O pewnych podobieństwach i zasadniczej różnicy w interpretowaniu tekstów prawnych oraz literackich

• Autorzy: Jędrzej Janicki

Warianty tytułu

On Certain Similarities and a Fundamental Difference in the Interpretation of Legal Andliterary Texts

• Języki publikacji: PL

Abstrakty

Celem artykułu jest ukazanie, że na pewnym poziomie interpretacyjnym zarówno teksty prawne, jak i teksty literackie mają charakter niesamoistny - dla potrzeb tego rodzaju zbliżenia perspektywy analizy tekstów prawnych i literackich wykorzystuję odpowiednio elementy teorii derywacyjnej dla tekstów prawnych oraz elementy teorii Susan Sontag oraz Erica Donalda Hirscha dla tekstów literackich. Przypisanie cechy niesamoistności znaczenia tekstom prawnym oraz literackim wymusza przyjrzenie się możliwym "pozatekstowym źródłom", pozwalającym na zrekonstruowanie znaczenia tych dwóch rodzajów tekstów. Nie może umknąć jednak uwadze zasadnicza rozbieżność warunkująca możliwości w interpretowaniu tekstów prawnych oraz literackich - interpretacja tekstów prawnych ma na celu ujednolicanie ich znaczeń, a interpretacja tekstów literackich (zwłaszcza w duchu "anarchizmu interpretacyjnego") może mieć na celu mnożenie wyinterpretowanych znaczeń.(abstrakt oryginalny)

EN

The aim of the article is to show that at a certain level of interpretation, both legal texts and literary texts are non-intrinsic - for the purposes of this kind of approximation of the perspective of the analysis of legal and literary texts, I use respectively elements of derivative theory for legal texts and elements of the theory of Susan Sontag and Eric Donald Hirsch for literary texts. Ascribing the feature of non-intrinsicality to legal and literary texts forces one to look at possible "extra-textual sources" allowing for the reconstruction of the meaning of these two types of texts. However, the fundamental difference that determines the possibilities of interpreting legal and literary texts must not be overlooked - the interpretation of legal texts is aimed at unifying their meanings, and the interpretation of literary texts (especially in the spirit of "interpretive anarchism") may be aimed at multiplying the interpreted meanings.(original abstract)

Słowa kluczowe

PL

Literatura; Prawo; Analiza tekstu

EN

Literature; Law; Text analysis

• Czasopismo: Acta Universitatis Lodziensis. Folia Iuridica
• Rocznik: 2021
• Numer: nr 97 Varia
• Strony: 157--168

Twórcy

autor

Jędrzej Janicki

• Uniwersytet Łódzki

Bibliografia

• Choduń, Agnieszka. 2016. "Koncepcja wykładni prawa Macieja Zielińskiego". Ruch Prawniczy, Ekonomiczny i Socjologiczny 4: 57-67.
• Choduń, Agnieszka. Maciej Zieliński. 2009. "Aspekty granic wykładni prawa". W Księga jubileuszowa Profesora Ryszarda Mastalskiego. Stanowienie i stosowanie prawa podatkowego. Red. Wiesława Miemiec, Eugenia Fojcik-Mastalska. 84-95. Wrocław: Oficyna Wydawnicza Unimex.
• Czepita, Stanisław. Sławomira Wronkowska. Maciej Zieliński. 2013. "Założenia szkoły poznańsko-szczecińskiej w teorii prawa". Państwo i Prawo 2: 3-16.
• Hirsch, Eric Donald. 1977. "Interpretacja obiektywna". Tłum. Piotr Graff. Pamiętnik Literacki 3: 289-320.
• Ingarden, Roman. 1960. Spór o istnienie świata. Tom 1. Warszawa: Państwowe Wydawnictwo Naukowe.
• Jabłoński, Paweł. Przemysław Kaczmarek. 2017. Granice władzy prawniczej w perspektywie polskiej tradycji socjologicznej. Kraków: NOMOS.
• Jabłoński, Paweł. Przemysław Kaczmarek. 2020. "O grze interpretatora z tekstem prawnym i czynnikami pozatekstowymi w derywacyjnej koncepcji wykładni prawa". Archiwum Filozofii Prawa i Filozofii Społecznej 2: 49-68.
• Pałecki, Krzysztof. 1988. Prawo. Polityka. Władza. Warszawa: Centralny Ośrodek Metodyczny Studiów Nauk Politycznych.
• Radbruch, Gustav. 2009. Filozofia prawa. Tłum. Ewa Nowak. Warszawa: Wydawnictwo Naukowe PWN.
• Smolak, Marek. 2003. Uzasadnienie sądowe jako argumentacja z moralności politycznej. O legitymizacji władzy sędziowskiej. Kraków: Zakamycze.
• Sontag, Susan. 2012a. "O stylu". Tłum. Anna Skucińska. W Przeciw interpretacji i inne eseje. Red. Dariusz Żukowski. 27-56. Kraków: Wydawnictwo Karakter.
• Sontag, Susan. 2012b. "Przeciw interpretacji". Tłum. Dariusz Żukowski. W Przeciw interpretacji i inne eseje. Red. Dariusz Żukowski. 10-26. Kraków: Wydawnictwo Karakter.
• Szahaj, Andrzej. 1997. "Granice anarchizmu interpretacyjnego". Teksty Drugie 6: 5-33.
• Szahaj, Andrzej. 2012. Ironia i miłość. Neopragmatyzm Richarda Rorty'ego w kontekście sporu o postmodernizm. Toruń: Wydawnictwo Naukowe Uniwersytetu Mikołaja Kopernika.
• Szkłowski, Wiktor. 2006. "Sztuka jako chwyt". Tłum. Ryszard Łużny. W Teorie literatury XX wieku. Antologia. Red. Anna Burzyńska, Michał Paweł Markowski. 95-111. Kraków: Znak.
• Teissier-Ensminger, Anne. 2004. La fortune esthétique du Code civil des Français. Paryż: Éditions La Mémoire du Droit.
• Wróblewski, Jerzy. 1956. "Wykładnia prawa a terminologia prawna". Państwo i Prawo 5-6: 843- 865.
• Zieliński, Maciej. 2006. "Derywacyjna koncepcja wykładni jako koncepcja zintegrowana". Ruch Prawniczy, Ekonomiczny i Socjologiczny 3: 93-101.
• Zieliński, Maciej. 2017. Wykładnia prawa. Zasady, reguły, wskazówki. Warszawa: Wolters Kluwer.
• Ziembiński, Zygmunt. 1960. "Przepis prawny i norma prawna". Ruch Prawniczy, Ekonomiczny i Socjologiczny 1: 105-122.
• Ziembiński, Zygmunt. 2004. Logika praktyczna. Warszawa: Wydawnictwo Naukowe PWN.
• Zirk-Sadowski, Marek. 2016. "Problemy wyboru pomiędzy konkurującymi modelami wykładni prawa". Acta Universitatis Wratislaviensis. Przegląd Prawa i Administracji 104: 155-169.
• ---

Identyfikatory

DOI

https://doi.org/10.18778/0208-6069.97.09