Model wychowania w Polsce po 1989 r. - dominacja tradycji, czy bezkrytyczna adaptacja modelu europejskiego?

• Autorzy: Joanna Michalak-Dawidziuk

Warianty tytułu

Model of Education in Poland AFTER 1989 - Dominance Tradition or Uncritical European Model Adaptation?

• Języki publikacji: PL

Abstrakty

Przemiany 89 roku mające miejsce w Polsce dotyczyły nie tylko struktury gospodarczej i społecznej ale także i może przede wszystkim modelu edukacyjnego, który z planowego ideologicznie musiał zmienić się w demokratyczny, obiektywny i relatywistyczny system edukacyjny i wychowawczy. Problematyka wychowania dzieci i młodzieży była tematem eksplorowanym od wieków. Wiek XX był sceną wielu przemian charakteryzujących nie tylko kierunek wychowania, ale także sposób. Wiązało się to przede wszystkim z wprowadzonym w XX w. obowiązkiem szkolnym. Koniec XX w. charakteryzował się w Polsce, doświadczonej wieloma zmianami ustrojowymi, podejściem do edukacji i wychowania w sposób holistyczny. Zawiera on wiele zasad mających za zadanie rozwijanie u młodzieży poczucia odpowiedzialności, miłości ojczyzny i poszanowania polskiego dziedzictwa. Wspomniana zasada, po parta wieloma aktami prawnymi, wprowadza edukację dla każdego, bez barier. Wiek XXI jest kontynuacją tej idei popartą wieloma możliwościami technicznymi i doświadczeniem zdobytym w latach poprzednich. Możliwości te z jednej strony służą pomocą instytucjom i rodzinie w wypełnianiu obowiązku edukacji i wychowania, z drugiej stoją w opozycji do ogromu niekontrolowanych informacji z zewnątrz. Wyzwaniom wychowawczo-edukacyjnym musi sprostać dzisiejsza rodzina a wsparcie jej jest naczelnym zadaniem prawa i instytucji państwowych.(abstrakt oryginalny)

EN

The changes taking place in Poland in year 89. concerned not only economic and social structures but also, and perhaps above all educational model, which planned ideologically had to change into a democratic, objective and relativist education system. The issue of raising children and youth was the theme explored for centuries. The twentieth century was the scene of many changes that characterize not only education but also its direction and manner. This involved primarily introduced in the twentieth century compulsory school age. The end of the twentieth century was marked in Poland, experienced many systemic changes and approaches to education in a holistic way. It contains a number of rules designed to develop young people's sense of responsibility, love of country and respect for the Polish heritage. This principle, supported by many acts, introduces education for everyone, without barriers. Twenty- first century is a continuation of this idea, supported by a number of technical capability an d experience gained in previous years. These opportunities are on the one hand helpful to the institutions and the family in fulfilling the obligation of education and upbringing, on the other hand stand in opposition to the magnitude of uncontrolled information from the outside. Today's family needs to meet educational challenges but to support a family is the primary task of the law and state institutions.(original abstract)

Słowa kluczowe

PL

Wychowanie; Edukacja; Kształcenie; System edukacji

EN

Parenting; Education; Learning; Educational system

• Czasopismo: Studia Społeczne
• Rocznik: 2011
• Numer: nr 2 (5)
• Strony: 51--61

Twórcy

autor

Joanna Michalak-Dawidziuk

• Wyższa Szkoła Menedżerska w Warszawie

Bibliografia

• Kot S., Historia wychowania, Wydawnictwo Akademickie Żak, Warszawa 1996.
• Konstytucja Rzeczypospolitej Polskiej z dnia 2 kwietnia 1997 r. (Dz.U. Nr 78, poz. 483, z późn. zm.).
• Kubiak-Szymborska E., Zając D., Podstawowe problemy teorii wychowania. Kontekst współczesnych przemian, Wydawnictwo WERTS, Bydgoszcz 2006.
• Marynowicz-Hetka E. (red.), Pedagogika społeczna, Państwowe Wydawnictwo Naukowe, Warszawa 2007.
• Papiernik J., Świat się starzeje, www.zycie.senior.pl, 25 sierpnia 2007 r.
• Raport dla UNESCO Międzynarodowej Komisji do spraw Edukacji dla XXI wieku pod przewodnictwem Jacques'a Delorsa, Edukacja jest w niej ukryty skarb, Stowarzyszenie Oświatowców Polskich Wydawnictwa UNESCO1996.
• Rola rodziców w systemach Unii Europejskie, EURYDICE Europejska Sieć Informacji o Edukacji, Bruksela 1997.
• Rozporządzenie Ministra Edukacji Narodowej z dnia 15 lutego 1999 r. w sprawie podstawy programowej kształcenia ogólnego (Dz.U. Nr 14, poz.129).
• Rozporządzenie Ministra Edukacji Narodowej z dnia 21 maja 2001 r. w sprawie podstawy programowej wychowania przedszkolnego, kształcenia ogólnego w poszczególnych typach szkół oraz kształcenia w profilach w liceach profilowanych (Dz.U. Nr61, poz.625).
• Rozporządzenie Ministra Edukacji Narodowej i Sportu z dnia 26 lutego 2002 r. w sprawie podstawy programowej wychowania przedszkolnego oraz kształcenia ogólnego w poszczególnych typach szkół (Dz.U. Nr 51, poz. 458, z późn. zm.).
• Suchodolski B., Wychowanie i strategia życia, Wydawnictwa Szkolne i Pedagogiczne, Warszawa 1983.
• Suchodolski B., Problemy wychowania w cywilizacji współczesnej, Państwowe Wydawnictwo Naukowe, Warszawa 1974.
• Suchodolski B. Świat - człowieka a wychowanie, Książka i Wiedza, Warszawa 1967.
• Śliwerski B., Współczesne teorie i nurty wychowania, Impuls, Kraków 2004.
• Ustawa z dnia 7 września 1991 r. o systemie oświaty (Dz.U. z 1996 r. Nr 67, poz. 329, z późn. zm.).
• Wołoszyn S., Dzieje wychowania i myśli pedagogicznej w zarysie, Państwowe Wydawnictwo Naukowe, Warszawa 1964.