Postanowienia komisarza wyborczego dotyczące jednostek samorządu terytorialnego

• Autorzy: Monika Chlipała

Warianty tytułu

Decisions of the Election Commissioner Concerning Local Self-government Units

• Języki publikacji: PL

Abstrakty

Przedmiot badań: Przedmiotem artykułu jest charakterystyka postanowień komisarza wyborczego odnoszących się do jednostek samorządu terytorialnego. W obowiązującym stanie prawnym występują wątpliwości, czy postanowienia komisarza wyborczego mają charakter aktów stosowania, czy stanowienia prawa, które mogą być traktowane jako źródła prawa. Problematyka ta jest istotna zarówno w kontekście samodzielności samorządu terytorialnego oraz klasyfikacji aktów pochodzących od komisarza wyborczego przez pryzmat prawnych form działania administracji. Cel badawczy: Celem badawczym jest pytanie o charakter prawny postanowień komisarza wyborczego dotyczących samorządu terytorialnego. Metoda badawcza: W artykule została zastosowana metoda formalno-dogmatyczna. Artykuł obejmuje analizę regulacji prawnych upoważniających komisarza wyborczego do wydawania postanowień dotyczących jednostek samorządu terytorialnego zawartych w ustawach samorządowych, kodeksie wyborczym oraz ustawie o referendum lokalnym. Artykuł uwzględnia także przegląd stanowisk doktryny oraz orzecznictwa sądów administracyjnych w tej materii. Wyniki: Na podstawie przeprowadzonych w artykule rozważań zostały sformułowane następujące konkluzje odnoszące się do postanowień komisarza wyborczego dotyczących jednostek samorządu terytorialnego: są to akty publicznoprawne o charakterze obligatoryjnym, które z punktu widzenia ich charakteru prawnego tworzą kategorię niejednolitą. Występują postanowienia komisarza wyborczego będące aktami stosowania prawa o charakterze indywidualnym i konkretnym, które wykazują cechy zbliżone do aktów administracyjnych (np. postanowienie o stwierdzeniu wygaśnięcia mandatu wójta czy radnego). Występują również postanowienia komisarza wyborczego wykazujące cechy właściwe dla aktów stanowienia prawa o charakterze powszechnie obowiązującym (postanowienia w sprawie tworzenia obwodów głosowania oraz okręgów wyborczych). Ta kompetencja komisarza wyborczego wywołuje wątpliwości z punktu widzenia zgodności z Konstytucją, która nie upoważnia tego organu do wykonywania funkcji prawotwórczych.(abstrakt oryginalny)

EN

Background: The subject of this article is the description of an election commissioner's decisions relating to local government units. Under the current legal framework, there are doubts as to whether the decisions of the election commissioner are applying acts or law-making, and if that can be treated as sources of law. This issue is important both in the context of the local governments' independence and how acts originating from the election commissioner figure within in the systematics of legal administration. Research purpose: The main goal of the article is to question the legal nature of the election commissioner's decisions regarding local government. Methods: The article uses the formal-dogmatic method. The article analyzes the legal regulations authorizing an election commissioner to issue decisions regarding local government units contained in local government laws, the Election Code and the Local Referendum Act. The article also includes an overview of the doctrinal positions and the jurisprudence of administrative courts in this matter. Conclusions: On the basis of the considerations in the article, the following conclusions were formulated regarding the decisions of the election commissioner concerning local government units: these are mandatory public-law acts which, from the point of view of their legal nature, constitute a non-uniform category. There are decisions of the election commissioner that are the acts of applying a law of an individual and specific nature, which shows features similar to administrative acts (e.g. a decision on the expiry of the mandate of a commune head or councilor). There are also decisions of the election commissioner showing the features typical of generally binding acts of law (provisions on the creation of voting wards and constituencies). This competence of the election commissioner raises doubts from the point of view of compliance with the Constitution, which does not authorize this body to perform law-making functions.(original abstract)

Słowa kluczowe

PL

Prawo; Jednostki samorządu terytorialnego (JST); Wybory samorządowe

EN

Law; Local government units; Local election

• Czasopismo: Studia Prawno-Ekonomiczne
• Rocznik: 2021
• Tom: 119
• Strony: 11--29

Twórcy

autor

Monika Chlipała

• Uniwersytet Ekonomiczny w Krakowie

Bibliografia

• Ustawa z 8 marca 1990 r. o samorządzie gminnym (t.j. Dz.U. z 2020 r., poz. 713, 1378).
• Ustawa z 5 czerwca 1998 r. o samorządzie powiatowym (t.j. Dz.U. z 2020 r., poz. 920).
• Ustawa z 5 czerwca 1998 r. o samorządzie województwa (t.j. Dz.U. z 2020 r., poz. 1668).
• Ustawa z 15 września 2000 r. o referendum lokalnym (t.j. Dz.U. z 2019 r., poz. 741).
• Ustawa z 5 stycznia 2011 r. Kodeks wyborczy (t.j. Dz.U. z 2020 r., poz. 1319).
• Budnik A., Czubkowska M.J., Rola komisarza wyborczego w podziale gminy na okręgi wyborcze, Białostockie Studia Prawnicze 2016/20A, s. 243-259.
• Chmielarz-Grochal A., Sułkowski J., Zmiany w systemie polskiej administracji wyborczej a problem zaufania obywateli do rzetelności i uczciwości procedur wyborczych (kilka refleksji w kontekście świadomości konstytucyjnej wyborców), Roczniki Administracji i Prawa 2020/XX/2, s. 45-59.
• Frydrych-Depka A., Instytucja komisarza wyborczego i urzędników wyborczych po nowelizacji kodeksu wyborczego, Studia Iuridica Toruniensia 2018/XXIII, s. 57-63.
• Masternak-Kubiak M., Rola sądu administracyjnego w procesie podziału na okręgi wyborcze, Przegląd Prawa Konstytucyjnego 2018/4, s. 71-86.
• Michalak B., Sokala A., Leksykon prawa wyborczego isystemów wyborczych, Warszawa 2010, https://sip1lex-1pl-1ym3yi9qi198b.han.uek.krakow.pl/

Identyfikatory

DOI

10.26485/SPE/2021/119/1