Skuteczność populacyjnego programu wczesnego wykrywania raka piersi w świetle przeprowadzonych badań

• Autorzy: Magdalena Syrkiewicz-Świtała , Agata Buczek , Joanna Kobza

Warianty tytułu

Effectiveness of the Population Program for Early Breast Cancer Detection - Conclusions of Research Conducted

• Języki publikacji: PL

Abstrakty

Największe wyzwanie promocji zdrowia stanowią choroby cywilizacyjne, w tym nowotwory złośliwe. Rak piersi jest główną przyczyną umieralności kobiet przed 65. rokiem życia w Polsce. Celem przeprowadzonego badania była ocena skuteczności Populacyjnego Programu Wczesnego Wykrywania Raka Piersi i jego działań w zakresie zwiększania poziomu wiedzy kobiet na temat raka sutka oraz popularyzacji wykonywania badań profilaktycznych w tym zakresie. Badanie przeprowadzono wśród kobiet pomiędzy 50. a 69. rokiem życia, zamieszkałych w powiecie tyskim. Jako narzędzie badawcze wykorzystano autorski kwestionariusz ankiety, który zawierał pytania dotyczące rozpoznawalności Populacyjnego Programu Wczesnego Wykrywania Raka Piersi oraz wiedzy i zachowań kobiet w zakresie profilaktyki raka piersi. Analizie poddano 156 poprawnie wypełnionych ankiet i opracowano statystycznie. Z analizy zebranych danych wynika, że rozpoznawalność Populacyjnego Programu Wczesnego Wykrywania Raka Piersi jest zadowalająca, a wysyłka imiennych zaproszeń na badania dość skuteczna. Określa się, że rzeczywisty poziom wiedzy badanych kobiet na temat profilaktyki raka sutka jest niższy od poziomu deklarowanego przez respondentki. Wykazano zależność poziomu wiedzy od wieku i wykształcenia. Wykonywanie badań profilaktycznych w kierunku wczesnego wykrywania raka piersi jest zależne od wykształcenia, deklarowanego statusu materialnego oraz stanu cywilnego respondentek, natomiast nie jest zależne od sytuacji zawodowej oraz dzietności badanych kobiet. Główną przyczyną nie wykonywania badań profilaktycznych jest strach przed rozpoznaniem choroby. (abstrakt oryginalny)

EN

The study objectives were to evaluate the impact of social and demographic characteristics on the reception of The Population Program for Early Breast Cancer Detection and effectiveness of its action in increasing the women's knowledge about breast cancer and promoting preventive testing in this area. The research was conducted on women between 50 and 69 ages, residing in Tychy district. It was based on anonymous author's questionnaire containing questions about women's knowledge and attitudes regarding breast cancer prevention. The analysis has given 156 correctly completed surveys. An analysis of the collected data shows that the actual women's knowledge about the breast cancer prevention is lower than respondents declare. It has been proven that knowledge depends on age and education. Recognition of The Population Program for Early Breast Cancer Detection is satisfactory and distribution of personal invitations to mammography is quite effective. Execution of prophylactic examination for early breast cancer detection depends on education, declared material status and civil status of respondent, but it is independent of the employment situation and the fertility of the women. The main reason for not performing preventive testing is the fear of diagnosis. (original abstract)

Słowa kluczowe

PL

Profilaktyka zdrowotna; Promocja zdrowia; Choroby nowotworowe

EN

Preventive health care; Health promotion; Cancer

• Czasopismo: Studia i Materiały Polskiego Stowarzyszenia Zarządzania Wiedzą
• Rocznik: 2011
• Tom: 55
• Strony: 188--197

Twórcy

autor

Magdalena Syrkiewicz-Świtała

• Śląski Uniwersytet Medyczny w Katowicach

autor

Agata Buczek

• Śląski Uniwersytet Medyczny w Katowicach

autor

Joanna Kobza

• Śląski Uniwersytet Medyczny

Bibliografia

• [1] Biesheuvel C., Weigel S., Heindel W.: Mammography Screening: Evidence, History and Current Practice in Germany and Other European Countries. Breast Care 2011, 6, s. 104-109.
• [2] Bińkowska M., Dębski R.: Przesiewowe badania mammograficzne w populacji kobiet polskich w wieku od 40 do 54 lat. Ginekologia Polska, 2005, 76, s. 871-878.
• [3] Karsa L, Anttila A, Ronco G i in.: Cancer Screening in the European Union; Report on the Implementation of the Council Recommendation on Cancer Screening. Luxembourg, European Commission, 2008, s. 62.
• [4] Kulik T., B., Stefanowicz A., Pacian A. i in.: Możliwości i ograniczenia profilaktyki chorób nowotworowych w podstawowej opiece zdrowotnej. Zdrowie Publiczne, 2004, 3, s. 275-278.
• [5] Narodowy Program Zwalczania Chorób Nowotworowych. Program profilaktyki raka piersi - część administracyjno-logistyczna (2005-2010). Ministerstwo Zdrowia Departament Polityki Zdrowotnej, Warszawa, 2005, s. 6-9.
• [6] Niepublikowane materiały Urzędu Miasta Tychy.
• [7] Nita R., Leśniczak B., Słomska B.: Wiedza i zachowania zdrowotne kobiet z województwa łódzkiego w zakresie profilaktyki raka piersi. Pielęgniarstwo XXI wieku, 2010, 1, s. 5-8.
• [8] Schoppera D., Wolfb C.: How effective are breast cancer screening programmes by mammography? Review of the current evidence. European Journal of Cancer, 2009, 45, s. 1916-1923.
• [9] Strona internetowa stowarzyszenia "Magnolia": http://www.stowarzyszenie-magnolia.org/ [dostępne: 30.05.2011 r.].
• [10] Wojewódzki Ośrodek Koordynujący Populacyjny Program Wczesnego Wykrywania Raka Piersi w Wojewódzkim Szpitalu Specjalistycznym im. Mikołaja Kopernika w Łodzi, informacje dostępne na stronie internetowej: http://wok.kopernik.lodz.pl/ [dostępne: 01.02.2011 r.].
• [11] Wojewódzki Ośrodek Koordynujący Populacyjny Program Wczesnego Wykrywania Raka Piersi w Wielkopolskim Centrum Onkologii im. Marii Skłodowskiej-Curie w Poznaniu, in formacje dostępne na stronie internetowej: http://www.wco.pl/wok/ [dostępne: 01.02.2011 r.].
• [12] Wojewódzki Ośrodek Koordynujący Populacyjny Program Wczesnego Wykrywania Raka Piersi w Centrum Onkologii - Instytucie im. Marii Skłodowskiej-Curie, Oddział w Gliwicach, informacje dostępne na stronie internetowej: http://www.raksutka.org/ [dostępne: 01.06.2011 r.].
• [13] Wojewódzki Ośrodek Koordynujący Populacyjny Program Wczesnego Wykrywania Raka Piersi w Centrum Onkologii im. prof. F. Łukaszczyka w Bydgoszczy [dostępne : 10.01.2011 r.].
• [14] Woźniak I.: Wiedza o schorzeniach nowotworowych narządów kobiecych i postawy kobiet wobec badań profilaktycznych. Problemy Pielęgniarstwa, 2008, 14, s. 136-143.
• [15] Załącznik nr 1 do Uchwały rady Ministrów z dnia 16 marca 2010 r. w sprawie harmonogramu zadań wykonywanych w ramach programu wieloletniego "Narodowy program zwalczania chorób nowotworach" w roku 2010 oraz kierunków realizacji tego programu na lata 2010 i 2011.
• [16] Zarządzenie Prezydenta Miasta Tychy z dnia 7 stycznia 2011 Program profilaktyki i promocji zdrowia dla miasta Tychy na rok 2011, dostępne na stronie internetowej Urzędu Miasta Tychy: http://www.umtychy.pl/ [dostępne: 25.02.2011 r.].