzędową kontrolą żywości. Jednocześnie zauważono, że w istocie przyjęta konstrukcja tego instrumentu sugeruje, że to nie opłata, a podatek. Odwołując się natomiast do zagadnień związanych z ochroną konkurencji, podkreślono wątpliwości związane z doświadczeniami innych krajów w zakresie zmian na rynku właściwym oraz zagadnienia pomocy publicznej w rozumieniu art. 107 TFUE.(abstrakt oryginalny)

EN

As of 1.01.2021, a levy on foodstuffs was introduced into the Polish legal system, which is part of the general and recommended in global pro-health policies trend of imposing additional public levies in order to limit negative consumer choices. However, this levy raises a lot of controversy from the perspective of both its construction and interpretation. The purpose of the article is to answer the question about the status of the levy on foodstuffs from the perspective of food, financial and competition law. The article highlights the vagueness of terms and verification difficulties, as well as the fact of entrusting the custody of this instrument to tax authorities, with a simultaneous definitional link with official food control. At the same time, it was noted that, in fact, the adopted construction of this instrument suggests that it is not a fee, but a tax. Referring to the issues related to the protection of competition, the author points to doubts related to the experience of other countries concerning the changes in the relevant market and the issue of state aid within the meaning of Article 107 TFEU.(original abstract)

Słowa kluczowe

PL

Artykuły spożywcze; Podatki; Ochrona konsumenta

EN

Foodstuffs; Taxes; Consumer protection

• Czasopismo: Przegląd Prawa Publicznego
• Rocznik: 2022
• Numer: nr 1
• Strony: 51--63

Twórcy

autor

Agnieszka Serlikowska

• Uniwersytet Kazimierza Wielkiego w Bydgoszczy

Bibliografia

• Antonów D., Pojęcie opłaty administracyjnej w polskim języku prawnym i prawniczym [w:] XXV lat przeobrażeń w prawie finansowym i prawie podatkowym - ocena dokonań i wnioski na przyszłość, red. Z. Ofiarski, Szczecin 2016.
• Antonów D., Szczególne opłaty administracyjne, Wrocław 2017.
• Bødker M., Pisinger C., Toft U. et al., The rise and fall of the world's first fat tax, "Health Policy" 2015/119.
• Borszowski P., Stelmaszczyk K., Podatki i opłaty lokalne. Podatek rolny. Podatek leśny. Komentarz, LEX 2016.
• Cornelsen L., Carreido A., Health-related Taxes on Foods and Beverages, "Food Research Collaboration Policy Brief" 2015.
• ECORYS, Food taxes and their impact on competitiveness in the agri-food sector, Rotterdam 2014.
• Etel L., Ordynacja podatkowa. Komentarz aktualizowany, LEX 2020.
• Gliniecka J., Opłaty publiczne [w:] System prawa finansowego, t. 3, Prawo daninowe, red. L. Etel, War****szawa 2010.
• Kornberger-Sokołowska E. [w:] Ustawa o finansach publicznych. Komentarz, red. W. Misiąg, Warszawa 2015.
• Kulicki J., Kontrola skarbowa w systemie kontroli państwowej, Warszawa 2014.
• Majster E., European Union Food Law Update: A Special Look at the Focus on Nutrition and Consumer Information, "Food Law & Policy" 2012.
• Mastalski R., Prawo podatkowe, Warszawa 2016.
• Mazurkiewicz M., Opłaty i kary pieniężne w systemie ochrony środowiska w Polsce (struktura prawna i funkcje), Wrocław 1986.
• Nebehay S., WHO panel split on soft drink sugar tax to cut obesity, Paris 2018.
• Nykiel W., Mariański A. [w:] Konstytucja RP. Komentarz, red. M. Safjan, L. Bosek, Legalis 2016.
• Ofiarski Z. [w:] Ustawa o finansach publicznych. Komentarz, red. Z. Ofiarski, LEX 2019.
• Schaller K., Mons U., Tax on sugar sweetened beverages and influence of the industry to prevent regulation, "Science & Research" 2018/2.
• Serlikowska A., Opłaty i inne należności ustalane lub pobierane przez organy urzędowej kontroli żywności, Warszawa 2020.
• Snowdon C., Sugar taxes: A Briefing, Londyn 2016.
• Westlund Å., Committee on the Environment, Public Health and Food Safety, Report on the proposal for a regulation of the European Parliament and of the Council on food additives, Bruksela 2007.
• World Health Organization, Global action plan for the prevention and control of noncommunicable diseases 2013-2020, Geneva 2013.