System Zaufania Społecznego jako współczesna odsłona polityki prawa

• Autorzy: Julia Stanek

Warianty tytułu

The Social Credit System as a Contemporary Version of the Legal Policy

• Języki publikacji: PL

Abstrakty

CEL NAUKOWY: Celem artykułu jest analiza ogólnych zasad funkcjonowania Systemu Zaufania Społecznego (SZS) w kontekście założeń koncepcji polityki prawa zaproponowanej przez Leona Petrażyckiego. Oparty na nowych technologiach System Zaufania Społecznego jest obecnie testowany i wdrażany przez władze Chińskiej Republiki Ludowej.
PROBLEM I METODY BADAWCZE: Ideą działania Systemu Zaufania Społecznego jest zmiana lub modyfikacja zachowań obywateli oraz przedsiębiorców, które doprowadzą do utrwalenia pożądanych zachowań i eliminacji negatywnych społecznie postaw. W niniejszym tekście jest analizowane, czy SZS możemy uznać za współczesną odsłonę polityki prawa. W tym celu wykorzystano następujące metody: analizę historyczno-filozoficzną teorii Leona Petrażyckiego oraz analizę pojęciową i teoretyczną podstawowych założeń SZS.
PROCES WYWODU: W pierwszej części opracowania zostaną przedstawione podstawowe założenia koncepcji polityki prawa Leona Petrażyckiego. W dalszej części analizowane są zasady i sposoby działania SZS, w tym szczególną uwagę poświęcono rozważaniom odnośnie do statusu i natury norm postępowania weryfikowanych przez system, który został oparty na zaufaniu.
WYNIKI ANALIZY NAUKOWEJ: W wyniku przeprowadzonej analizy, SZS można uznać za współczesną próbę wcielenia założeń polityki prawa, w której są wykorzystane możliwości nowych technologii.
WNIOSKI, INNOWACJE, REKOMENDACJE: Dyskutowany sposób wykorzystania narzędzi technologicznych i informatycznych w celu opracowania systemów zbliżonych do SZS, w tym przyszła możliwość użycia w takim systemie sztucznej inteligencji, budzi wiele zastrzeżeń, z których najistotniejsze zostały wskazane w tekście. (abstrakt oryginalny)

EN

RESEARCH OBJECTIVE: The main goal of the article is to analyze the general principles of operating of the Social Credit System (SCS) in the context of the assumptions underlying the concept of the legal policy proposed by Leon Petrażycki. Based on new technologies the Social Credit System is currently tested and implemented by the government of the People's Republic of China.
RESEARCH PROBLEM AND METHODS: SCS is grounded on the idea that it can change or modify the behavior of citizens and entrepreneurs, and finally it will lead to the reinforcement of the desired behaviours and the elimination of socially negative attitudes. The key problem - whether the SCS can be considered as a modern version of legal policy - is analyzed in this text. To this purpose, the following research methods will be used: historical and philosophical analysis of Leon Petrażycki's theory, conceptual and theoretical analysis of the main assumptions of SCS.
THE PROCESS OF ARGUMENTATION: Firstly the basic assumptions of Leon Petrażycki's legal policy concept are presented. Following that, the principles and methods of the SCS functioning are considered. Especially, the status and the characteristics of the rules of conduct verified by the system that is based on trustworthiness are closely examined.
RESEARCH RESULTS: As a result of the analysis, the SCS can be considered as a modern attempt to implement the assumptions of legal policy, in which the potential of new technologies is used.
CONCLUSIONS, INNOVATIONS, AND RECOMMENDATIONS: The discussed way of using technological and IT tools to develop systems similar to SCS, including the future possibility of implementing artificial intelligence in such system, raises many concerns, the most important of which are indicated in the text. (original abstract)

Słowa kluczowe

PL

Prawo; Polityka państwowa; Zaufanie społeczne

EN

Law; State policy; Social trust

• Czasopismo: Horyzonty Polityki
• Rocznik: 2021
• Tom: 12
• Numer: nr 41 Systemy stanowienia prawa - aspekty teoretyczne i praktyczne
• Strony: 47--64

Twórcy

autor

Julia Stanek

• Krakowska Akademia im. Andrzeja Frycza Modrzewskiego

Bibliografia

• Bartoszewicz, M. (2020). Chiński System Zaufania Społecznego. Przegląd Geopolityczny, 32, 58-67.
• Bjørnskov, C. (2012). How Does Social Trust Affect Economic Growth? Southern Economic Journal, 78(4), 1346-1368. http://www.jstor.org/stable/41638856
• Bosiacki, A. (2017). Wstęp. W L. Petrażycki, Polityka prawa cywilnego i ekonomia polityczna. Warszawa: Wolters Kluwer Polska.
• Chen, YJ., Lin, CF., Liu, HW. (2018). 'Rule of Trust': The Power and Perils of China's Social Credit Megaproject. Columbia Journal of Asian Law, 32 (1), 1-36. DOI: 10.7916/cjal.v32i1.3369
• Dai, X. (2020). Enforcing Law and Norms for Good Citizens: One View of China's Social Credit System Project. Development, 63(1), 38-43. DOI: 10.1057/s41301-020-00244-2
• Das, T.K., Teng, B.Sh. (2004). The Risk-Based View of Trust: A Conceptual Framework. Journal of Business and Psychology, 19 (1), 85-116.
• Dimock, S. (2020). Trust and Cooperation. W J. Simon. (Red.) (2020) The Routledge Handbook of Trust and Philosophy (s.160-174). New York: Routledge.
• Drinhausen, K., Brussee, V. (2021) China's Social Credit System in 2021: From fragmentation towards integration. MERICS. Report China Monitor, 3 March. https://merics.org/en/report/chinas-social-credit-system-2021-fragmentation-towards-integration (dostęp: 30.07.2021).
• Engelmann, S., Chen, M, Fischer, F., Kao, CY., Grossklags, J. (2019). Clear Sanctions, Vague Rewards: How China's Social Credit System Currently Defines "Good" and "Bad" Behavior. FAT* '19: Proceedings of the Conference on Fairness, Accountability, and Transparency, Janurary, 69-78. DOI: 10.1145/3287560.3287585.
• Fukuyama, F. (1997). Zaufanie. Kapitał społeczny a droga do dobrobytu. Wydawnictwo Naukowe PWN: Warszawa.
• Giaro, T. (red.) (2020). Leon Petrażycki i współczesna nauka prawa. Warszawa: Wolters Kluwer.
• Gins, G. (1931). L.I. Petrażycki: charaktieristika naucznogo tworczestwa. Charbin: Izdatelstvo Birzevogo komiteta.
• Hardin, R. (2002). Trust and trustworthiness. New York: Russell Sage Foundation.
• Hardin, R. (2009). Zaufanie. Warszawa: Wydawnictwo Sic!.
• Jones, K. (1999). Second-Hand Moral Knowledge. The Journal of Philosophy, 96(2), 55-78. DOI: 10.2307/2564672.
• Knack, S., & Keefer, P. (1997). Does Social Capital Have an Economic Payoff? A Cross-Country Investigation. The Quarterly Journal of Economics, 112(4), 1251-1288. http://www.jstor.org/stable/2951271
• Kojder, A. (2006), Idee społeczno-prawne Leona Petrażyckiego. W J. Mucha, W. Wincławski (Red.).Klasyczna socjologia polska i jej współczesna recepcja. Toruń: Wydawnictwo Uniwersytetu Mikołaja Kopernika.
• Kostka, G. (2019). China's social credit systems and public opinion: Explaining high levels of approval. New Media & Society, 21(7), 1565-1593. DOI: 10.1177/1461444819826402
• Kostka, G., Antoine, L. (2019). Fostering Model Citizenship: Behavioral Responses to China's Emerging Social Credit Systems. DOI: 10.2139/ssrn.3305724
• Luhmann, N. (1979). Trust and Power: Two Works by Niklas Luhmann. John Wiley and Sons.
• McLeod, C. (2020). Trust. W E.N. Zalta (Red.), The Stanford Encyclopedia of Philosophy. https://plato.stanford.edu/archives/fall2020/entries/trust (dostęp: 30.07.2021).
• Motyka, K. (2018). Socjologia prawa. Od Petrażyckiego do Podgóreckiego. W W. Szymczak (Red.), 100 lat socjologii w Katolickim Uniwersytecie Lubelskim Jana Pawła II. Idee-teorie-badania (s. 251-273). Lublin: Towarzystwo Naukowe KUL.
• Oniszczuk, J. (2019). Leon Petrażycki i rozwój nauk o politykach publicznych. Zeszyty Naukowe KUL, 62, 2 (246), 117-139.
• Petrażycki, L. (1985). O nauce, prawie i moralności, pisma wybrane. Warszawa: Państwowe Wydawnictwo Naukowe.
• Petrażycki L. (1959). Wstęp do nauki prawa i moralności. Warszawa: Państwowe Wydawnictwo Naukowe.
• Petrażycki, L. (2002). O pobudkach postępowania i o istocie moralności i prawa. Warszawa: Oficyna Naukowa.
• Podgórecki, A. (1971). Zarys socjologii prawa. Warszawa: Państwowe Wydawnictwo Naukowe.
• Putnam R. (1995). Demokracja w działaniu. Tradycje obywatelskie we współczesnych Włoszech. Kraków: Społeczny Instytut Wydawniczy Znak.
• Quere, L. (2001). The Cognitive and Normative Structure of Trust. Réseaux, 108 (4), 125-152.
• Simon, J. (Red.) (2020) The Routledge Handbook of Trust and Philosophy. New York: Routledge. DOI: 10.4324/9781315542294.
• Sithigh, D.M., Siems, M. (2019). The Chinese social credit system: A model for other countries?. European University Institute of Law Research Paper, 82(6), 1034-1071. DOI: 10.1111/1468-2230.12462.
• Stanek, J. (2017). Rosyjski realizm prawny. Psychologiczno-socjologiczna szkoła prawa, Warszawa: Wolters Kluwer.
• Sztompka P. (2007). Zaufanie. Fundament społeczeństwa. Kraków: Społeczny Instytut Wydawniczy Znak.
• von Blomberg, M. (2020). The Social Credit System and China's Rule of Law. W O. Everling (Red.) Social Credit Rating (s. 111-137). Wiesbaden: Springer Gabler. DOI: 10.1007/978-3-658-29653-7_6
• Wong, K.L.X., Dobson, A.Sh. (2019). We're just data: Exploring China's social credit system in relation to digital platform ratings cultures in Westernised democracies. Global Media and China, 4 (2), 220-232.
• Wróblewski, J. (1989). Zasady tworzenia prawa. Warszawa: Państwowe Wydawnictwo Naukowe
• Zhang, Ch. (2020). Governing (through) trustworthiness: technologies of power and subjectification in China's social credit system. Critical Asian Studies, 52 (4), 565-588. DOI: 10.1080/14672715.2020.1822194.
• Zyzik, R. (2015). Ideał społeczny w polityce prawa. Perspektywa ewolucyjna. Archiwum Historii Filozofii i Myśli Społecznej, 60, 175-188.

Identyfikatory

DOI

10.35765/HP.2145