Stereotypy i uprzedzenia na temat seksualności człowieka

• Autorzy: Paweł Stanisław Czarnecki

Warianty tytułu

Stereotypes and Prejudices About Human Sexuality

• Języki publikacji: PL

Abstrakty

W niniejszym artykule przedstawiono rozważania dotyczące stereotypów na temat seksualności człowieka, głównie rozpoznawalnych w odniesieniu do osób homoseksualnych. Przez stereotyp w artykule należy rozumieć pewien rozpowszechniony w danej grupie społecznej negatywny pogląd odnoszący się do innej grupy społecznej. Stereotypy mają różną genezę i pełnią rozmaite funkcje, z których najważniejsza wydaje się być konsolidowanie grupy poprzez negatywne wartościowanie tego, co jest "na zewnątrz" i wobec czego grupa ta określa własną tożsamość, jednocześnie izolując się od innych grup. Ten negatywny stosunek do członków danej grupy sprawia, że stereotyp jest zawsze krzywdzący (a więc jest przyczyną zła moralnego). Nie ma przy tym znaczenia, czy cechy przypisywane przez stereotyp danej grupie znajdują jakieś potwierdzenie w rzeczywistości czy też nie. Ponadto stereotyp poznawczy umożliwia kontrolę nad otoczeniem: zamiast skomplikowanych, zmiennych struktur poznawczych odpowiadających rzeczywistości jednostka postrzega rzeczywistość w sposób uproszczony, a jednocześnie spójny. Dzięki temu łatwiejsza staje się też komunikacja pomiędzy członkami grupy. Oczywiście stereotyp daje jedynie złudzenie poznania, a de facto uniemożliwia poznawanie rzeczywistości społecznej poprzez bezpośrednie zetknięcie się z nią. Jedną z cech stereotypu jest jego uboga treść. Stereotyp przypisuje nieliczne sądy i wyobrażenia wszystkim jednostkom wchodzącym w skład danej grupy. Już samo to wskazuje, że stereotyp odziera jednostkę z godności, redukuje ją do prostego zbioru atrybutów, przesłania obraz osoby, który jest zawsze niepowtarzalny i nieskończenie bogaty. Stereotyp przesycony jest negatywnymi emocjami, wyrasta z leku i niechęci, co ułatwia przypisywanie danej grupie cech negatywnych. Uznanie członków danej grupy za "złych", a siebie samego za "dobrego" z racji przynależności do "lepszej" grupy prowadzi zaś do częściowej lub całkowitej dehumanizacji "złych" jako zagrożenia, wobec którego należy podejmować działania defensywne. Stereotypy charakteryzują się także trwałością, tzn. okazują się niepodatne na zmiany pod wpływem obiektywnych informacji z nimi niezgodnych, łatwo natomiast dają się potwierdzać na podstawie subiektywnych odczuć. (abstrakt oryginalny)

Słowa kluczowe

PL

Edukacja; Nauczyciele; Etyka; Seksualność; Dyskryminacja; Stereotypy

EN

Education; Teachers; Ethics; Sexuality; Discrimination; Stereotypes

• Czasopismo: Studia Społeczne
• Rocznik: 2013
• Numer: nr 2 (9)
• Strony: 127--131

Twórcy

autor

Paweł Stanisław Czarnecki

• Wyższa Szkoła Menedżerska w Warszawie

Bibliografia

• Blum D., Mózg i płeć. O biologicznych różnicach między kobietami a mężczyznami, Prószyński i S-ka, Warszawa 2000.
• Bokszański Z., Stereotyp a kultura, Fundacja na Rzecz Nauki Polskiej, Wrocław 2001.
• Budrowska K., Kobieta i stereotypy. Obraz kobiety w prozie polskiej po roku 1989, Trans Humana, Białystok 2000.
• Chlewiński, I. Kurcz (red.), Stereotypy i uprzedzenia, Instytut Psychologii PAN, Warszawa 1992.
• Chomczyńska-Rubacha M. (red.), Płeć i rodzaj w edukacji, Wydawnictwo Wyższej Szkoły Humanistyczno-Ekonomicznej, Łódź 2000.
• Glombik K., Homoseksualizm [w:] A. Muszala (red.), Encyklopedia bioetyki. Personalizm chrześcijański, Polskie wydawnictwo Encyklopedyczne, Radom 2007.
• Groth A.N., Gary T.S., Heterosexuality, homosexuality, and pedophilia: Sexual offenses against children and adult sexual orientation [w:] Scacco A.M. (red.), Male rape: A casebook of sexual aggressions, AMS Press, Nowy Jork, 1982.
• Jenny C., Roesler T.A., Poyer K.L., Are children at risk for sexual abuse by homosexuals?, "Pediatrics", 1994, nr 1.
• Kofta M., Sędek G., Stereotyp duszy grupowej [w:] Z. Chlewiński, I. Kurcz (red.), Stereotypy i uprzedzenia, Instytut Psychologii PAN, Warszawa 1992.
• Kostrzewa Y., Zawadzka A., Fakty przeciwko mitom o gejach i lesbijkach. Broszura Porozumienia Lesbijek (LBT), http://www.porozumienie.lesbijek.org/img/fakty_przeciwko_mitom.pdf (data dostępu: 23.07.2014 r.).
• Muszala A. (red.), Encyklopedia bioetyki. Personalizm chrześcijański, Polskie wydawnictwo Encyklopedyczne, Radom 2007.
• Obuchowska I., Jaczewski A., Rozwój erotyczny, Wydawnictwa Szkolne i Pedagogiczne, Warszawa 2002.
• Szyłak J., Gra ciałem. O obrazach kobiet w kulturze współczesnej, Wydawnictwo Uniwersytetu Gdańskiego, Gdańsk 2002.
• Wolska A., Mózgowa organizacja czynności psychicznych, Oficyna Wydawnicza "Impuls", Kraków 2000.