Globalne wyzwania ekologiczne. Poszukiwanie umiaru w społeczeństwie konsumpcyjnym

• Autorzy: Monika Kamińska
• Języki publikacji: PL

Abstrakty

Człowiek jest nierozłączną częścią środowiska naturalnego. Wykorzystuje jego zasoby do osiągania swoich celów, dostosowuje otoczenie do własnych potrzeb. Jak wskazuje A. Dawidziuk [2016, s. 31], tak powstała cywilizacja "która z biegiem lat przekształciła diametralnie środowisko przyrodnicze, doprowadzając je do dewastacji czy wręcz degradacji". Jako jedno z najbardziej realnych zagrożeń dla współczesnego społeczeństwa, jak również przyszłych pokoleń najczęściej wymienia się niezaspokojone apetyty konsumentów, które prowadzą do globalnych zmian klimatycznych: rozrastającej się strefy kwaśnych opadów, niszczenia warstwy ozonowej, rosnącego zanieczyszczenia wód, mórz i oceanów, malejących zasobów wody pitnej, pustynnienia i deforestacji, obniżania bioróżnorodności, przeludnienia oraz degradacji przestrzeni okołoziemskiej. To wszystko grozi unicestwieniem środowiska i tym samym naszego życia na Ziemi [Becla, 2016, s. 93; Dawidziuk, 2016, s. 32-33; Kassenberg, 2015, s. 1]. Jak podkreśla A. Becla [2016, s. 94], wszystkie wymienione globalne zagrożenia ekologiczne generują "krótko- i długookresowe konsekwencje dla środowiska przyrodniczego czy realizowanych form aktywności gospodarczej i społecznej". Jednak z drugiej strony rosnące trendy konsumenckie związane z ograniczaniem degradacji środowiska oraz racjonalną eksploatacją jego zasobów, które znajdują się w takich trendach, jak minimalizm konsumencki, ekologizacja konsumpcji, jej ograniczanie czy ruch zero waste, dają nadzieję na chociaż częściowe zatrzymanie niekorzystnych, następujących zmian klimatu, określanych już jako kryzys klimatyczny. Trendy, które pojawiają się wśród konsumentów pokazują zmiany wartości, jakimi kierują się oni podczas nabywania dóbr i usług, a ci, którzy charakteryzują się powściągliwością konsumpcyjną i ograniczaniem stanu posiadania, często są umotywowani troską o środowisko naturalne. W rozdziale wskazano uwarunkowania zachowań konsumentów oraz znaczenie wybranych czynników wpływających na ich wybory jako nabywców dóbr i usług. (fragment tekstu)

Słowa kluczowe

PL

Gospodarka światowa; Globalizacja gospodarki; Procesy gospodarcze; Zagrożenia ekologiczne; Społeczeństwo konsumpcyjne; Zachowania konsumenta

EN

World economy; Economic globalization; Economic process; Ecological hazard; Consumer society; Consumer behaviour

• Czasopismo: Prace Naukowe / Uniwersytet Ekonomiczny w Katowicach
• Rocznik: 2021
• Tom: Gospodarka światowa w dobie przesilenia : wybrane zagadnienia i aspekty
• Strony: 102--111

Twórcy

autor

Monika Kamińska

• Uniwersytet Ekonomiczny w Katowicach

Bibliografia

• Becla A. (2016), Problemy ekologiczne a milenijne cele rozwoju w świetle idei zrównoważonego rozwoju, Prace Naukowe Uniwersytetu Ekonomicznego, Wrocław.
• Bywalec C. (2010), Konsumpcja a rozwój gospodarczy i społeczny, Wydawnictwo C.H. Beck, Warszawa.
• Dawidziuk A. (2016), Bezpieczeństwo ekologiczne i kultura bezpieczeństwa ekologicznego a zrównoważony rozwój, "Kultura Bezpieczeństwa", nr 6, s. 31-52.
• Dziewanowska K., Kacprzak A. (2013), Ekologiczna konsumpcja na pokaz: analiza społecznych i marketingowych skutków kreowania "eko-ikon", "Problemy Zarządzania, Finansów i Marketingu", nr 32, s. 39-53.
• Figueres C., Rivett-Carnac T. (2021), Przyszłość zależy od nas. Przewodnik po kryzysie klimatycznym dla niepoprawnych optymistów, Wydawnictwo Krytyki Politycznej, Warszawa.
• Kamińska M. (2019), Zrównoważona konsumpcja i obniżanie śladu węglowego jako warunek trwałego rozwoju społeczeństwa [w:] J. Nyćkowiak, W. Pryliński (red.), Nauki humanistyczne i społeczne Cz. 4: Ekonomia, gospodarka i państwo, Młodzi Naukowcy, Poznań, s. 41-47.
• Kassenberg A. (2015), Wyzwania i możliwości dla rozwoju z punktu widzenia globalnych problemów ekologicznych, http://zgora.pte.pl/pliki/2/11/Artykul_AKassenberg.pdf (dostęp: 5.08.2021).
• Lemańska-Majdzik A., Sobiegraj A. (2013), Globalizacja - szansa czy zagrożenie dla współczesnego świata, "Zeszyty Naukowe Wyższej Szkoły Humanitas. Zarządzanie", nr 1, s. 114-125.
• Mańkowska-Wróbel L. (2015), Ekologiczne uwarunkowania zachowań konsumenckich, "Handel Wewnętrzny", nr 1, s. 141-150.
• Pabian A. (2015), Kształtowanie zachowań konsumenckich poprzez zrównoważoną komunikację marketingową, "Handel Wewnętrzny", nr 1, s. 203-212.
• Poskrobko B. (2007), Zarządzanie środowiskiem, PWE, Warszawa.
• Radziewicz J. (2017), Plantacje palm olejowych a środowisko naturalne, "Rolniczy Magazyn Elektroniczny", https://rme.cbr.net.pl/index.php/archiwum-rme/736-listopad-grudzien-nr-82/ekologia-i-srodowisko/1100-plantacje-palm-olejowych-a-srodowisko-naturalne (dostęp: 10.09.2021).
• Sobczyk G. (2018), Zachowania konsumentów wobec nowych trendów konsumpcji - wyniki badań, "Annales Universitias Mariae Curie-Skłodowska, Sectio H Oeconomia", t. 52, nr 1, s. 171-180.
• Trojanowski T. (2015), Otoczenie ekologiczne w działalności gospodarczej przedsiębiorstw, "Zeszyty Naukowe Uniwersytetu Przyrodniczo-Humanistycznego w Siedlcach", nr 106, s. 231-238.
• Wrochna P. (2018), Ryzyko ekologiczne jako ryzyko społeczne. Na ile "rzeczywista" jest katastrofa klimatyczna? "Annales Universitatis Mariae Curiae-Skłodowska", nr 43, s. 193-213.
• Zalega T. (2013), Nowe trendy i makrotrendy w zachowaniach konsumenckich gospodarstw domowych w XXI w., "Konsumpcja i Rozwój", nr 2(5), s. 3-21.
• Zaremba-Warnke S. (2016), Marketing zrównoważony vs. niezrównoważona konsumpcja, "Studia Ekonomiczne. Zeszyty Naukowe Uniwersytetu Ekonomicznego w Katowicach", nr 255, s. 92-101.
• Zrałek J. (2018), Konsument wobec wyzwań zrównoważonej konsumpcji. Zrównoważone zachowania konsumenckie i ich determinanty, Wydawnictwo Uniwersytetu Ekonomicznego, Katowice.