Współpraca międzynarodowa i transgraniczna polskich uczelni w prawie i praktyce

• Autorzy: Wojciech Zoń

Warianty tytułu

International and Cross-Border Cooperation of Polish Higher Education Institutions in Law and Practice

• Języki publikacji: PL

Abstrakty

Celem badań było zidentyfikowanie uwarunkowań i form współpracy międzynarodowej i transgranicznej polskich uczelni. Aby zrealizować cel, zastosowano metodę formalno-dogmatyczną, analizując literaturę dotyczącą omawianego zagadnienia, prawo (przede wszystkim polskie), a także różne zestawienia i informacje prasowe. Posłużono się również wnioskiem o udostępnienie informacji publicznej. Pierwsza część artykułu dotyczy uwarunkowań współpracy międzynarodowej i transgranicznej polskich uczelni. Kolejna obejmuje formy współpracy zidentyfikowane przez autora, a ostatnia odnosi się do formuły europejskiego ugrupowania współpracy terytorialnej jako formy współpracy uczelni. Wyniki badań pokazują, że tytułowa współpraca polskich uczelni znajduje swoją podstawę przede wszystkim w prawie krajowym, jednak jego zmienność nie sprzyja budowaniu stabilnych relacji. Współpraca uczelni przybiera różne formy, od niezinstytucjonalizowanych po quasi-zinstytucjonalizowane i zinstytucjonalizowane. Polskie uczelnie starają się włączać w proces umiędzynarodowienia, a dostępność zewnętrznego finansowania sprzyja stopniowej instytucjonalizacji współpracy uczelni. Istnieje deficyt opracowań odnoszących się do tytułowego zagadnienia, dlatego też artykuł może mieć dużą wartość poznawczą dla nauki prawniczej.(abstrakt oryginalny)

EN

The aim of the research was to identify conditions and forms of international and cross-border cooperation of Polish higher education institutions (HEIs). In order to achieve the goal, the formal-dogmatic method was applied, analyzing the literature on the subject, the law (mainly Polish law), as well as various statements and press releases. A request for public information was also used. The article was divided into three parts. The first one concerns the conditions of international and cross-border cooperation of Polish HEIs. The next part covers the forms of cooperation identified by the author, and the last one refers to the formula of the European Grouping of Territorial Cooperation as a form of international and cross-border cooperation of HEIs. The results of the research show that international and cross- -border cooperation of Polish HEIs is based primarily on national law, which, however, is characterized by high variability, which does not favour building stable relations. The cooperation of HEIs takes various forms, from non-institutionalised to quasi-institutionalised and institutionalised. Polish HEIs are trying to join the internationalization process, and the availability of external funding is conducive to gradual institutionalization of international and cross-border cooperation of HEIs. There is a scarcity of studies on the subject, therefore the article may be of great cognitive value to legal science, especially in Poland, but also abroad (for scholars conducting comparative research). (original abstract)

Słowa kluczowe

PL

Współpraca międzynarodowa; Instytucjonalizacja gospodarki; Szkolnictwo wyższe; COVID-19

EN

International cooperation; Institutionalization of the economy; Higher education; COVID-19

• Czasopismo: Krytyka Prawa
• Rocznik: 2021
• Numer: T. 13, Nr 2
• Strony: 158--177

Twórcy

autor

Wojciech Zoń

• Uniwersytet w Białymstoku

Bibliografia

• 9.1 million euros for trinational quantum research, Eucor 7.03.2019, https://www.eucor-uni. org/en/9-1-million-euros-for-trinational-quantum-research/ (dostęp: 26.11.2020).
• Antonowicz D., Między siłą globalnych procesów a lokalną tradycją. Polskie szkolnictwo wyższe w dobie przemian, Toruń 2015.
• Dołzbłasz S., Raczyk A., Współpraca transgraniczna w Polsce po akcesji do Unii Europejskiej, Warszawa 2010.
• Domański T., Internacjonalizacja polskich uczelni wyższych, [w:] T. Domański, A. Stępień- -Kuczyńska, A. Włodarska-Frykowska (red.), Internacjonalizacja polskich ośrodków politologicznych, Łódź 2017, s. 63-80.
• Etel L., Perkowski M., Kierznowski Ł., The Border University Network as a Response to Academic Challenges in the Field of Internationalization, "Eastern European Journal of Transnational Relations" 2017, 1(1), s. 11-18.
• Giełda M., Współpraca transgraniczna prowadzona w Unii Europejskiej na podstawie programów operacyjnych realizowanych w ramach Europejskiej Współpracy Terytorialnej, [w:] R. Kusiak-Winter (red.), Współpraca transgraniczna w administracji publicznej, Wrocław 2015, s. 121-139.
• Kierznowski Ł., Globalization and Education. The Internationalization of Access to Higher Education in Poland - Selected Legal Aspects, "Studies in Logic, Grammar and Rhetoric" 2017, 52(1), s. 133-142.
• Kobylański M., Ranking Wydziałów Prawa 2020: czołówka bez dużych zmian, "Rzeczpospolita" 26.06.2020, https://www.rp.pl/Rankingi/306269996-Ranking-Wydzialow-Prawa2020-czolowka-bez-duzych-zmian.html (dostęp: 26.11.2020).
• Perkowski M. (red.), Współpraca transgraniczna. Aspekty prawno-ekonomiczne, Białystok 2010.
• Perkowski M., Farhan J.A., Umiędzynarodowienie krajowego obrotu prawnego. W poszukiwaniu istoty zagadnienia, [w:] M. Perkowski, W. Zoń (red.), Umiędzynarodowienie krajowego obrotu prawnego, t. 1, Białystok 2016, s. 13-30.
• Perkowski M., hasło Współpraca transgraniczna, [w:] J. Symonides, D. Pyć (red.), Wielka Encyklopedia Prawa, t. 4, Prawo międzynarodowe publiczne, Warszawa 2014, s. 567-568.
• Przyborowska-Klimczak A., hasło Współpraca międzynarodowa, [w:] J. Symonides, D. Pyć (red.), Wielka Encyklopedia Prawa, t. 4, Prawo międzynarodowe publiczne, Warszawa 2014, s. 566-567.
• Rybkowski R., Autonomia a rozliczalność - polskie wyzwania, "Nauka i Szkolnictwo Wyższe" 2015, 1(45), s. 95-115.
• Konstytucja Rzeczypospolitej Polskiej z dnia 2 kwietnia 1997 r., Dz.U. z 1997 r. Nr 78, poz. 483 z późn. zm.
• Porozumienie między Rządem Rzeczypospolitej Polskiej a Rządem Republiki Białorusi o współpracy w dziedzinie edukacji, podpisane w Warszawie dnia 20 lipca 2016 r., M.P. z 2017 r., poz. 49.
• Rozporządzenie (WE) nr 1082/2006 Parlamentu Europejskiego i Rady z dnia 5 lipca 2006 r. w sprawie Europejskiego Ugrupowania Współpracy Terytorialnej, Dz. Urz. UE L 210, 31.07.2006.
• Rozporządzenie Ministra Nauki i Szkolnictwa Wyższego z dnia 12 grudnia 2016 r. w sprawie przyznawania kategorii naukowej jednostkom naukowym i uczelniom, w których zgodnie z ich statutami nie wyodrębniono podstawowych jednostek organizacyjnych, Dz.U. z 2016 r., poz. 2154.
• Rozporządzenie Ministra Nauki i Szkolnictwa Wyższego z dnia 22 lutego 2019 r. w sprawie ewaluacji jakości działalności naukowej, Dz.U. z 2019 r., poz. 392.
• Rozporządzenie Ministra Nauki i Szkolnictwa Wyższego z dnia 27 marca 2015 r. w sprawie sposobu podziału dotacji z budżetu państwa dla uczelni publicznych i niepublicznych, Dz.U. z 2015 r., poz. 463.
• Rozporządzenie Ministra Nauki i Szkolnictwa Wyższego z dnia 9 września 2019 r. w sprawie sposobu podziału środków finansowych na utrzymanie i rozwój potencjału dydaktycznego oraz potencjału badawczego znajdujących się w dyspozycji ministra właściwego do spraw szkolnictwa wyższego i nauki oraz na zadania związane z utrzymaniem powietrznych statków szkolnych i specjalistycznych ośrodków szkoleniowych kadr powietrznych, Dz.U. z 2019 r., poz. 1838.
• Rozporządzenie Ministra Spraw Wewnętrznych i Administracji z dnia 6 lutego 2018 r. w sprawie wysokości środków finansowych, jakie musi posiadać cudzoziemiec podejmujący lub kontynuujący studia na terytorium Rzeczypospolitej Polskiej, Dz.U. z 2018 r., poz. 337
• Rozporządzenie Ministra Spraw Wewnętrznych i Administracji z dnia 16 kwietnia 2019 r. w sprawie wysokości środków finansowych, jakie będzie musiał posiadać cudzoziemiec, który zamierza na terytorium Rzeczypospolitej Polskiej podjąć lub kontynuować naukę lub cudzoziemiec poszukujący pracy lub planujący rozpocząć wykonywanie działalności gospodarczej, który jest absolwentem polskiej uczelni lub zakończył prowadzenie badań naukowych lub prac rozwojowych na terytorium Rzeczypospolitej Polskiej, Dz.U. z 2019 r., poz. 773.
• Rozporządzenie Ministra Spraw Zagranicznych z dnia 9 lutego 2016 r. w sprawie Rejestru Europejskich Ugrupowań Współpracy Terytorialnej, Dz.U. z 2016 r., poz. 199.
• Rozporządzenie Parlamentu Europejskiego i Rady (UE) nr 1302/2013 zmieniającego Rozporządzenie (WE) nr 1082/2006 Parlamentu Europejskiego i Rady z dnia 5 lipca 2006 r. w sprawie europejskiego ugrupowania współpracy terytorialnej (EUWT) w celu doprecyzowania, uproszczenia i usprawnienia procesu tworzenia takich ugrupowań oraz ich funkcjonowania, Dz. Urz. UE L 347, 20.12.2013.
• Satzung des Europäischen Verbunds für territoriale Zusammenarbeit "Eucor - The European Campus" auf Basis der Verordnung (EG) Nr. 1082/2006 über den europäischen Verbund für territoriale Zusammenarbeit (EVTZ) in der Fassung der Verordnung (EU) Nr. 1302/2013 des Europäischen Parlaments und des Rates vom 17. Dezember 2013, https://www.eucor-uni.org/wp-content/uploads/2018/07/de_evtz_satzung_ fr_gect_statuts-1.pdf (dostęp: 26.11.2020).
• Traktat o funkcjonowaniu Unii Europejskiej, Dz. Urz. UE C 326, 26.10.2012, p. 47-390.
• Umowa między Rządem RP a Rządem Federacji Rosyjskiej o współpracy w dziedzinie kultury, nauki i oświaty, sporządzona w Warszawie dnia 25 sierpnia 1993 r., Dz.U. z 1994 r. Nr 36, poz. 133.
• Umowa między Rządem RP a Rządem Republiki Litewskiej o wzajemnym uznawaniu dokumentów uprawniających do podejmowania studiów wyższych oraz uznawaniu okresów studiów, tytułów zawodowych, stopni naukowych i stopni w zakresie sztuki, sporządzona w Wilnie dnia 9 marca 2005 r., M.P. 2005 Nr 71, poz. 979.
• Umowa między Rządem Rzeczypospolitej Polskiej a Rządem Republiki Czeskiej o współpracy w dziedzinie kultury, szkolnictwa i nauki, podpisana w Pradze dnia 30 września 2003 r., Dz.U. z 2004 r. Nr 244, poz. 2449.
• Umowa między Rządem Rzeczypospolitej Polskiej a Rządem Republiki Federalnej Niemiec o uznaniu ekwiwalencji w szkolnictwie wyższym, sporządzona w Warszawie dnia 23 lipca 1997 r., Dz.U. z 1998 r. Nr 92, poz. 584.
• Ustawa z dnia 12 grudnia 2013 r. o cudzoziemcach, tekst jedn. Dz.U. z 2020 r., poz. 35, 2023.
• Ustawa z dnia 20 lipca 2018 r. Prawo o szkolnictwie wyższym i nauce, tekst jedn. Dz.U. z 2020 r., poz. 85, 374, 695, 875, 1086.
• Ustawa z dnia 27 lipca 2005 r. Prawo o szkolnictwie wyższym, tekst jedn. Dz.U. z 2017 r., poz. 2183 z późn. zm.
• Ustawa z dnia 7 listopada 2008 r. o europejskim ugrupowaniu współpracy terytorialnej, Dz.U. z 2008 r. Nr 218, poz. 1390 z późn. zm.
• Budget prévisionnelpour l'année 2020 approuvé par l'Assemblée le 17 juin 2019 àl'Université de Haute-Alsace (Traduction de l'allemand), Eucor-The European Campus, https://www.eucor-uni.org/wp-content/uploads/2019/10/Eucor_budget_previsionnel_2020.pdf (dostęp: 26.11.2020).
• Convetion du Groupement Européen de Coopération Territoriale "Eucor - Le Campus européen" sur la base du règlement (UE) No 1082/2006 sur le Groupement européen de coopération trans-frontalière (GECT) dans sa version (UE) No 1302/2013 du Parlement européen et du Conseil du 17 décembre 2013 (ci-après dénommé RGL-GECT), https://www.eucor-uni.org/wp-content/uploads/2019/12/fr_gect_ Eucor_convention.pdf (dostęp: 26.11.2020).
• Odpowiedź na interpelację nr 446 w sprawie współpracy Ministerstwa Spraw Zagranicznych z polskimi jednostkami samorządu terytorialnego w kwestii ich aktywności międzynarodowej, Warszawa 2016, http://www.sejm.gov.pl/sejm8.nsf/InterpelacjaTresc.xsp?key=0BCC3DBD (dostęp: 22.05.2020).
• The Bologna Declaration of 19 June 1999, https://www.eurashe.eu/library/modernising-phe/Bologna_1999_Bologna-Declaration.pdf (dostęp: 26.03.2020).
• Umowy bilateralne Erasmus+, Uniwersytet Wrocławski, http://international2.uni. wroc.pl/pl/uczelnie-partnerskie/umowy-bilateralne-erasmus (dostęp: 26.11.2020).
• Załącznik nr 2 do Statutu Polskiej Komisji Akredytacyjnej, tekst jedn. Załącznika do uchwały Nr 4/2018 Polskiej Komisji Akredytacyjnej z dnia 13 grudnia 2018 r., https://pka.edu.pl/wp-content/uploads/2019/07/2018_statut_tekst_ujednolicony. pdf (dostęp: 26.11.2020).
• ERC Consolidator Grants, Eucor, 9.01.2020, https://www.eucor-uni.org/en/erc-consolidator-grants/ (dostęp: 26.11.2020).
• EUCOR, portal Europa.eu, https://portal.cor.europa.eu/egtc/CoRActivities/Pages/eucor. aspx (dostęp: 26.11.2020).
• History of cooperation, Eucor, https://www.eucor-uni.org/en/about-us/history-of-cooperation/ (dostęp: 26.11.2020).
• Inicjatywa dotycząca europejskich szkół wyższych, portal Europa.eu, https://ec.europa.eu/ education/education-in-the-eu/european-education-area/european-universities- -initiative_pl (dostęp: 26.11.2020).
• Interreg Lietuva-Polska, http://lietuva-polska.eu/pl/projekty.html (dostęp: 26.11.2020).
• Kolejne 24 europejskie szkoły wyższe dołączają do europejskiego obszaru edukacji, portal Europa. eu, 9.07.2020, https://ec.europa.eu/commission/presscorner/detail/pl/ip_20_1264 (dostęp: 26.11.2020).
• Law and Rights Modules in Teacher Training Programmes, http://edulaweu.eu/ (dostęp: 26.11.2020).
• List of agreements signed by the Maria Curie-Sklodowska University (November 2019), https://phavi.umcs.pl/at/attachments/2019/1125/080626-international-agreements-november-2019.pdf (dostęp: 26.11.2020).
• Lista bilateralnych porozumień o współpracy naukowej, Uniwersytet Jagielloński, https://dwm.uj.edu.pl/wymiana-bilateralna/lista-porozumien-bilateralnych (dostęp: 26.11.2020).
• Odpowiedź Ministerstwa Nauki i Szkolnictwa Wyższego z dnia 18.03.2020 r. na wniosek o udzielenie informacji publicznej, sygn. BM.WKN.013.45.2020 - w zasobach autora.
• Oficjalna strona internetowa Sieci Uniwersytetów Pogranicza, https://sup.uwb.edu.pl/ (dostęp: 26.11.2020).
• Organizacje i programy międzynarodowe, oficjalna strona internetowa Ministerstwa Nauki i Szkolnictwa Wyższego, https://www.gov.pl/web/nauka/organizacje-i-programy-miedzynarodowe (dostęp: 26.03.2020).
• Powstała Sieć Uniwersytetów Pogranicza, PAP, 12.10.2013, https://naukawpolsce.pap.pl/ aktualnosci/news%2C397558%2Cpowstala-siec-uniwersytetow-pogranicza.html (dostęp: 26.11.2020).
• Ranking Szkół Wyższych Perspektywy 2020, Kryterium "Umiędzynarodowienie", https://ranking.perspektywy.pl/2020/ranking/ranking-uczelni-akademickich/ criteria/umiedzynarodowienie (dostęp: 26.11.2020).
• Uczelnie Partnerskie KUL, https://www.kul.pl/uczelnie-partnerskie-kul,art_90613. html (dostęp: 26.11.2020).
• Wschodnioeuropejska Sieć Uniwersytetów, KUL, https://www.kul.pl/wschodnioeuropejska-siec-uniwersytetow,17319.html (dostęp: 26.03.2020).
• Wybrano pierwszych 17 "Europejskich szkół wyższych": znaczący krok w kierunku utworzenia europejskiego obszaru edukacji, portal Europa.eu, 26.06.2019, https://ec.europa.eu/ commission/presscorner/detail/pl/IP_19_3389 (dostęp: 26.11.2020).
• Wykaz instytucji partnerskich Uniwersytetu Warszawskiego, http://bwz.uw.edu.pl/wp- -content/uploads/sites/358/2020/02/umowy_bilateralne_aktualne_02.2020.pdf (dostęp: 26.11.2020).
• Zespół naszych pracowników liderem konsorcjum uczelni realizujących zagraniczny grant badawczy, Uniwersytet Ekonomiczny w Katowicach, 15.03.2014, https://www.ue.katowice. pl/uczelnia/aktualnosci/article/zespol-naszych-pracownikow-liderem-konsorcjumuczelni-realizujacych-zagraniczny-grant-badawczy.html (dostęp: 26.11.2020).

Identyfikatory

DOI

10.7206/kp.2080-1084.455