W poszukiwaniu odpowiedzi na współczesne kryzysy. Ewolucja rezyliencji w polskim dyskursie strategicznym (2007-2020)

• Autorzy: Maciej Stępka

Warianty tytułu

Searching for Solutions to Contemporary Crises. The Evolution of Resilience in the Polish Strategic Discourse (2007-2020)

• Języki publikacji: PL

Abstrakty

Rezyliencja, rozumiana jako zdolność do przetrwania i adaptacji do sytuacji kryzysowych, dostarcza inspiracji do zmiany sposobu myślenia o bezpieczeństwie i współczesnych zagrożeniach. Celem niniejszego artykułu jest przeanalizowanie ewolucji i specyfiki myśli rezyliencyjnej w polskim dyskursie strategicznym. W artykule zostało wykorzystane podejście ramowo-narracyjne, oparte na materiale tekstowym pozyskanym z polskich strategii bezpieczeństwa narodowego oraz dokumentów o charakterze strategicznym, opublikowanych w latach 2007-2020. Wyniki analizy wskazują, że polskie podejście do rezyliencji ma konserwatywny charakter i bazuje głównie na strategii "utrzymania" status quo państwa w trakcie kryzysu. Do najważniejszych wątków rezyliencyjnych należą ochrona i odporność infrastruktury krytycznej; rozproszenie i upowszechnienie odpowiedzialności za bezpieczeństwo wśród organizacji społecznych i podmiotów prywatnych oraz budowa rezyliencji wspólnotowej, rozumianej jako zwiększenie zdolności odpornościowych obywateli i ich najbliższej wspólnoty. Polska myśl strategiczna marginalizuje elementy adaptacyjne i rekonstrukcyjne, skupiając się głównie na wzmacnianiu odporności poszczególnych elementów państwa. Polskie podejście do rezyliencji nadal wymaga uszczegółowienia, najlepiej w postaci wyspecjalizowanej strategii dotyczącej zwiększenia zdolności odpornościowych i adaptacyjnych państwa.(abstrakt oryginalny)

EN

Resilience, understood as an ability to withstand adapt to crisis situations, has been motivating a shift in the way of thinking about security and contemporary threats. The aim of this article is to analyze the evolution and characteristics of resilience in the Polish strategic discourse. The article applies the frame-narrative approach, building on textual material obtained from the national security strategies of Poland and strategic documents published between 2007-2020. The results of the analysis show that the Polish approach to resilience is conservative and focused on "maintaining" the status quo of the state in times of crisis. The Polish approach to resilience is centered on: the protection of critical infrastructure; dispersion of responsibility for security among social organizations and private entities; and building community resilience, understood as increasing the capacity of citizens and their immediate community to withstand and absorb shocks caused by crises. The Polish strategic thought marginalizes adaptive and reconstructive features of resilience, focusing on physical protection of vital elements of the state. The Polish approach requires a more detailed framework for resilience, preferably in the form of a specialized strategy.(original abstract)

Słowa kluczowe

PL

Analiza strategiczna; Bezpieczeństwo narodowe; Infrastruktura krytyczna

EN

Strategic analysis; National security; Critical infrastructure

• Czasopismo: Rocznik Instytutu Europy Środkowo-Wschodniej
• Rocznik: 2021
• Numer: Vol. 19, z. 1 Ewolucja bezpieczeństwa na obszarze Europy Środkowej i Wschodniej
• Strony: 25--42

Twórcy

autor

Maciej Stępka

• Uniwersytet Jagielloński

Bibliografia

• Biała księga bezpieczeństwa narodowego Rzeczypospolitej Polskiej, Warszawa 2013.
• Bourbeau P., Resiliencism: Premises and Promises in Securitisation Research, "Resilience", vol. 1, 2013, no. 1.
• Cavelty Dunn M., Kaufmann M., Søby Kristensen K., Resilience and (in)Security: Practices, Subjects, Temporalities, "Security Dialogue", vol. 46, 2015, no. 1.
• Cavelty Dunn M., Prior T., Resilience in Security Policy: Present and Future, "CSS Analysis in Security Policy" 2013, no. 142.
• Chandler D., Resilience and the End(s) of the Politics of Adaptation, "Resilience", vol. 7, 2019, no. 3.
• Entman R., Framing: Toward Clarification of a Fractured Paradigm, "Journal of Communication", vol. 43, 1993, no. 4.
• Gruszczak A., Resilience and Mitigation in Security Management: Concepts and Concerns, "Forum Scientiae Oeconomia", vol. 4, 2016.
• Holling C.S., Resilience and Stability of Ecological Systems, "Annual Review of Ecology and Systematics", vol. 4, 1973, no. 1.
• Lucini B., Disaster Resilience from a Sociological Perspective: Exploring Three Italian Earthquakes as Models for Disaster Resilience Planning, Cham 2014.
• Manyena B.S., The Concept of Resilience Revisited, "Disasters", vol. 30, 2006, no. 4.
• Najwyższa Izba Kontroli, System ochrony zdrowia w Polsce - stan obecny i pożądane kierunki zmian, Warszawa 2018.
• Najwyższa Izba Kontroli, Współpraca Ministerstwa Obrony Narodowej z organizacjami proobronnymi, 25.03.2021, https://bit.ly/3ffsQuK.Rein M., D. Schön, Frame-Critical Policy Analysis and Frame-Reflective Policy Practice, "Knowledge and Policy", vol. 9, 1996, no. 1.
• Stępka M., Rezyliencja jako paradygmat bezpieczeństwa w czasach przewlekłych kryzysów, "Przegląd Politologiczny", vol. 26, 2021, no. 2.
• Strategia bezpieczeństwa narodowego Rzeczypospolitej Polskiej, Warszawa 2007.
• Strategia bezpieczeństwa narodowego Rzeczypospolitej Polskiej, Warszawa 2014.
• Strategia bezpieczeństwa narodowego Rzeczypospolitej Polskiej, Warszawa 2020.
• Strategia rozwoju systemu bezpieczeństwa narodowego Rzeczypospolitej Polskiej 2022, Warszawa 2013.
• Szymański P., Towards Greater Resilience: NATO and the EU on Hybrid Threats, "OSW Commentary" 2020, nr 328.
• Wildavsky A., Searching for Safety, New Brunswick, London 1988.

Identyfikatory

DOI

doi.org/10.36874/RIESW.2021.1.2