Nakaz dochowania lojalności przez podmioty stosunku korporacyjnego spółki jako klauzula generalna?

• Autorzy: Jacek Napierała

Warianty tytułu

Imperative of Loyalty on the Part of Parties of the Corporate Relationship of a Company as a General Clause?

• Języki publikacji: PL

Abstrakty

Opracowanie ma charakter głosu w konferencyjnej dyskusji na X Forum Prawa Spółek w Łodzi "Obowiązek lojalności w spółkach handlowych". Punktem wyjścia jest hipotetyczne założenie, że adresowany do podmiotów stosunku korporacyjnego spółki obowiązek dochowania lojalności można kwalifikować jako klauzulę generalną. Takie założenie wymagało ustalenia, jakie wyrażenie traktujemy jako klauzulę generalną, jakie są desygnaty wyrażenia "dochowanie lojalności", w jaki sposób uzasadnia się istnienie nakazu dochowania lojalności, a także w jaki sposób dokonywana jest wykładnia nakazu dochowania lojalności oraz subsumcja zachowania się adresata tego nakazu. W opracowaniu przyjęta została perspektywa polskiego prawa spółek. Weryfikacji wniosków służy wybrana niemieckojęzyczna literatura oraz wątki z opinii rzeczników generalnych w sprawach toczących się przed Trybunałem Sprawiedliwości.(abstrakt oryginalny)

EN

The paper is a voice in the discussion that took place at the 10th Company Law Forum in Lodz 'Duty of Loyalty in Commercial Partnerships and Companies'. The starting point is the hypothetical assumption that the duty to remain loyal - addressed to the parties of corporate relationship of a company - can be classified as a general clause. This assumption required determining what expression we treat as a general clause, what are the designata of the expression 'remaining loyal', how the existence of an imperative of being loyal is justified, as well as how the imperative of being loyal is interpreted and how behaviour of the addressee of this imperative is subsumed. The paper adopts the perspective of Polish company law. The conclusions are confronted with selected literature in German and threads from opinions of Advocates General in cases pending before the Court of Justice.(original abstract)

Słowa kluczowe

PL

Lojalność; Klauzula generalna; Współdziałanie przedsiębiorstw; Prawo spółek

EN

Loyalty; General clause; Cooperation of enterprises; Company law

• Czasopismo: Przegląd Prawa Handlowego
• Rocznik: 2021
• Numer: nr 9
• Strony: 50--57

Twórcy

autor

Jacek Napierała

• Uniwersytet im. Adama Mickiewicza w Poznaniu

Bibliografia

• Błaszczyk P., Obowiązek lojalności wspólników i akcjonariuszy w grupach spółek, "Przegląd Prawa Handlowego" 2013/8.
• Bryłowski P., Kidyba A., Kategoria interesu w kodeksie spółek handlowych, "Przegląd Prawa Handlowego" 2005/10.
• Choduń A., Klauzule generalne i zwroty niedookreślone - wybrane zagadnienia teoretyczne [w:] A. Choduń, A. Gomułowicz, A. Skoczylas, Klauzule generalne i zwroty niedookreślone w prawie podatkowym i administracyjnym. Wybrane zagadnienia teoretyczne i orzecznicze, Warszawa 2013.
• Doliwa A., Zasady współżycia społecznego jako kryterium określające sposób wykonania zobowiązania [w:] Wykonanie zobowiązań. Księga jubileuszowa dedykowana Profesorowi Adamowi Brzozowskiemu, red. K. Bilewska, D. Krekora-Zając, Warszawa 2020.
• Fleischer H., Mitgliedschaftliche Treuepflichten: Bestandsaufnahme und Zukunftsperspektiven [w:] Treuepflichten. Beitrӓge zum 6. Wiener Unternehmensrechtstag, red. S. Kalss, U. Torggler, Wien 2018.
• Fleischer H., Harzmeier L., Zur Abdingbarkeit der Treuepflichten bei Personengesellschaft und GmbH, "Neue Zeitschrift für Gesellschaftsrecht" 2015/33.
• Gasiński Ł., Granice swobody kształtowania treści statutu spółki akcyjnej, Warszawa 2014.
• Gębusia I., Interes spółki w prawie polskim i europejskim, Warszawa 2017, Legalis.
• Haunschild A.J., Die Abdingbarkeit der Treuepflicht im Gesellschaftsrecht. Eine dogmatische Analyse der Rechtweite der Privatautonomie im Gesellschaftsrecht, Berlin 2018.
• Holler L., Mann M., Die gesellschaftsrechtliche Treuepflicht in der Familiengesellschaft, "Neue Zeitschrift für Gesellschaftsrecht" 2021/10.
• Höpfner C., Rüthers B., Grundlagen einer europäischen Methodenlehre, "Archiv für die civilistische Praxis" 2009/1.
• Hopt K.J., Modern Company and Capital Market Problems: Improving European Corporate Governance After Enron, "ECGI Working Paper Series in Law" 2007, s. 457, https://ecgi.global/sites/default/files/working_papers/documents/ssrn-id356102.pdf (dostęp: 3.09.2021 r.).
• Kopaczyńska-Pieczniak K., Dobre obyczaje i zasady współżycia społecznego w prawie spółek handlowych, "Annales Universitatis Mariae Curie-Skłodowska" 2016/2.
• Kopaczyńska-Pieczniak K., Zasada uczciwości kupieckiej jako zasada prawa handlowego, "Studia Iuridica Lublinensia" 2016/1.
• Kordela M., Metoda wykładni i inferencji zasad prawa [w:] Wykładnia prawa. Tradycja i perspektywy, red. M. Hermann, S. Sykuna, Warszawa 2016.
• Leszczyński L., Generalne klauzule odsyłające - ujęcie teoretycznoprawne, "Annales Universitatis Mariae Curie-Skłodowska" 2016/2.
• Leszczyński L., Właściwości posługiwania się klauzulami generalnymi w prawie prywatnym. Perspektywa zmiany trendu, "Kwartalnik Prawa Prywatnego" 1995/3.
• Leszczyński L., Maroń G., Pojęcie i treść zasad prawa oraz generalnych klauzul odsyłających. Uwagi porównawcze, "Annales Universitatis Mariae Curie-Skłodowska" 2013/1.
• Lieder J., Treuepflicht der Vorstandsmitglieder, "Ticaret ve Fikri Mülkiyet Hukuku Dergisi" (ang. "Journal of Commercial and Intellectual Property Law") 2016/1.
• Lutter M., Theorie der Mitgliedschaft. Prolegomena zu einem Allgemeinen Teil Korporationsrecht, "Archiv für die civilistische Praxis" 1980/1-2.
• Mann M., Abdingbarkeit und Gegenstand der gesellschaftsrechtlichen Treuepflicht. Eine dogmatische Abhandlung de lege lata mit Blick auf die Rechtswissenschaft in den Vereinigen Staaten und die Rechtsӧkonomik, Berlin 2018.
• Maroń G., Zasady prawa. Pojmowanie i typologie a rola w wykładni prawa i orzecznictwie konstytucyjnym, Poznań 2011.
• Modrzejewska M., Przepisy KSH jako źródło zobowiązania do zachowania w poufności tajemnicy przedsiębiorstwa [w:] Wykonanie zobowiązań. Księga jubileuszowa dedykowana Profesorowi Adamowi Brzozowskiemu, red. K. Bilewska, D. Krekora-Zając, Warszawa 2020.
• Nowacki J., O przepisach zawierających klauzule generalne [w:] Prawo i polityka, red. A. Bodnar, J. Wróblewski, Warszawa 1998.
• Opalska D., Obowiązek lojalności w spółkach kapitałowych, Warszawa 2015.
• Opalski A., O pojęciu interesu spółki handlowej, "Przegląd Prawa Handlowego" 2008/11.
• Opalski A., Prosta spółka akcyjna - nowy typ spółki handlowej, cz. 2, "Przegląd Prawa Handlowego" 2019/12.
• Opalski A. [w:] Kodeks spółek handlowych, t. 3a, Spółka akcyjna. Komentarz. Art. 301-392, red. A. Opalski, Warszawa 2016.
• Oplustil K., Instrumenty nadzoru korporacyjnego (corporate governance) w spółce akcyjnej, Warszawa 2010.
• Piaskowy A., Klauzule generalne w projekcie nowego kodeksu cywilnego, "Transformacje Prawa Prywatnego" 2012/3.
• Pokrzywniak J., Obowiązek lojalności jako element stosunku obligacyjnego, "Monitor Prawniczy" 2003/19.
• Radwański Z., Zieliński M., Stosowanie i wykładnia prawa cywilnego [w:] System Prawa Prywatnego, red. Z. Radwański, t. 1, Prawo cywilne - część ogólna, red. M. Safjan, Warszawa 2007.
• Romanowski M., Natura spółki jako determinanta jej ustroju i funkcji jej władz - kilka refleksji [w:] Efektywność zarządzania i nadzoru w spółce handlowej. W poszukiwaniu optymalnego modelu ustroju spółki, red. K. Bilewska, Warszawa 2018.
• Rott-Pietrzyk E., Klauzula generalna rozsądku w prawie prywatnym, Warszawa 2007.
• Safjan M., Klauzule generalne w prawie cywilnym (przyczynek do dyskusji), "Państwo i Prawo" 1990/11.
• Sawicz W., Zasada lojalności członka rady nadzorczej wobec spółki w warunkach wrogiego przejęcia, "Prawo Spółek" 2012/6.
• Słownik języka polskiego PWN, t. 2, red. M Szymczak, Warszawa 1978.
• Sołtysiński S. [w:] S. Sołtysiński, A. Szajkowski, J. Szwaja, Kodeks handlowy. Komentarz, t. 1, Warszawa 1996.
• Sołtysiński S., Moskwa P. [w:] System Prawa Prywatnego, red. Z. Radwański, t. 17A, Prawo spółek kapitałowych, red. S. Sołtysiński, Warszawa 2015.
• Stefanicki R., Obowiązek lojalności członków organów spółki kapitałowej, "Radca Prawny. Zeszyty naukowe" 2019/2.
• Szumański A., Obowiązki akcjonariusza [w:] System Prawa Prywatnego, red. Z. Radwański, t. 19, Prawo papierów wartościowych, red. A. Szumański, Warszawa 2006.
• Wajda D., Zasada równego traktowania i ochrona akcjonariuszy mniejszościowych w prawie europejskim - glosa do wyroku TS z 15.10.2009 r. w sprawie C-101/08 Audiolux, "Glosa" 2011/1.
• Wellenhofer-Klein M., Treupflichten im Handels-, Gesellschafts- und Arbeitsrecht: Eine Untersuchung zum deutschen, ausländischen und europäischen Recht, "Rabels Zeitschrift für ausländisches und internationales Privatrecht" 2000/4.
• Wiedemann H., Gesellschaftsrecht, t. 2, Recht der Personengesellschaften. Ein Lehrbuch des Unternehmens- und Verbandsrechts, München 2004.
• Wilejczyk M., Zagadnienia etyczne części ogólnej prawa cywilnego, Warszawa 2014, Legalis.
• Winner M., Die organschaftliche Treuepflicht [w:] Treuepflichten. Beitrӓge zum 6. Wiener Unternehmensrechtstag, red. S. Kalss, U. Torggler, Wien 2018.
• Wronkowska S., Podstawowe pojęcia prawa i prawoznawstwa, Poznań 2005.
• Zieliński M., Wykładnia prawa. Zasady, reguły, wskazówki, Warszawa 2017.
• Zięty J.J., Obowiązywanie nakazu lojalności w postępowaniu między akcjonariuszami - glosa do wyroku Sądu Najwyższego z 16.10.2008 r. (III CSK 100/08), "Glosa" 2011/3.