Kilka uwag dotyczących zachowania terminu do wniesienia protestu wyborczego składanego przez wyborcę przebywającego za granicą na podstawie Kodeksu wyborczego. Glosa do postanowienia Sądu Najwyższego z dnia 31 sierpnia 2020 r. (I NSW 5920/20, LEX nr 3045999)

• Autorzy: Tomasz Demendecki

Warianty tytułu

Some Comments on the Adherence to the Time Limit to File an Electoral Protest Submitted by a Voter Staying Abroad, Based on the Polish Electoral Code: Commentary on the Decision of the Polish Supreme Court of 31 August 2020 (I NSW 5920/20, LEX no. 3045999)

• Języki publikacji: PL

Abstrakty

Przekonanie wyborców, że dane głosowanie, w ramach którego są wybierani ich reprezentanci, zostało przeprowadzone prawidłowo i że wybór ten odpowiada woli wyrażonej w akcie głosowania, sprzyja wzrostowi zaufania do państwa i jego aparatu oraz kształtowaniu się społeczeństwa obywatelskiego. Z tego powodu bardzo ważna jest kontrola przebiegu głosowania, przekazana kognicji państwowych organów sądowych. Protest wyborczy jest podstawowym środkiem prawnym zapewniającym sądową kontrolę prawidłowości przeprowadzenia i ważności wyborów. Prawo do jego wniesienia, traktowane jako konstytucyjne prawo podmiotowe, przewidują wszystkie powszechnie obowiązujące regulacje dotyczące wyborów. W niniejszej glosie poruszono problem zachowania terminu do wniesienia protestu wyborczego, składanego przez wyborcę przebywającego za granicą na podstawie regulacji zawartej w Kodeksie wyborczym. Kanwą do rozważań nad przedstawioną kwestią jest postanowienie Sądu Najwyższego z dnia 31 sierpnia 2020 r. (I NSW 5920/20), wydane w związku z przeprowadzeniem wyborów powszechnych na Prezydenta Rzeczypospolitej Polskiej zarządzonych w 2020 r. z możliwością głosowania korespondencyjnego. Ponadto autor podjął próbę udzielenia odpowiedzi, czy obecnie obowiązujące rozwiązanie, zawierające odmienną regułę ustalania zachowania terminu do dokonania określonej czynności (wniesienia protestu wyborczego), przewidziane w regulacji szczególnej, jaką jest ustawa z dnia 2 czerwca 2020 r. o szczególnych zasadach organizacji wyborów powszechnych na Prezydenta Rzeczypospolitej Polskiej zarządzonych w 2020 r. z możliwością głosowania korespondencyjnego, a także w regulacji ogólnej, czyli w ustawie z dnia 5 stycznia 2011 r. - Kodeks wyborczy, zapewnia uprawnionemu wyborcy możliwość rzeczywistego skorzystania z prawa do wniesienia protestu przeciwko ważności wyboru Prezydenta Rzeczypospolitej Polskiej. (abstrakt oryginalny)

EN

Convincing the voters that a given voting process to elect their representatives has been conducted correctly and that this election corresponds to the will expressed in the act of voting promotes growing trust in the state and its agencies and is conducive to the shaping of civil society. For this reason, it is very important to check the very voting process, and this verification is the responsibility of state judicial bodies. Electoral protest is the basic legal means of ensuring judicial review of the correctness and validity of elections. The right to file it, considered a constitutional subjective right, is also provided for by all generally applicable regulations on elections. The commentary discusses the issue of adherence to the time limit to file an electoral protest submitted by a voter staying abroad, as regulated by the provisions of the Polish Electoral Code. The decision of the Supreme Court of 31 August 2020 (NSW 5920/20), issued in connection with the holding of the general election for the President of the Republic of Poland announced in 2020 with the possibility of voting by mail, is the basis for the consideration of the issue. The author also attempts to answer whether the currently applicable solution containing a different rule of determining if the time limit for carrying out a specific action (lodging an election protest), as provided for in the special regulation, i.e. the Act of 2 June 2020 on special rules for the holding of general election for the President of the Republic of Poland ordered in 2020 with the possibility of voting by mail, and also the general regulation, i.e. the Act of 5 January 2011 - Electoral Code, provides an eligible voter with a possibility to actually exercise his/her right to file a protest against the validity of the election of the President of the Republic of Poland. (original abstract)

Słowa kluczowe

PL

Prawo wyborcze; Wybory prezydenckie; Regulacje prawne

EN

Election law; Presidential election; Legal regulations

• Czasopismo: Studia Iuridica Lublinensia
• Rocznik: 2021
• Numer: Vol. 30, nr 5
• Strony: 621--632

Twórcy

autor

Tomasz Demendecki

• Maria Curie-Skłodowska University in Lublin, Poland

Bibliografia

• Buczkowski Ł., Stwierdzenie ważności wyborów parlamentarnych i prezydenckich na gruncie kodeksu wyborczego, [w:] Kodeks wyborczy. Wstępna ocena, red. K. Skotnicki, Warszawa 2011.
• Chmielnicki P., Minich D., Rybkowski R., Stachura M., Szocik K., The COVID-19 Pandemic as an Opportunity for a Permanent Reduction in Civil Rights, "Studia Iuridica Lublinensia" 2021, vol. 30(4), DOI: http://dx.doi.org/10.17951/sil.2021.30.4.77-109.
• Czaplicki K.W., Zbieranek J., Uwaga do art. 321 Kodeksu wyborczego, [w:] K.W. Czaplicki, B. Dauter, S.J. Jaworski, A. Kisielewicz, F. Rymarz, J. Zbieranek, Kodeks wyborczy. Komentarz, LEX/el. 2018.
• Demokratyczne standardy prawa wyborczego Rzeczypospolitej Polskiej. Teoria i praktyka, red. F. Rymarz, Warszawa 2005.
• Florczak-Wątor M., Uwaga z nb. 39 do art. 37, [w:] Konstytucja RP, t. 1: Komentarz do art. 1-86, red. M. Safjan, L. Bosek, Legalis 2016.
• Gebethner S., Wybory na urząd Prezydenta Rzeczypospolitej Polskiej. Komentarz do ustawy o wyborze Prezydenta RP, Warszawa 2000.
• Grzybowski M., Rola sądów i charakter orzeczeń sądowych w sprawach wyborczych, [w:] Trzecia władza - sądy i trybunały w Polsce. Materiały Jubileuszowego L Ogólnopolskiego Zjazdu Katedr i Zakładów Prawa Konstytucyjnego, Gdynia 24-26 kwietnia 2008 roku, red. A. Szmyt, Gdańsk 2008.
• Michalak B., Sokala A., Uziębło P., Leksykon prawa wyborczego i referendalnego oraz systemów wyborczych, Warszawa 2016.
• Rakowska A., Postępowanie w sprawach z protestów wyborczych, "Państwo i Prawo" 2010, z. 3.
• Rakowska-Trela A., Składowski K., Kodeks wyborczy. Komentarz do zmian 2018, Warszawa 2018.
• Rytel-Warzocha A., Sądowa kontrola nad referendum ogólnokrajowym, [w:] Trzecia władza - sądy i trybunały w Polsce. Materiały Jubileuszowego L Ogólnopolskiego Zjazdu Katedr i Zakładów Prawa Konstytucyjnego, Gdynia 24-26 kwietnia 2008 roku, red. A. Szmyt, Gdańsk 2008.
• Skotnicki K., Funkcje wyborów, [w:] Prawo wyborcze Rzeczypospolitej Polskiej i problemy akcesji Polski do Unii Europejskiej. Materiały XLIV Ogólnopolskiej Konferencji Katedr i Zakładów Prawa Konstytucyjnego, Olsztyn, 25-27 kwietnia 2002 r., red. A. Sylwestrzak, Olsztyn 2003.
• Wróbel A., Niektóre problemy rozstrzygania o ważności wyborów przez Sąd Najwyższy, [w:] Iudices electionis custodes. Księga pamiątkowa Państwowej Komisji Wyborczej, red. F. Rymarz, Warszawa 2007.
• AKTY PRAWNE
• Konstytucja Rzeczypospolitej Polskiej z dnia 2 kwietnia 1997 r. (Dz.U. 1997, nr 78, poz. 483 ze zm.).
• Ustawa z dnia 14 czerwca 1960 r. - Kodeks postępowania administracyjnego (t.j. Dz.U. 2021, poz. 735 ze zm.).
• Ustawa z dnia 17 listopada 1964 r. - Kodeks postępowania cywilnego (t.j. Dz.U. 2021, poz. 1805 ze zm.).
• Ustawa z dnia 5 stycznia 2011 r. - Kodeks wyborczy (t.j. Dz.U. 2020, poz. 1319 ze zm.).
• Ustawa z dnia 23 listopada 2012 r. - Prawo pocztowe (t.j. Dz.U. 2020, poz. 1041 ze zm.).
• Ustawa z dnia 2 czerwca 2020 r. o szczególnych zasadach organizacji wyborów powszechnych na Prezydenta Rzeczypospolitej Polskiej zarządzonych w 2020 r. z możliwością głosowania korespondencyjnego (Dz.U. 2020, poz. 979).
• ORZECZNICTWO
• Postanowienie SN z dnia 25 października 2000 r., III SW 92/00, OSNP 2001, nr 3, poz. 98.
• Postanowienie SN z dnia 23 lutego 2016 r., III SW 2/16, LEX nr 2288977.
• Postanowienie SN z dnia 14 czerwca 2016 r., III SW 6/16, LEX nr 2288981.
• Postanowienie SN z dnia 31 sierpnia 2020 r., I NSW 5920/20, LEX nr 3045999.
• Postanowienie SN z dnia 15 września 2020 r., I NSW 5918/20, LEX nr 3051765.
• Postanowienie SN z dnia 15 września 2020 r., I NSW 5923/20, LEX nr 3051724.
• Postanowienie TK z dnia 18 lipca 2013 r., Ts 194/12, OTK-B 2013, nr 4, poz. 407.
• Uchwała siedmiu sędziów SN z dnia 23 października 1995 r., III SW 8/95, OSNAPiUS 1995, nr 24, poz. 304.

Identyfikatory

DOI

10.17951/sil.2021.30.5.621-632