Narzędzia retardacji przekształceń środowiska w gospodarce przestrzennej

• Autorzy: Beata Raszka

Warianty tytułu

Retardation of the Environmental Transformation Based on Spatial Planning

• Języki publikacji: PL

Abstrakty

Środowisko przyrodnicze, relatywnie dobrze zachowane w Polsce, ze względu na atrakcyjność krajobrazową i dostępność przestrzenną podlega stałej presji inwestycyjnej, zauważalnej szczególnie na terenach rolniczych, przyległych do dużych miast. Im bliższe sąsiedztwo aglomeracji, lepsze powiązania komunikacyjne i im bardziej różnorodna pod względem własności i użytkowania struktura przestrzenna, tym łatwiejszy dostęp i większa chęć zagospodarowania. Nacisk na komercyjne formy gospodarowania jest często wywierany pod pretekstem zaspokajania niezbywalnych potrzeb społecznych (mieszkaniowych, wypoczynkowych) oraz, szeroko rozumianych, gospodarczych. Swoista inwazja osiedleńcza jest zwłaszcza widoczna na terenach przyrodniczo cennych - w otulinach parków narodowych położonych w sąsiedztwie dużych miast (np. Kampinoski Park Narodowy, Ojcowski Park Narodowy, Wielkopolski Park Narodowy). Podobne problemy dotykają parków krajobrazowych i ostoi Natura 2000, których tereny, zgodnie z zapisami Ustawy o ochronie przyrody, mogą być przeznaczone pod inwestycje (o określonym charakterze i skali zabudowy). W takiej sytuacji konieczne jest świadome, planowe przeciwdziałanie zagrożeniom dla środowiska przyrodniczego, wynikające z niepohamowanego korzystania z zasobów. Gospodarka przestrzenna, przez właściwie zastosowane narzędzia planistyczne powinna wyznaczać zakres dopuszczalnych działań. W opracowaniu rozważa się możliwość hamowania przekształceń środowiska przez wykorzystanie istniejących narzędzi planistycznych, instrumentacji prawnej, rozstrzygnięć administracyjnych i ekonomicznych. (fragment tekstu)

EN

The neighborhood of agglomeration, good transportation connections, varying forms of ownership of the spatial structure and its development make the access and willingness to expand easier to the natural landscapes. Commercial forms of development in protected areas such as housing, recreation and economic management are often artificially created show that basic human needs would be satisfied. It is possible to observe very strong drive to settle in those national parks buffer zones that are placed close to big cities (for example Kampinos National Park, Ojców National Park and Wielkopolski National Park). It also happens in landscape parks and in NATURA 2000 protected areas, but according to the provisions of the law on protection of environment investments are allowed in landscape parks and in NATURA 2000 protected areas (of course the nature and the scale of the built- up area must be specified). This paper discusses effectiveness of the management (local spatial management plan/Master Plan and studies of condition and directions of spatial development) and political (Local Development Strategy and Local Development Plans) instruments kept by commune authorities, as tools to create commune policy or its results (Master Plans and Local Development Plans). (original abstract)

Słowa kluczowe

PL

Środowisko przyrodnicze; Gospodarka przestrzenna; Narzędzia zarządzania

EN

Natural environment; Spatial economy; Management tools

• Czasopismo: Biuletyn Polska Akademia Nauk. Komitet Przestrzennego Zagospodarowania Kraju
• Rocznik: 2010
• Numer: nr 242
• Strony: 109--120

Twórcy

autor

Beata Raszka

• Uniwersytet Przyrodniczy we Wrocławiu

Bibliografia

• Behnke M., Kistowski M., Tyszecki A., 2004, System ocen oddziaływania na środowisko w granicach obszarów europejskiej sieci ekologicznej Natura 2000 w wybranych krajach Unii Europejskiej oraz w Polsce. Eko-Konsult, Gdańsk.
• Domański R., 2002, Gospodarka przestrzenna. Wyd. Nauk. PWN, Warszawa.
• Dyrektywa Rady N° 79/409/EWG z 2 kwietnia 1979 r. w sprawie ochrony dzikich ptaków.
• Dyrektywa Rady N° 92/43/EWG z 21 maja 1992 r. w sprawie ochrony siedlisk przyrodniczych oraz dzikiej fauny i flory.
• Plan zagospodarowania przestrzennego województwa dolnośląskiego, Wojewódzkie Biuro Urbanistyczne we Wrocławiu, Uchwała nr XLVIII/873/2002 Sejmiku Województwa Dolnośląskiego z 30 sierpnia 2002 r.
• Raszka B., 2007, Procedury ocen oddziaływania na środowisko w planowaniu przestrzennym na obszarach Natura 2000. Czasopismo Techniczne, Kraków, 14 (104), s. 173-178.
• Rychling A., Solon J., 1998, Ekologia krajobrazu. Wyd. Nauk. PWN, Warszawa.
• Rozporządzenie Ministra Środowiska z 9 września 2002 r. w sprawie opracowań ekofizjograficznych (Dz.U. nr 155, poz. 1298).
• Strategia rozwoju województwa dolnośląskiego do 2020 r., Uchwała nr XLVIII/649/ 2005 Sejmiku Województwa Dolnośląskiego z 30 listopada 2005 r.
• System ocen oddziaływania na środowisko w granicach obszarów europejskiej sieci ekologicznej Natura 2000 w wybranych krajach Unii Europejskiej oraz w Polsce, Eko-Konsult, Gdańsk, 2004.
• Ustawa z 28 września 1991 r. o lasach (Dz.U. z 2005 r. nr 45, poz. 435, tekst jednolity z późn. zm).
• Ustawa z 4 lutego 1994 r. - Prawo geologiczne i górnicze (Dz.U. z 2005 r. nr 228, poz. 1947, tekst jednolity z późn. zm).
• Ustawa z 3 lutego 1995 r. o ochronie gruntów rolnych i leśnych (Dz.U. z 2004 r. nr 121, poz. 1266, tekst jednolity z późn. zm.).
• Ustawa z 27 kwietnia 2001 r. - Prawo ochrony środowiska (Dz.U. z 2008 r. nr 25, poz. 150, tekst jednolity z późn. zm.).
• Ustawa z 18 lipca 2001 r. Prawo wodne (Dz.U. z 2005 r. nr 239, poz. 2019, tekst jed-nolity z późn. zm.).
• Ustawa z 27 marca 2003 r. o planowaniu i zagospodarowaniu przestrzennym (Dz.U. nr 80, poz. 717, z późn. zm.).
• Ustawa z 16 kwietnia 2004 r. o ochronie przyrody (Dz.U. nr 92, poz. 880, z późn. zm.).
• Ustawa z 28 lipca 2005 r. o lecznictwie uzdrowiskowym, uzdrowiskach i obszarach ochrony uzdrowiskowej oraz o gminach uzdrowiskowych (Dz.U. nr 167, poz. 1399, z późn. zm.).
• Wstępny projekt Koncepcji Przestrzennego Zagospodarowania Kraju 2008-2033, Warszawa 2007, niepubl.
• Zaktualizowana Koncepcja Przestrzennego Zagospodarowania Kraju, Warszawa 2005, niepubl.