Demokracja w Serbii i Chorwacji w XXI wieku: w koleinach historii?

• Autorzy: Tomasz Stryjek

Warianty tytułu

Democracy in Serbia and Croatia in the 21st Century: in the Ruts of History?

• Języki publikacji: PL

Abstrakty

Autor przybliża temat współczesnego reżimu politycznego w Serbii, koncentrując uwagę na roli głowy państwa oraz systemie partyjnym. Wyprowadza ewolucję Serbii w ostatniej dekadzie od nieskonsolidowanej demokracji do reżimu typu hybrydowego czy nawet autorytaryzmu nieskonsolidowanego z historycznych doświadczeń, które ukształtowały jej kulturę polityczną. Wskazuje źródła autokratyzmu i monizmu w jej historii państwowej, kościelnej i intelektualnej. Porównuje ją z Chorwacją, która od około 20 lat pozostaje demokracją nieskonsolidowaną. Tekst pokazuje, że tradycje kulturowe i polityczne Serbii i Chorwacji sprzed 1991 r. wpłynęły na wyobrażenia ich współczesnych mieszkańców o demokracji i rządach "silnych liderów" w nie mniejszym stopniu niż doświadczenia z okresu transformacji.(abstrakt oryginalny)

EN

The author shows the contemporary political regime in Serbia, focusing on the role of the president and the party system. He traces Serbia's evolution in the last decade from non-consolidated democracy to hybrid regime or even non-consolidated authoritarianism from the historical experiences that shaped her political culture. He identifies the sources of autocratism and monism in her state, church and intellectual history. He compares Serbia with Croatia, which for twenty years is a non-consolidated democracy. The article shows that Serbian and Croatian historical pre-1991 cultural and political traditions influenced the perceptions of democracy and "strong leaders" rules of their contemporary inhabitants no less than experience from the transformation period. (original abstract)

Słowa kluczowe

PL

Kultura polityczna; Demokracja

EN

Culture of politics; Democracy

• Czasopismo: Rocznik Instytutu Europy Środkowo-Wschodniej
• Rocznik: 2021
• Numer: Vol. 19, z. 2 30 lat od upadku ZSRR - konsekwencje dla państw Europy Środkowej i Wschodniej
• Strony: 301--319

Twórcy

autor

Tomasz Stryjek

• Katolicki Uniwersytet Lubelski Jana Pawła II w Lublinie, Polska

Bibliografia

• Autocratization Turns Viral. Democracy Report 2021, https://www.v-dem.net/files/25/DR 2021.pdf.
• Banac I., Hrvati i Crkva. Kratka povijest hrvatskog katoličanstva u modernosti, Zagreb 2013.
• Banac I., Zašto liberalna Hrvatska kasni: Glavni pravci hrvatske povijesti u dvadesetom stoljeću, [w:] Liberalna misao u Hrvatskoj. Prilozi povijesti liberalizma od kraja 18. do sredine 20. stoljeća, red. A. Feldman, V. Stipetić, F. Zenko, Zagreb 2000.
• Between Democracy and Authoritarianism in Central & Eastern Europe and the Western Balkans, https://www.globsec.org/wp-content/uploads/2021/03/spreads_Between-Democracy-Authoritarianism.pdf.
• Bieber F., Patterns of Competetive Authoritarianism in the Western Balkans, "East European Politics" 34(2018), nr 3.
• BTI 2020 Country Report Croatia, https://www.bti-project.org/content/en/downloads/reports/country_report_2020_HRV.pdf.
• BTI 2020 Country Report Serbia, https://www.bti-project.org/content/en/downloads/reports/country_report_2020_SRB.pdf.
• Cipek T., Liberalizam - korporativizam. Dva lica ideologija hrvatskih političkih elita u Krajlevini Srba, Hrvata i Slovenaca, [w:] Dijalog povijesničara-istoričara, t. 3, red. H.G. Fleck, I. Graovac, Zagreb 2001.
• Croatia Country Report, https://freedomhouse.org/country/croatia/nations-transit/2021.
• Garašanin I., Načertanije, Beograd 1998.
• Gil D., Prawosławie. Historia, naród. Miejsce kultury duchowej w serbskiej tradycji i współczesności, Kraków 2005.
• Goldstein I., Dvadeset godina samostalne Hrvatske, Zagreb 2010.
• Jović D., Rat i mit. Politika identiteta u suvremenoj Hrvatskoj, Zagreb 2017.
• Konieczna-Sałamatin J., The Concept of Democracy in Poland and Other European Societies, "Polish Sociological Review" 2021, no. 214(2).
• Korzeniewska-Wiszniewska M., The Serbian Orthodox Church: Facing The Challenges of The Post-Yugoslav Space, [w:] Orthodoxy Versus (?) Post-Communism. Belarus, Serbia Ukraine and the Russkiy Mir, red. M. Wawrzonek, N. Bekus-Gonczarowa, M. Korzeniewska-Wiszniewska, Cambridge 2016.
• Mikucka-Wójtowicz D., Demokratyczna transformacja w Serbii i Chorwacji w latach 1990-2010, Kraków 2014.
• National in Transit 2020. Dropping the Democratic Facade, https://freedomhouse.org/sites/default/files/2020-04/05062020_FH_NIT2020_vfinal.pdf.
• OSCE Republic of Serbia. Parliamentary Elections 21 June 2020, https://www.osce.org/files/f/documents/a/3/466026.pdf.
• Perović L., Između anarhije i autokratije: srpsko društvo na prelazima vekova (XIX-XXI), "Ogledi", nr 8, Beograd 2006.
• Perović L., Snaga lične odgovornosti, "Svedočanstva", nr 32, Beograd 2008.
• Podunavac M., Srbija između liberalne revolucije i političke restauracije, "Tragovi" 2(2019), nr 2.
• Serbia Country Report, https://freedomhouse.org/country/serbia/nations-transit/2021.
• Stojanović D., Populism the Serbian Way, Beograd 2017.
• Stojanović D., Srbija i demokratija 1903-1914. Istorijska studija o "zlatnom dobu srpske demokratije", Beograd 2003.
• Stryjek T., Współczesna Serbia i Chorwacja wobec własnej historii, Warszawa 2020.
• Vladisavljević N., Uspon i pad demokratije posle Petog oktobra, Beograd 2019.
• Welzel Ch., Inglehart R.F., Political Culture, Mass Beliefs and Value Change, [w:] Democratization, red. Ch. Haerpfer, P. Bernhagen, R.F. Inglehart, Ch. Welzel, Oxford 2019.

Identyfikatory

DOI

10.36874/RIESW.2021.2.15