Czy prawo podatkowe materialne może działać wstecz? Kilka uwag o relacjach zasad lex retro non agit oraz tempus regit actum z zasadą powszechności opodatkowania

• Autorzy: Maciej Zborowski

Warianty tytułu

Can Substantive Tax Law Be Retroactive? Some Remarks on the Relations Between the Lex Retro Non Agit and Tempus Regit Actum Principles and the Principle of Universality of Taxation

• Języki publikacji: PL

Abstrakty

Przedmiotem glosy są relacje zachodzące pomiędzy zasadą powszechności opodatkowania a dotychczas niekwestionowanymi zasadami ustalania podstawy materialnej rozstrzygnięcia podatkowego, wyrażającymi się w łacińskich sentencjach: lex retro non agit oraz tempus regit actum. Autor polemizuje z tezą glosowanego wyroku Wojewódzkiego Sądu Administracyjnego w Szczecinie, jakoby retroaktywne działanie ustawy podatkowej było właściwym instrumentem realizacji zasady powszechności opodatkowania. Wskazuje bowiem, że zasada powszechności opodatkowania nie jest klauzulą antyabuzywną, zaś realizacja tej zasady dokonuje się w ramach ustawy podatkowej. Tym samym cel w postaci urzeczywistniania zasady powszechności opodatkowania nie może znosić zasad tworzenia i stosowania prawa podatkowego, zakotwiczonych w samej istocie państwa prawa i nadrzędności Konstytucji oraz uwzględniających specyfikę prawa podatkowego.(abstrakt oryginalny)

EN

This commentary discussed the relations between the principle of universality of taxation and the - so far unquestioned - principles on whose basis the material basis for a tax ruling is established, expressed by the Latin maxims: lex retro non agit and tempus regit actum. The author presents a polemic with the operative part of the reviewed judgment of the Provincial Administrative Court in Szczecin where retroactive effect of a tax statute was found to be a proper instrument for giving effect to the principle of universality of taxation. He points out that the principle of the universality of taxation is not an anti-avoidance clause and that the principle is implemented within the framework of a tax statute. By the same token, the objective of giving effect to the principle of universality of taxation cannot abolish the principles of that govern making and applying tax law, which are anchored in the very essence of the rule of law and the supremacy of the Constitution, and which take account of the specific nature of tax law.(original abstract)

Słowa kluczowe

PL

Prawo podatkowe; Opodatkowanie; Sąd administracyjny

EN

Tax regulations; Taxation; Administrative court

• Czasopismo: Przegląd Podatkowy
• Rocznik: 2021
• Numer: nr 9
• Strony: 34--40

Twórcy

autor

Maciej Zborowski

Bibliografia

• Brzeziński B., Prawo podatkowe. Zagadnienia teorii i praktyki, Toruń 2017.
• Brzeziński B., Urzędowe interpretacje prawa podatkowego. Kilka refleksji na tle ewolucji systemu prawa, "Kwartalnik Prawa Podatkowego" 2012/1.
• Brzeziński B., Lasiński-Sulecki K., Morawski W., Stosowanie regulacji GAAR do operacji dokonanych przed jej wejściem w życie. Czy walka o efektywność systemu podatkowego usprawiedliwia już wszystko?, "Przegląd Podatkowy" 2021/3.
• Filipczyk H., Postulat pewności prawa w wykładni operatywnej prawa podatkowego, Warszawa 2013.
• Filipczyk H., Regulacja intertemporalna klauzuli ogólnej przeciwko unikaniu opodatkowania w świetle standardów konstytucyjnych, "Przegląd Podatkowy" 2016/9.
• Hauser R., Trzciński J., O formach kontroli konstytucyjności prawa przez sądy, "Ruch Prawniczy, Ekonomiczny i Socjologiczny" 2008/2.
• Kola J., Pest P., Kilka uwag o responsywności prawa podatkowego na przykładzie urzędowych interpretacji prawa podatkowego, "Studia Prawa Publicznego" 2016/1.
• Kondej M., Problematyka intertemporalna stosowania klauzuli przeciwko unikaniu opodatkowania, "Przegląd Podatkowy" 2017/7.
• Kustra E., Polityczne problemy tworzenia prawa, Toruń 1994.
• Nonet P., Selznick P., Law and Society in Transition, Toward Responsive Law, New York 1978.
• Oniszczuk J., Podatki i inne daniny w orzecznictwie Trybunału Konstytucyjnego, Warszawa 2001.
• Orłowski J., Konstytucyjna zasada powszechności opodatkowania - wybrane zagadnienia, "Studia Prawnoustrojowe" 2013/22.
• Pietrzykowski T., Temporalny zakres obowiązywania prawa, "Państwo i Prawo" 2003/4.
• Szołno-Koguc J., Dylematy sprawiedliwości podatkowej - równość i powszechność opodatkowania a przywileje podatkowe, "Studia Ekonomiczne. Zeszyty Naukowe Uniwersytetu Ekonomicznego w Katowicach" 2016/294.
• Tuleja P., Konstytucyjne podstawy prawa intertemporalnego w orzecznictwie Trybunału Konstytucyjnego, "Kwartalnik Prawa Prywatnego" 1997/1.
• Wolter A., Ignatowicz J., Stefaniuk K., Prawo cywilne. Zarys części ogólnej, Warszawa 2001.
• Wstęp do nauki polskiego prawa podatkowego, red. W. Modzelewski, Warszawa 2005.
• Zborowski M., Glosa do postanowienia Naczelnego Sądu Administracyjnego z dnia 2 września 2016 r. (sygn. akt II FSK 898/16), "Zeszyty Naukowe Sądownictwa Administracyjnego" 2018/1.
• Zirk-Sadowski M., Sposoby uczestniczenia prawników w kulturze, "Ruch Prawniczy, Ekonomiczny i Socjologiczny" 1994/4.
• Zirk-Sadowski M., Transformacja prawa podatkowego a jego wykładnia, "Kwartalnik Prawa Podatkowego" 2004/4.