Zjawisko wykluczenia zawodowego osób g/Głuchych w procesie rekrutacji w Polsce

• Autorzy: Katarzyna Dudziak

Warianty tytułu

The Phenomenon of Professional Exclusion of Deaf People in the Recruitment Process in Poland

• Języki publikacji: PL

Abstrakty

Wykluczenie zawodowe dotyka g/Głuchych bez względu na wiek, status majątkowy, poziom wykształcenia czy miejsce zamieszkania. Skala zjawiska wykluczenia zawodowego osób z uszkodzeniem słuchu w Polsce pomimo postępu technologicznego oraz rozwoju w obszarze zarządzania kapitałem ludzkim odbiera możliwość pełnego ich uczestnictwa w życiu społecznym. Gdzie należy szukać przyczyn tego rodzaju marginalizacji? Czy aby respektować prawo człowieka do aktywności zawodowej, potrzeba konwencji? Jeśli tak, to czy odpowiedzialność za realizację przepisów i rekomendacji leży po stronie państwa czy organizacji? Wyobrażenia na temat g/Głuchych oraz dysfunkcji słuchu przez lata zbudowały silne uprzedzenia w świecie słyszących. I chociaż dziś sami zainteresowani wychodzą, żeby manifestować swoją potrzebę aktywności zawodowej, to mimo to w dalszym ciągu pozostają na marginesie procesu rekrutacji. (abstrakt oryginalny)

EN

Occupational exclusion affects the D/deaf of all ages, regardless of their financial status, level of education or place of residence. Despite technological progress and development in the area of human capital management, the scale of the occupational exclusion of people with hearing impairment in Poland makes it impossible for them to fully participate in social life. This raises some disturbing questions: 'Where should we look for the reasons for this type of marginalization?' 'Is a convention needed in order to respect the essential human right to professional activity?' If so, does the responsibility for implementing such regulations and recommendations rest with the state or private organisations? Over the years, ideas about d/Deaf people and hearing impairment have built up strong prejudices in the world where hearing and speaking is one of the most basic forms of communication. Even though the interested parties themselves come out to manifest their need for professional activity, they still remain on the margins of the recruitment process. (original abstract)

Słowa kluczowe

PL

Wykluczenie społeczne; Osoby niepełnosprawne; Zatrudnienie niepełnosprawnych; Proces rekrutacji

EN

Social exclusion; Disabled people; Disabilities employment activity; Recruitment process

• Czasopismo: Zarządzanie Innowacyjne w Gospodarce i Biznesie
• Rocznik: 2021
• Numer: nr 1 (32)
• Strony: 69--92

Twórcy

autor

Katarzyna Dudziak

• Uniwersytet Jagielloński w Krakowie

Bibliografia

• "Głuchy pracownik". Poradnik dla pracodawców, http://dobrekadry.pl/wp-content/ uploads/2019/01/KARTA-4_Poradnik-dla-pracodawco%CC%81w.pdf [dostęp: 20.03.2021].
• Biuletyn Informacji Publicznej RPO, Rzecznik Praw Obywatelskich, https://bip.brpo. gov.pl/ [dostęp: 6.01.2022].
• Bugajska J., Kapica Ł., Kamińska J., Młyń R., Radosz J., Pawlak A., Skupień A., Hadław A., Żmuda Ł., Sokołowski M., Pora H., Spychała E., Łuczywek S. (2019), Osoba z niepełnosprawnością słuchową w pracy. Poradnik dla pracodawców, https://www.ciop.pl/CIOPPortalWAR/file/88314/Osoba_z_niepelnosprawnoscia_sluchowa_w_pracy-Poradnik_dla_pracodawcow.pdf [dostęp: 21.03.2020].
• Czajkowska-Kisil M., Niepełnosprawność słuchowa jako przesłanka dyskryminacji, V seminarium specjalistyczne pt. "Niepełnosprawność wzrokowa, wzorkowo- -słuchowa i niepełnosprawność słuchowa jako przesłanki dyskryminacji w ramach Specjalistycznej Szkoły Facylitacji Społecznej na rzecz Przeciwdziałania Dyskryminacji, https://docplayer.pl/27548-Niepelnosprawnosc -sluchowa-jako-przeslanka-dyskryminacji.html [dostęp: 6.01.2022].
• Domańska L. (2016), Zatrudnienie wspomagane szansą dla osób niepełnosprawnych, "Opuscula Sociologica", nr 2.
• Dudziak K. (2020), Koncepcja zarządzania różnorodnością. Osoby Głuche i słabosłyszące w procesie rekrutacji, Praca dyplomowa, Uniwersytet Jagielloński, Kraków.
• Dunaj M. (2014), Osoby głuche na rynku pracy, [w:] M. Świdziński (red.), Sytuacja osób głuchych w Polsce. Raport zespołu ds. g/Głuchych przy Rzeczniku Praw Obywatelskich, Biuro Rzecznika Praw Obywatelskich, Warszawa.
• Faliszek K. (2008), Partycypacja i wykluczenie w społeczności lokalnej, [w:] K. Wódz, S. Pawlas-Czyż (red.), Praca socjalna wobec nowych obszarów wykluczenia społecznego: modele teoretyczne, potrzeby praktyki, Wydawnictwo Edukacyjne "Akapit", Toruń.
• Golinowska S. (red.) (2004), W trosce o pracę. Raport o Rozwoju Społecznym Polska 2004, http://www.unic.un.org.pl/nhdr/nhdr2004/nhdr2004_pl.pdf [dostęp: 1.12.2021].
• Gross-Gołacka E. (2018), Przesłanki do wprowadzania koncepcji zarządzania różnorodnością w polskich organizacjach, "Journal of Modern Science", No. 36(1).
• Keil M., Amershi B., Holmes S., Jablonski H., Lüthi E., Matoba K., Plett A., von Unruh K. (2007), Poradnik szkoleniowy. Zarządzanie różnorodnością, https:// www.idm-diversity.org/files/EU0708-TrainingManual-pl.pdf [dostęp: 1.12.2021].
• Klincewicz K. (2016), Zarządzanie, organizacje i organizowanie. Przegląd perspektyw teoretycznych, Wydawnictwo Naukowe Wydziału Zarządzania Uniwersytetu Warszawskiego, Warszawa.
• Konwencja o prawach osób niepełnosprawnych (2018), Ministerstwo Rodziny i Polityki Społecznej, https://www.gov.pl/web/rodzina/konwencja-o-prawach-osob-niepelnosprawnych [dostęp: 21.03.2021].
• Kryńska E. (2013), Analiza sytuacji osób niepełnosprawnych w Polsce i Unii Europejskiej. Raport przygotowany w ramach projektu "Zatrudnienie osób niepełnosprawnych - perspektywy wzrostu", IPiSS, Warszawa.
• Kubicki P. (2011), Ubóstwo i wykluczenie społeczne osób starszych, https://www. researchgate.net/publication/236829087_Ubostwo_i_wykluczenie_spoleczne_osob_starszych [dostęp: 17.03.2021].
• Kukla D. (2004), Poradnictwo zawodowe i praca zawodowa jako integralny proces rewalidacji zawodowej osób niepełnosprawnych, "Edukacja Ustawiczna Dorosłych", nr 4.
• Lipczyński A. (2015), Marginalizacja w Polsce: jej przyczyny i skutki, https://www. pulib.sk [dostęp: 14.03.2021].
• Lodołamacze. Konkurs dla pracodawców wrażliwych społecznie, Polska Organizacja Pracodawców Osób Niepełnosprawnych, http://www.lodolamacze.info. pl [dostęp: 21.03.2021].
• Mrówczyński P. (2012), Zarządzanie różnorodnością wynikiem zmian w zarządzaniu zasobami ludzkimi, "Prace Naukowe Uniwersytetu Ekonomicznego we Wrocławiu", nr 248.
• National activity Report Slovakia anti-discrimination and diversity training (2008), International Society for Diversity Management, https://www.yumpu.com/ en/document/read/22497235/pdf-en-idm-international-society-for-diversity -management [dostęp: 6.01.2022].
• Niewiadomska A. (2018), Wykluczenie zawodowe osób starszych w Polsce - próba oceny, "Facta Ficta Journal of Narrative, Theory & Media", No. 1(1).
• Oferta dla pracodawców, Polska Federacja Zatrudnienia Wspomaganego, http:// pfzw.pl/oferta-dla-pracodawcow/ [dostęp: 24.03.2021].
• Olsen J.E., Martins L.L. (2012), Understanding organizational diversity management programs: A theoretical framework and directions for future research, "Journal of Organizational Behavior", Vol. 33(8).
• Osoby głuche w Polsce 2020. Wyzwania i rekomendacje. Raport Komisji Ekspertów ds. Osób Głuchych (2020), https://www.rpo.gov.pl/sites/default/files/ Osoby_Gluche_w_Polsce_2020_Wyzwania_i_Rekomendacje.pdf [dostęp: 25.03.2021].
• Osoby niepełnosprawne na rynku pracy w 2011 r. (2012), Główny Urząd Statystyczny, https://stat.gov.pl/cps/rde/xbcr/gus/pw_osoby_niepelnosprawne_na_rynku_pracy_w_2011.pdf [dostęp: 20.03.2021].
• Piotrowska D. (2015), Zespoły zróżnicowane pod kątem sprawności, "Personel i Zarządzanie", z. 4.
• Rudnicka E. (2011), Czy Głuchy jest głupi - studium powiązań wyrazów, które uległy rozpodobnieniu semantycznemu, "LingVaria", nr 2(12).
• Skorny Z. (1989), Mechanizmy regulacyjne ludzkiego działania, PWN, Warszawa.
• Snapshot dla jednostek publicznych (w tym Jednostek Samorządu Terytorialnego) (2014), http://www.kulturagluchych.pl/photos_cms/PDF/snapshot_3.pdf [dostęp: 21.03.2021].
• Szkoła tolerancji, Centrum Edukacji Obywatelskiej, https://szkolatolerancji.ceo.org. pl/ [dostęp: 28.03.2021].
• Świdziński M. (red.) (2014), Sytuacja osób głuchych w Polsce. Raport zespołu ds. g/Głuchych przy Rzeczniku Praw Obywatelskich, https://www.rpo.gov.pl/ sites/default/files/Raport_Sytuacja_osob_poz%203_srodki_2%20XII.pdf [dostęp: 14.03.2021].
• Tabin M. (red.) (2005), Słownik socjologii i nauk społecznych, Wydawnictwo Naukowe PWN, Warszawa.
• Teper-Solarz Z. (2013), Projekt innowacyjny MIGACZ: szansa na aktywizację zawodową i integrację społeczną niesłyszących?, "Pisma Humanistyczne", z. 11.
• Teper-Solarz Z. (2016), Wzrost mobilności a integracja społeczna i aktywizacja zawodowa osób niesłyszących - za kulisami innowacyjnego projektu testującego PI - MIGACZ wspierającego głuchych w uzyskaniu prawa jazdy, [w:] U. Bartnikowska, A. Żyta, S. Przybyliński (red.), Inkluzja - marginalizacja - wykluczenie jakość życia osób z niepełnosprawnością. Wyzwania współczesności, Wydawnictwo Uniwersytetu Warmińsko-Mazurskiego, Olsztyn.
• Konwencja o prawach osób niepełnosprawnych, sporządzona w Nowym Jorku dnia 13 grudnia 2006 r., Dz.U. 2012, poz. 1169.
• Ustawa z dnia 19 sierpnia 2011 r. o języku migowym i innych środkach komunikowania się, Dz.U. 2011, nr 209, poz. 1243.

Identyfikatory

DOI

doi.org/10.25312/2391-5129.32/2021_06kd