Uniwersytet - nauki humanistyczne i społeczne - państwo

• Autorzy: Jerzy Marian Brzeziński

Warianty tytułu

University - Humanities and Social Sciences - the State

• Języki publikacji: PL

Abstrakty

Wychodząc od Wielkiej Karty Uczelni, autorka omawia cztery zadania uczelni: (1) poszukiwanie prawdy (2) edukacja, która dostarcza studentom najnowszej wiedzy naukowej i umiejętności, które wiedza uzasadnia (3) formowanie studentów w duchu tolerancji, pluralizmu i otwartości na dialog, (4) upowszechnianie wiedzy naukowej. Dla ich osiągnięcie nieskrępowania (ograniczeniami ideologicznymi, religijnymi, ksenofobicznymi czy ekonomicznymi), uczelnia musi być nie tylko efektywna i etyczna, ale także wolna i autonomiczna. Współczesna humanistyka a nauki społeczne są szczególnie narażone na czynniki, które szkodzą lub utrudniają tę autonomię i wolności, co niestety ma miejsce zwłaszcza w krajach deklarujących przywiązanie do demokracji wartości.(abstrakt oryginalny)

EN

With the Great Charter of Universities as a point of departure, the author discusses the four tasks of the university: (1) search for the truth (2) education which supplies students them with the latest scientific knowledge and the skills that knowledge justifies (3) student formation in the spirit of tolerance, pluralism and openness to dialogue, (4) popularizing scientific knowledge. For their accomplishment to be unconstrained (by ideological, religious, xenophobic or economic limitations), as well as effective and ethical, the university must be free and autonomous. Nowadays humanities and social sciences are particularly exposed to factors that damage or hinder this autonomy and freedom, which is regrettably the case especially in countries that declare attachment to democratic values, yet trample them at the same time. The author is very critical of the state's policy of evaluating scholarly activities of universities based on converting scientific output into points. According to the author, this produces a greatly simplified and distorted picture of their achievements. What is more, it also encourages certain academics (for whom "survival" at a given institute or department is at stake) to engage in unethical behaviour: plagiarism of other people's works, falsification of empirical research results, fabrication of findings, guest authorship, ghost authorship. One of the major solutions aimed to counter such unethical practices is to depart from bibliometric evaluation (via IF, H index) in favour of peer review. It is also necessary to implement new publishing practices, which would require replication of empirical studies, access to raw results provided by authors, as well as preregistration assessment of research projects so as to take works in which positive results were not obtained (thus failing to bear out the initial hypothesis) into consideration as well.(original abstract)

Słowa kluczowe

PL

Szkolnictwo wyższe; Nauka; Nauki humanistyczne; Nauki społeczne; Państwo

EN

Higher education; Science; Humanistic sciences; Social sciences; State

• Czasopismo: Człowiek i Społeczeństwo / Uniwersytet im. Adama Mickiewicza w Poznaniu. Wydział Nauk Społecznych
• Rocznik: 2021
• Tom: 52 Globalne i lokalne problemy życia akademickiego
• Strony: 45--69

Twórcy

autor

Jerzy Marian Brzeziński

• Uniwersytet Adama Mickiewicza w Poznaniu

Bibliografia

• AAAS (2013) - American Academy of Arts and Sciences. The Heart of the Matter: The Humanities and Social Sciences for a vibrant, competitive, and secure nation. https:// www.amacad.org/sites/default/files/academy/multimedia/pdfs/HeartOfTheMatter_AroundTheCountry.pdf (dostęp: 15.08.2021).
• Adorno, Th.W. (2010). Osobowość autorytarna, tłum. M. Pańków. Warszawa: Wydawnictwo Naukowe PWN.
• Arnett, J.J. (2015). Emerging Adulthood: The Winding Road from the Late Teens Through the Twenties, wyd. 2. Oxford: Oxford University Press.
• Arnett, J.J. (2000). Emerging Adulthood: A Theory of Development from the Late Teens Through the Twenties. American Psychologist, 55(5), 469-480.
• Arystoteles (1983). Metafizyka. Warszawa: Wydawnictwo Naukowe PWN.
• Brzeziński, J. (2017). O poprawianiu (ale też i o psuciu) systemu przeprowadzania awansów naukowych w Polsce w latach: 1990-2017. Nauka i Szkolnictwo Wyższe, 2(50), 131-156.
• Brzeziński, J. (2019). Podstawowe wartości uniwersytetu. Pamiętnik Literacki, 110(4), 109-116.
• Brzeziński, J. (2021a). Nowelizacja otwiera drzwi pseudonauce. Forum Akademickie, 1, 10-12.
• Brzeziński, J. (2021b). Czy (i komu) potrzebne są czasopisma naukowe? Kontekst nauk społecznych. Ruch Prawniczy, Ekonomiczny i Socjologiczny, 83(2), 9-25.
• Brzeziński, J., Oleś, J. (2021). O psychologii i psychologach. Między uniwersytetem i praktyką społeczną. Warszawa: Wydawnictwo Naukowe PWN.
• Drabek, A. (2014). Indeksowanie czasopism w referencyjnych bazach danych. Poradnik dla wydawców czasopism. Poznań: Adam Mickiewicz University in Poznań. Scholarly Communication Research Group, 10.6084/M9.FIGSHARE.5683972, prezentacja w PowerPoint. https://depot.ceon.pl/bitstream/handle/123456789/15614/Aneta_Drabek_Indeksowanie_czasopism_w_referencyjnych_bazach_danych.pdf?sequence=1&isAllowed=y (dostęp: 23.08.2021).
• Jaspers, K. (1945/2017). Idea uniwersytetu, tłum. W. Kunicki. Warszawa: Narodowe Centrum Kultury.
• KPPUE (2000) - Karta Praw Podstawowych Unii Europejskiej. http://www.nzzk.nw.pl/ pdf/Karta_Praw_Podstawowych_UE.pdf (dostęp: 17.08.2021).
• Kulczycki, E. (2014). Zasady oceny czasopism humanistycznych i ich rola w parametryzacji jednostek naukowych. Nauka, 3, 117-140.
• Kulczycki, E., Hołowiecki, M., Taskin, Z., Krawczyk, F. (2021). Drapieżne czasopisma są legitymizowane przez artykuły w czasopismach z impact factor. Ruch Prawniczy, Ekonomiczny i Socjologiczny, 83(2), 59-82.
• Nauka (2021a). Od Redakcji, Nauka, 2, 7-9.
• Nauka (2021b). Wypowiedzi ciał kolegialnych środowiska naukowego dotyczące zmian wprowadzonych przez Ministerstwo Edukacji i Nauki w Wykazie czasopism naukowych, Nauka, 2, 10-38.
• NCN (2011) - Narodowe Centrum Nauki. Panele Narodowego Centrum Nauki. https:// www.ncn.gov.pl/sites/default/files/pliki/uchwaly-rady/uchwala05_2011-zal.pdf (dostęp: 19.08.2021).
• OECD (2004) - Organizacja Współpracy Gospodarczej i Rozwoju. Wykaz dziedzin nauki i technik według klasyfikacji OECD. https://nawa.gov.pl/images/Lista-OECD---PL. docx.pdf (dostęp: 19.08.2021).
• PDPC (1948). Powszechna Deklaracja Praw Człowieka uchwalona w trakcie Trzeciej Sesji Ogólnego Zgromadzenia ONZ, obradującego w Paryżu 10 grudnia 1948 r. http://www. unesco.pl/fileadmin/user_upload/pdf/Powszechna_Deklaracja_Praw_Czlowieka.pdf (dostęp: 17.08.2021).
• Popper, K.R. (2007). Społeczeństwo otwarte i jego wrogowie, t. 1, tłum. H. Krahelska; t. 2, tłum. H. Krahelska, W. Jedlicki. Warszawa: Wydawnictwo Naukowe PWN.
• Reykowski, J. (2021). Konserwatywno-prawicowy radykalizm jako dążenie do kulturowej hegemonii, Nauka, 2, 103-130.
• Rokeach, M. (2019). Umysł otwarty i zamknięty, tłum. A. Wojciechowski. Warszawa: Wydawnictwo Naukowe PWN.
• Sławek, T. (2009). Uniwersytet i to, co między ludźmi. Nauka, 2, 23-36.
• Sztompka, P. (2014). Uniwersytet współczesny; zderzenie dwóch kultur. Nauka, 1, 7-18.
• Sztompka, P. (2021). Socjologia jako magistra vitae. Nauka, 3, 67-72.
• Twardowski, K. (1933). O dostojeństwie Uniwersytetu. Poznań: Uniwersytet Poznański. https://www.wbc.poznan.pl/dlibra/show-content/publication/edition/48428?id=48428 (dostęp: 13.08.2021).
• Wielka Karta Uniwersytetów Europejskich (1988). http://www.magna-charta.org/resources/ files/the-magna-charta/polish (dostęp: 15.08.2021).

Identyfikatory

DOI

https://doi.org/10.14746/cis.2021.52.3