Termodynamika zwornikiem spójnego systemu ekonomicznego

• Autorzy: Mieczysław Dobija , Jurij Renkas

Warianty tytułu

Thermodynamics as the Keystone of a Coherent Economic System

• Języki publikacji: PL

Abstrakty

W nauce o ekonomii brakuje jednoznacznej ścisłej teorii podstawowych kategorii, co wpływa na niespójność całej teorii. Ten stan jest konsekwencją niejednoznaczności podstawowych terminów, jak: kapitał, praca, wartość, pieniądz czy konsumpcja. Tę sytuację korzystnie zmienia uwzględnienie fundamentalnych zasad termodynamiki, zarówno zasady określającej, że kapitał nie powstaje z niczego, jak i słynnej drugiej zasady, zgodnie z którą kapitał i wartość ulegają spontanicznemu, losowemu rozpraszaniu. Te założenia umożliwiły opracowanie modelu kapitału a następnie teorii pomiaru kapitału ludzkiego. Nakreślenie ram spójnej teorii ekonomicznej uwzględniającej termodynamiczne koncepcje jako zasady fundamentalne stanowi główny cel tego artykułu. Konsekwentne wykorzystanie termodynamiki umożliwiło reinterpretację układu podstawowych pojęć, jak też rozwiązanie problemów poznawczych w zakresie teorii kapitału i pracy oraz źródeł zysku. Ścisłe określenia i ujawnienie się stałej ekonomicznej umożliwia rozwój badań empirycznych w zakresie kapitału ludzkiego i godziwych wynagrodzeń za pracę. Wyniki przedstawionych badań empirycznych wskazują na spójność prezentowanych teorii. (abstrakt oryginalny)

EN

The science of economics lacks an unambiguously strict theory of basic categories, which produces the effect of the inconsistency of the whole theory. This state of affairs is a consequence of the ambiguity of basic terms such as capital, labour, value, money, and consumption. This situation may be positively altered by the inclusion of the fundamental principles of thermodynamics, these include the principle that capital does not arise from nothing and the famous second principle, according to which capital and value are subject to spontaneous, random dispersion. These assumptions made it possible to develop a model of capital and then a theory of human capital measurement. Outlining the framework of a coherent economic theory that incorporates thermodynamic concepts as foundational principles is the main objective of this article. The consistent use of thermodynamics made it possible to reinterpret the system of basic concepts, as well as to solve cognitive problems in the field of capital and labour theory and sources of profit. The strict definition and revelation of the economic fundamentals makes it possible to develop empirical research in the field of human capital and fair wages for labour. The results of the presented empirical research indicate the consistency of the presented theories. (original abstract)

Słowa kluczowe

PL

Spójność społeczno-ekonomiczna; System społeczno-ekonomiczny; Wynagrodzenie godziwe; Teoria ekonomii; Kapitał ludzki

EN

Socioeconomic cohesion; Social economic system; Fair remuneration; Economic theory; Human capital

• Czasopismo: Nierówności Społeczne a Wzrost Gospodarczy
• Rocznik: 2021
• Numer: z. nr 68
• Strony: 37--64

Twórcy

autor

Mieczysław Dobija

• Uniwersytet Ekonomiczny w Krakowie

autor

Jurij Renkas

• Uniwersytet Ekonomiczny w Krakowie

Bibliografia

• Adamczyk, A. (2008). Lectures and Animations in General Physics. Thermodynamics. Pobrane z: http://www.if.pw.edu.pl/~anadam/WykLadyFO/FoWWW_27.html (2020.10.3).
• Atkins, P. (2005). Galileo's Finger - The Ten Great Ideas of Science. New York: Oxford University Press.
• Barbour, J. (2019). The End of Time: The Next Revolution in Physics. Kraków: Copernicus Center Press.
• Barrow, J. D. (2003). From Alpha to Omega, The Constant of Nature. London: Vintage Books.
• Bejan, A., Tsatsaronis, G. (2021). Purpose in Thermodynamics. Energies, 14, 408. DOI: 10.3390/en14020408.
• Bliss, Ch. (1975). Capital Theory and the Distribution of Income. Oxford: North-Holland.
• Bliss, Ch., Cohen, A.J., Harcourt, G. C. (eds.) (2005). Capital Theory, Vol. 1-3. Bodmin, Cornwall: Edward Elgar Publishing Limited.
• Cieslak, I. (2008). Value of Human Capital and Wage Disparities. W: I. Górowski (red.), General Accounting Theory Evolution and Design for Efficiency (s. 289-303). Warszawa: Wydawnictwa Akademickie i Profesjonalne.
• Cohen, A. J., Harcourt, G. C. (2005). Introduction. W: Ch. Bliss, A. J. Cohen, G. C. Harcourt (red.), Capital Theory Controversy, Vol. I. Northampton, Massachusetts: Edward Elgar Publishing Limited.
• Cost of living in USA. Pobrane z: https://www.expatistan.com/cost-of-living (2020.10.10).
• Dewdney, A. K. (2004). Granice rozumu. Warszawa: Wydawnictwo Amber.
• Dobija, M. (2004). Theories of Chemistry and Physics Applied to Developing an Economic Theory of Intellectual Capital. W: S. Kwiatkowski, P. Houdayer (red.), Knowledge Café for Intellectual Entrepreneurship Through or Against Institutions (s. 17-34). Warszawa: Wydawnictwo WSPiZ im. Leona Koźmińskiego.
• Dobija, M. (2005). Capital and Discount Rates in the Context of Thermodynamic Entropy, Argumenta Oeconomica Cracoviensia, 3, 31-47.
• Dobija, M. (2007). Abstract Nature of Capital and Money. W: L. M. Cornwall (red.), New Developments in Banking and Finance (s. 89-114). New York: Nova Science Publishers, Inc.
• Dobija, M. (2011a). Abstract Nature of Money and the Modern Equation of Exchange. Modern Economy, 2(2), 142-152. DOI: 10.4236/me.2011.22019.
• Dobija, M. (2011b). Labor Productivity vs. Minimum Wage Level. Modern Economy, 2(2), 780-787. DOI: 10.4236/me.2011.25086.
• Dobija, M. (2015). Economics approaches the fork in the road. Labor self-financing and tax free compensations or toil of deficit and deflation. International Journal of Accounting and Economics Studies, 3(2) June, 86-96. DOI: 10.14419/ijaes.v3i2.4290.
• Dobija, M., Jędrzejczyk, M. (2013). Production Function in the Cost Accounting Approach and Managerial Applications. Zeszyty Teoretyczne Rachunkowości, 72(128), 49-62.
• Dobija, M., Kurek, B. (2013a). Towards Scientific Economics. Modern Economy, 4(4), 293-304. DOI: 10.4236/me.2013.44033.
• Dobija, M., Kurek, B. (2013b). Scientific Provenance of Accounting. International Journal of Accounting and Economics Studies, 1(2), 16-24. DOI: 10.14419/ijaes.v1i2.1054.
• Dobija, M., Renkas, J. (2020). Accounting among the Natural Sciences. Modern Economy, 11, 2081-2100. DOI: 10.4236/me.2020.1112138.
• Dobija, M., Renkas, J. (2021). The thermodynamic principles as the theoretical basis of fair remuneration. International Journal of Physical Research, 9(1), 1-6. DOI: 10.14419/ijpr.v9i1.31247.
• Goetzmann, W. N., Ibbotson, R. G. (2006). History and the Equity Risk Premium. W: W. N. Goetzmann, R. G. Ibbotson (red.), The Equity Risk Premium: Essays and Explorations (s. 25-40). Oxford University Press: Yale School of Management.
• Knight, F. H. (1921). Risk, Uncertainty, and Profit. Library of Economics and Liberty. Pobrane z: http://www.econlib.org/library/Knight/knRUP7.html (2020.10.10).
• Kozioł, W. (2011). Stała potencjalnego wzrostu w rachunku kapitału ludzkiego. Nierówności Społeczne a Wzrost Gospodarczy, 19, 252-260.
• Kozioł, W. (2014). Rozwój teorii pomiaru kapitału ludzkiego i godziwych wynagrodzeń. W: M. Dobija (red.), Teoria rachunkowości. Podstawa nauk ekonomicznych (s. 156- 193). Kraków: Wydawnictwo Uniwersytetu Ekonomicznego w Krakowie.
• Kurek, B. (2004). Rachunkowość jako stymulator rozwoju kultury. Zeszyty Teoretyczne Rachunkowości, 24(80), 38-59.
• Kurek, B. (2011). Hipoteza deterministycznej premii za ryzyko. Kraków: Uniwersytet Ekonomiczny w Krakowie.
• Kurek, B. (2012). An Estimation of the Capital Growth Rate in Business Activities. Modern Economy, 3(4), 364-372. DOI: 10.4236/me.2012.34047.
• Kurek, B., Górowski, I. (2020). Gender and Age as Determinants of Expected Rate of Return on Human Capital. Central European Management Journal, 28(4), 30-50. DOI 10.7206/cemj.2658-0845.33.
• Mazur, M. (1976). Cybernetyka i charakter. Warszawa: Państwowy Instytut Wydawniczy.
• Oliwkiewicz, B. (2020). Oczekiwania płacowe a godziwe wynagrodzenia absolwentów studiów ekonomicznych. W: D. Fatuła (red.), Zarządzanie zrównoważonym rozwojem organizacji (s. 67-94). Kraków: Oficyna Wydawnicza AFM.
• Piketty, T. (2015). Kapitał w XXI wieku. Warszawa: Wydawnictwo Krytyki Politycznej.
• Pikulska-Robaszkiewicz, A. (1999). Lichwa w państwie i prawie republikańskiego Rzymu. Łódź: Wydawnictwo Uniwersytetu Łódzkiego.
• Renkas, J. (2017a). Kapitał kreatywności - pomiar i wynagradzanie. Nierówności Społeczne a Wzrost Gospodarczy, 50, 413-426. DOI: 10.15584/nsawg.2017.2.28.
• Renkas, J. (2017b). The tandem of "capital-work" as the basis for labor economics. International Journal of Accounting and Economics Studies, 5(1), 26-32. DOI: 10.14419/ ijaes.v5i1.7195.
• Schrödinger, E. (1998). Czym jest życie? Fizyczne aspekty żywej komórki. Umysł i materia. Szkice autobiograficzne. Warszawa: Prószyński i S-ka.
• Schwartz, N. Laws of Nature, Internet Encyclopedia of Philosophy. Pobrane z: http:// www.iep.utm.edu/lawofnat/ (2018.01.14).
• Tobby, J., Cosmides, L., Barrett, H. C. (2003). The Second Law of Thermodynamics Is the First Law of Psychology: Evolutionary Developmental Psychology and the Theory of Tandem. Coordinated Inheritances: Comment on Lickliter and Honeycutt. Psychological Bulletin, 6, 858-865. DOI: 10.1037/0033-2909.129.6.858.
• Vijg, J., Le Bourg, E. (2017). Aging and the Inevitable Limit to Human Life Span. Gerontology, 63(5), 432-434. DOI: 10.1159/000477210.

Identyfikatory

DOI

10.15584/nsawg.2021.4.3