Food Chain Price Differences - Theoretical and Methodological Aspects

• Autorzy: Krzysztof Firlej , Marcin Józef Stanuch

Warianty tytułu

Różnice cenowe produktów w łańcuchu żywnościowym - aspekty teoretyczno-metodologiczne

• Języki publikacji: EN

Abstrakty

EN

The article is for illustrative purposes and presents the general situation of price differences in the food chain in theoretical and methodological aspects. The main objective of the research was to assess the market situation of the purchase of agricultural products against a background of prices in retail stores. The research was conducted using the observational method in mid-2021. The subject of the study were the 20 most popular agricultural products, purchased directly from the agricultural producer and through retail chains as products ready for sale unchanged from the moment of purchase. The volatility of prices between different links in the food chain was also determined using Pearson's linear correlation. The differences in the estimated percentage mark-up of selected retail chains in relation to the obtained values of the price relation index are presented. It was found that the analyzed price differences constituted a complex research problem and were conditioned by many determinants. The relation between the prices offered for agricultural products in purchase and retail prices was often 200%. The main reason for the price differences was the extensive supply chain between the farmer and the chain of stores. The results of the correlation of price volatility allowed to conclude that there was a phenomenon related to the transfer of price risk in the scope of subsequent links of the food chain.(original abstract)

Artykuł ma charakter poglądowy i przedstawia ogólną sytuację rynkową skupu towarów produkcji rolniczej w aspekcie teoretyczno-metodologicznym. Głównym celem badań była ocena różnic cenowych w łańcuchu żywnościowym na tle cen kształtujących się w sklepach detalicznych. Badania przeprowadzono metodą obserwacyjną w połowie 2021 roku. Przedmiotem badań było 20 najpopularniejszych produktów rolnych, nabywanych bezpośrednio od producenta rolnego oraz za pośrednictwem sieci handlowych, jako produktów gotowych do sprzedaży w formie niezmienionej od momentu zakupu. Określono zmienność cen pomiędzy różnymi ogniwami w łańcuchu żywnościowym przy zastosowaniu korelacji liniowej Pearsona. Przedstawiono również różnice szacowanego narzutu procentowego wybranych sieci handlowych względem uzyskanych wartości wskaźnika relacji cen. Stwierdzono, że analizowane różnice cenowe stanowiły skomplikowany problem badawczy i były uwarunkowane wieloma determinantami. Relacja cen oferowanych za produkt pochodzenia rolniczego w skupie i cen detalicznych wynosiła niejednokrotnie 200%. Główną przyczyną powstawania tych różnic cenowych był rozbudowany łańcuch dostaw pomiędzy rolnikiem a siecią sklepów. Wyniki korelacji zmienności cen pozwoliły wnioskować o występowaniu zjawiska dotyczącego przekazywaniu ryzyka cenowego w zakresie kolejnych ogniw łańcucha żywnościowego.(abstrakt oryginalny)

Słowa kluczowe

EN

Agricultural prices; Retail prices; Agriculture; Arable farm

PL

Ceny produktów rolnych; Ceny detaliczne; Rolnictwo; Gospodarstwa rolne

• Czasopismo: Roczniki Naukowe Stowarzyszenia Ekonomistów Rolnictwa i Agrobiznesu
• Rocznik: 2022
• Tom: 24
• Numer: z. 1
• Strony: 54--66

Twórcy

autor

Krzysztof Firlej

• Cracow University of Economics, Poland

autor

Marcin Józef Stanuch

• Cracow University of Economics

Bibliografia

• 1. Bernard John, Lois Willett. 1998. Broiler price transmission results and data periodicity. Applied Economics Letter 5 (4): 221-224. DOI: 10.1080/135048598354852.
• 2. Bezat-Jarzębowska Agnieszka, Włodzimierz Rembisz. 2018. Mikroekonomia relacji czynników produkcji w rolnictwie ujęcie analityczne mechanizmów (Microeconomics of the relations of production factors in agriculture. Analytical approach to mechanisms). Warszawa: VIZJA PRESS&IT.
• 3. Byrne Patrick, Oral Capps, Gary Williams. 1995. Analysis of marketing margins in the US lamb industry. Agricultural and Resource Economics Review 24 (2): 232-240. DOI: 10.1017/S106828050000887X.
• 4. Dyhdalewicz Anna. 2011. Wybór metod ustalania cen w przedsiębiorstwach handlowych (Choice of pricing methods in trading enterprises). Zeszyty Naukowe Uniwersytetu Szczecińskiego 32: 127-140.
• 5. Dziennik.pl. 2019. UOKiK sprawdził, ile zarabia rolnik, a ile pośrednik. Takich badań nie zrobiło jeszcze żadne państwo (UOKiK checked how much a farmer earns and how much an intermediary earns. No country has done such research yet), https://gospodarka.dziennik.pl/news/artykuly/596831,rolnicy-posrednicy-zarobki-sklepy-uokik.html, access: 21.08.2021.
• 6. Figiel Szczepan, Robert Popiołek. 2009. Analiza rozstępów cenowych na głównych rynkach rolno-żywnościowych (Analysis of price ranges in major agri-food markets). Warszawa: IERiGŻ-PIB.
• 7. Firlej Krzysztof. 2008. Rozwój przemysłu rolno-spożywczego w sektorze agrobiznesu i jego determinanty (The development of the food industry in the agribusiness sector and its determinants). Kraków: Wydawnictwo Uniwersytetu Ekonomicznego w Krakowie.
• 8. Firlej Krzysztof. 2017. Przemysł spożywczy w Polsce. Nowa ścieżka rozwoju (The food industry in Poland. A new path of development). Warszawa: PWN.
• 9. Firlej Krzysztof, Sebastian Kubala. 2019. Determinants of variation of potato prices in the European Union. Economia Agro-Alimentare/Food Economy 3: 697-707.
• 10. Goodwin Barry, Daniel Harper. 2000. Price transmission, threshold behaviour, and asymmetric adjustment in the US beef sector. Journal of Agricultural and Applied Economics 32 (3): 543-553. DOI: 10.1017/S1074070800020630.
• 11. GUS (Central Statistical Office - CSO). 2021. Ceny produktów rolnych w sierpniu 2021 roku (Prices of agricultural products in August 2021), https://stat.gov.pl/obszary-tematyczne/ceny-handel/ceny/ceny-produktow-rolnych-w-sierpniu-2021-roku,4,112.html, access, 10.01.2022.
• 12. GUS (Central Statistical Office - CSO). 2022. Przeciętne ceny detaliczne towarów i usług konsumpcyjnych (Average retail prices of consumer goods and services). https://bdl.stat.gov.pl/bdl/metadane/cechy/2917, access, 02.02.2022.
• 13. Hamulczuk Mariusz, Stanisław Stańko. 2016. Uwarunkowania zmian cen żywności - wprowadzenie. [W] Ceny żywności w Polsce i ich determinanty (Determinants of changes in food prices - introduction. [In] Food prices in Poland and their determinants), ed. Mariusz Hamulczuk, 9-34. Warszawa: IERiGŻ-PIB.
• 14. Jarzębowski Sebastian, Klepacki Bogdan. 2013. Łańcuchy dostaw w gospodarce żywnościowej (The supply chain in the food industry). Zeszyty Naukowe SGGW. Ekonomika i Organizacja Gospodarki Żywnościowej 103: 107-117.
• 15. Kubala Sebastian. 2019. Wpływ zmian cen surowców rolnych na poziom konsumpcji żywności w Polsce. [W] Marketing w strategiach rozwojowych podmiotów rynkowych (The impact of changes in agricultural commodity prices on the level of food consumption in Poland. [In] Marketing in development strategies of market entities), eds. Joanna Szwacka-Mokrzycka, Marzena Lemanowicz, 95-105. Warszawa: SGGW.
• 16. Małysz Jerzy. 1985. Wstęp do ekonomiki kompleksu żywnościowego (Introduction to the economics of the food complex). Warszawa: SGPiS.
• 17. McCorriston Steve, Wyn Morgan, Anthony Rayner. 2001. Price transmission: the interaction between market power and returns to scale. European Review of Agricultural Economics 28 (2): 143-159.
• 18. Money.pl. 2021. Maliny w tym roku będą drogie. Wszystko przez dżemy i Niemców (Raspberries this year will be expensive. All because of the jams and the Germans), https://www.money.pl/gospodarka/maliny-w-tym-roku-beda-drogie-wszystko-przez-dzemy-i-niemcow-6661504926898944a.html, access: 19.08.2021.
• 19. Puślecki Zdzisław. 2013. O niestabilności cen żywności na współczesnym rynku globalnym (About the volatility of food prices in the contemporary global market). Prace Naukowe Uniwersytetu Ekonomicznego we Wrocławiu 315: 150-161.
• 20. Rembeza Jerzy, Jadwiga Seremak-Bulge. 2010. Zmiany cen i relacji cenowych na podstawowych rynkach żywnościowych (Changes in prices and price relations in basic food markets). Zagadnienia Ekonomiki Rolnej 1: 112-125.
• 21. Rembisz Włodzimierz. 2020. Mechanizm regulacyjny rynku i jego efekty w sektorze rolno-spożywczym (Market regulatory mechanism and its effects in the agri-food sector). Warszawa: Instytut Ekonomiki Rolnictwa i Gospodarki Żywnościowej - PIB.
• 22. Schnepf Randy. 2013. Farm-to-food price dynamics. Washington: Congressional Research Service.
• 23. Szymańska Elżbieta Jadwiga, Piotr Bórawski, Ireneusz Żuchowski. 2018. Łańcuchy dostaw na wybranych rynkach rolnych w Polsce (Supply chains in selected agricultural markets in Poland). Warszawa: Wydawnictwo SGGW.
• 24. UOKIK. 2022. Kto i ile zarabia na owocach i warzywach? Prezes UOKiK zleca kontrolę marż pośredników i sieci handlowych (Who earns and how much from fruit and vegetables? The President of UOKiK orders the control of margins of intermediaries and commercial networks), https://www.uokik.gov.pl/aktualnosci.php?news_id=17787, access: 10.01.2022.
• 25. Urban Roman. 2002. Wartość dodana i marże w przetwórstwie głównych produktów rolnych (Value added and margins in the processing of main agricultural products). Warszawa: IERiGŻ.
• 26. wiescirolnicze.pl. 2021. Pietruszka korzeń. Ceny na giełdach (Parsley root. Prices on exchanges), https://wiescirolnicze.pl/ceny-rolnicze/pietruszka-korzen/, access: 10.12.2021.

Identyfikatory

DOI

10.5604/01.3001.0015.7569