Traktowanie pandemii wywołanej chorobą COVID-19 jako siły wyższej w kontekście zobowiązań umownych oraz biegu terminu przedawnienia w polskim prawie cywilnym

• Autorzy: Kamila Kozień

Warianty tytułu

COVID-19 as a Force Majeure in the Context of Contractual Obligations

• Języki publikacji: PL

Abstrakty

Celem niniejszego opracowania jest wskazanie, czy obecnie panująca pandemia, związana z chorobą wywołaną przez wirus SARS-CoV-2, może być uznana na gruncie prawa cywilnego jako zdarzenie siły wyższej w kontekście zobowiązań umownych. Konieczne więc będzie rozważenie, czym jest siła wyższa w rozumieniu prawa cywilnego i jakie przesłanki muszą być spełnione, aby dane zdarzenie można było uznać za siłę wyższą. Nie ulega bowiem wątpliwości, że pandemia COVID-19 wywarła ogromny wpływ na obrót gospodarczy. Uzasadnione więc jest pytanie, czy pandemia ta może być traktowana jako siła wyższa uzasadniająca zwolnienie z odpowiedzialności za niewykonanie zobowiązania bądź zawieszenie biegu terminu przedawnienia w związku z niemożnością dochodzenia roszczeń w czasie jej trwania. Należy jednak zaznaczyć, iż opracowanie ma charakter ogólny i nie dotyczy rozwiązań szczegółowych.(abstrakt oryginalny)

EN

The aim of this article is to indicate whether the current pandemic related to the disease caused by the SARS-CoV-2 virus can be recognised from a legal perspectice in the context of contractual obligations. It is essential to consider what force majeure is within the meaning of the civil law and what premises have to be fulfil to recognise the unforeseen circumstance as force majeure. The COVID-19 pandemic exerted, without a doubt, a huge influence on economic turnover. Here comes up a question whether this pandemic can be treated as force majeure justifying an exemption from liability for non-permormance of an obligation or suspension of the time-limit for the period of limitation in connection with an impossibility of prosecution of claims during the pandemic. It should be pointed out that the article is general and it does not involve detailed solutions.(original abstract)

Słowa kluczowe

PL

Pandemia; COVID-19; Prawo zobowiązań; Prawo cywilne

EN

Pandemic; COVID-19; Obligation law; Civil law

• Czasopismo: Acta Universitatis Lodziensis. Folia Iuridica
• Rocznik: 2021
• Numer: nr 97 Varia
• Strony: 111--129

Twórcy

autor

Kamila Kozień

• Uniwersytet Łódzki

Bibliografia

• Cempura, Aleksandra. Anna Kasolik. 2020. "16. Siła wyższa". W Metodyka sporządzania umów gospodarczych. Red. Aleksandra Cempura, Anna Kasolik. Warszawa: LexisNexis.
• CIC Kancelaria. Bogna Czajka-Marchlewicz. Dorota Dorska. 2011. "8.6 Siła wyższa". W Umowy w procesie budowlanym. Red. CIC Kancelaria, Bogna Czajka-Marchlewicz, Dorota Dorska. Warszawa: LEX.
• Gniezdzia, Robert. 2020. Wpływ koronawirusa na umowy z kontrahentami. LEX/el.
• Gołaczyński, Jacek. 2020. "Przedawnienie roszczeń majątkowych i terminy zawite w okresie po ogłoszeniu stanu epidemii związanej z COVID-19". Monitor Prawniczy 8: 397.
• Grochalski, Stefan Marian. 2012. Granice państwa jako granice jurysdykcji w Unii Europejskiej. Dąbrowa Górnicza: Wyższa Szkoła Biznesu.
• Kania, Marcin. 2020. Bieg terminu przedawnienia roszczeń w dobie epidemii. Lex/el.
• Kastelik-Smaza, Agnieszka. 2020. "Epidemia COVID-19 jako siła wyższa w świetle orzecznictwa Trybunału Sprawiedliwości Unii Europejskiej". Europejski Przegląd Sądowy 5: 30-41.
• Ostałowski, Jakub. 2020. Szczególne rozwiązania wspierające realizację programów operacyjnych w związku z wystąpieniem COVID-19 w 2020 r. Komentarz. LEX/el.
• Pałdyna, Tomasz. 2012. Przedawnienie w polskim prawie cywilnym. Warszawa: LexisNexis.
• Parafianowicz, Joanna. 2020. Kodeks postępowania cywilnego. Postępowanie procesowe. Komentarz. Red. Olga Maria Piaskowska. Warszawa: LEX/el.
• Partyk, Aleksandra. 2020. "Epidemia (COVID-19) a tok postępowań cywilnych i sądowoadministracyjnych". Przegląd Prawa Publicznego 5: 42-52.
• Pyziak-Szafnicka, Małgorzata. 2014. Kodeks cywilny. Komentarz. Część ogólna. Red. Paweł Księżak. Warszawa: Wolters Kluwer Polska.
• Rawa, Beata. 2020. "1.1. Wpływ COVID-19 na już zawarte umowy współpracy". W Ceny transferowe w czasie kryzysu. Red. Jarosław F. Mika. Warszawa: Wolters Kluwer Polska.
• Sendrowski, Paweł. 2020. Siła wyższa w stosunkach gospodarczych (w tym w ramach zamówień publicznych). LEX/el.
• Sikora, Alicja. 2011. Sankcje finansowe w razie niewykonania wyroków Trybunału Sprawiedliwości Unii Europejskiej. Warszawa: Wolters Kluwer Polska.
• Stradomska-Balcerzyk, Katarzyna. 2020. "Kształtowanie cywilnoprawnych stosunków zobowiązaniowych w świetle ustawodawstwa epidemicznego". Monitor Prawniczy 17: 898.
• Strus-Wołos, Monika. 2020. "Stan epidemii wywołanej przez wirus SARS-COV-2 (COVID-19) jako siła wyższa uzasadniająca zawieszenie biegu terminów przedawnienia roszczeń w rozumieniu art. 121 pkt 4 k.c." Głos Prawa. Przegląd Prawniczy Allerhanda 3: 28-36.
• Trybunał Sprawiedliwości Unii Europejskiej. 2020. "Dostosowanie działalności sądowniczej Trybunału Sprawiedliwości z uwagi na pandemię koronawirusa COVID-19". https://curia.europa.eu/jcms/jcms/P_97552/pl/ [dostęp: 5.05.2020].
• Zoll, Fryderyk Stanisław. 2020. "Zasady ELI (European Law Institute) na czas kryzysu COVID-19". Transformacje Prawa Prywatnego 3: 247-256.
• Ustawa z dnia 23 kwietnia 1964 r. - Kodeks cywilny (tekst jedn.: Dz.U. 2020, poz. 1740).
• Ustawa z dnia 24 listopada 2017 r. o imprezach turystycznych i powiązanych usługach turystycznych (tekst jedn.: Dz.U. 2020, poz. 2139).
• Ustawa z dnia 2 marca 2020 r. o szczególnych rozwiązaniach związanych z zapobieganiem, przeciwdziałaniem i zwalczaniem COVID-19, innych chorób zakaźnych oraz wywołanych nimi sytuacji kryzysowych (tekst jedn.: Dz.U. 2020, poz. 1842 ze zm.).
• Ustawa z dnia 31 marca 2020 r. o zmianie ustawy o szczególnych rozwiązaniach związanych z zapobieganiem, przeciwdziałaniem i zwalczaniem COVID-19, innych chorób zakaźnych oraz wywołanych nimi sytuacji kryzysowych oraz niektórych innych ustaw (Dz.U. 2020, poz. 568).
• Rozporządzenie Rady Ministrów z dnia 31 marca 2020 r. w sprawie ustanowienia określonych ograniczeń, nakazów i zakazów w związku z wystąpieniem stanu epidemii (Dz.U. 2020, poz. 566).
• Rozporządzenie Rady Ministrów z dnia 10 kwietnia 2020 r. w sprawie ustanowienia określonych ograniczeń, nakazów i zakazów w związku z wystąpieniem stanu epidemii (Dz.U. 2020, poz. 658).
• Rozporządzenie Rady Ministrów z dnia 2 maja 2020 r. w sprawie ustanowienia określonych ograniczeń, nakazów i zakazów w związku z wystąpieniem stanu epidemii (Dz.U. 2020, poz. 792).
• Postanowienie TSUE z dnia 18 stycznia 2005 r., C-325/03 P, José Luis Zuazaga Meabe v. Urząd Harmonizacji Rynku Wewnętrznego (znaki towarowe i wzory przemysłowe), Dz.U.UE.C.2005.106.11/1.
• Wyrok Sądu Apelacyjnego w Lublinie z dnia 19 listopada 2019 r. (III APa 15/19, LEX Nr 2750252).
• Wyrok Sądu Apelacyjnego w Warszawie z dnia 28 maja 2014 r. (I ACa 1775/13, LEX Nr 1489180).
• Wyrok SN z dnia 21 maja 2019 r., IV CSK 129/18, LEX Nr 2690186.
• Wyrok Krajowej Izby Odwoławczej z dnia 10 czerwca 2020 r., KIO 631/20, LEX Nr 3029206.
• Rządowy projekt ustawy o zmianie ustawy o szczególnych rozwiązaniach związanych z zapobieganiem, przeciwdziałaniem i zwalczaniem COVID-19, innych chorób zakaźnych oraz wywołanych nimi sytuacji kryzysowych oraz niektórych innych ustaw (Druk Nr 299). https://www.sejm.gov.pl/sejm9.nsf/druk.xsp?nr=299
• Opinia rzecznika generalnego Jacobs przedstawiona w dniu 16 marca 2000 r. Komisja Wspólnot Europejskich przeciwko Królestwu Belgii. Uchybienie zobowiązaniom Państwa Członkowskiego. Sprawa C-236/99. ECLI identifier: ECLI:EU:C:2000:141.
• ---

Identyfikatory

DOI

https://doi.org/10.18778/0208-6069.97.06