Zastosowanie automatyzacji procesów z wykorzystaniem robotyzacji w rachunkowości finansowej w jednostkach gospodarczych działających w Polsce

• Autorzy: Marzena Remlein , Piotr Bejger , Iwona Olejnik , Artur Jastrzębowski , Dawid Obrzeżgiewicz

Warianty tytułu

The Application of Robotic Process Automation in the Financial Accounting in Entities that Operate in Poland

• Języki publikacji: PL

Abstrakty

Cel: Celem artykułu jest omówienie istoty oraz określenie obszarów zastosowania automatyzacji procesów z wykorzystaniem robotyzacji (Robotic Process Automation - RPA) w rachunkowości finansowej jednostek działających w Polsce.
Metodyka/podejście badawcze: W artykule wykorzystano wyniki badania ilościowego, które przeprowadzono metodą ankiety, stosując dobór celowy respondentów. Biorąc pod uwagę charakter pytań i skal zawartych w narzędziu badawczym, w analizie danych w opracowaniu wykorzystano miary statystyki opisowej.
Wyniki: Przeprowadzone badania dowiodły, że wśród przedsiębiorstw stosujących RPA w Polsce robotyzacja jest najczęściej stosowana w obszarze rachunkowości finansowej. Dalsza analiza wykazała, że roboty wdrażane są najczęściej albo w procesach charakteryzujących się zwykle wysokim wolumenem transakcji (sprzedaż, zakupy) lub w procesach determinowanych głównie przez dane wewnętrzne (proces zamknięcia miesiąca, raportowanie). Ponadto wskazano, że podmioty, które wdrożyły RPA to głównie długo działające na rynku oraz duże przedsiębiorstwa zatrudniające powyżej 1000 pracowników.
Ograniczenia/implikacje badawcze: Artykuł stanowi przyczynek do dalszych, pogłębionych badań w zakresie wykorzystania RPA w rachunkowości oraz identyfikacji korzyści i zagrożeń wynikających z zastosowania RPA.
Praktyczne implikacje: Artykuł wskazuje rachunkowość finansową jako obszar najczęściej podlegający robotyzacji w przedsiębiorstwach stosujących RPA w Polsce, a także konkretne procesy rachunkowości finansowej, w których robotyzacja jest najbardziej popularna. Wyniki przeprowadzonych badań stanowią praktyczne wskazówki zarówno dla jednostek gospodarczych rozpoczynających wdrożenie RPA w organizacji, jak i rozważających rozszerzenie jej zastosowania.
Oryginalność/wartość: W artykule poruszono aktualny i stosunkowo mało jeszcze rozpoznany naukowo obszar współczesnej rachunkowości finansowej. W literaturze przedmiotu, w szczególności polskiej, temat wykorzystania RPA w rachunkowości jest tematem nowym. Niniejsze opracowanie częściowo wypełnia lukę badawczą i stanowi przyczynek do dyskusji na temat wykorzystania nowoczesnych technologii w rachunkowości finansowej. Artykuł jest jednym z pierwszych opracowań prezentujących wyniki badań przeprowadzonych wśród jednostek gospodarczych działających na terenie Polski. (abstrakt oryginalny)

EN

Purpose: The article discusses the concept of Robotic Process Automation (RPA) and examines the level of its application in the area of financial accounting in Polish companies.
Methodology/approach: The article uses quantitative research in the form of a questionnaire, which was conducted based on a purposeful sampling of respondents. Taking into account the nature of the questions and scales included in the research tool, descriptive statistics measures were used in the data analysis in the study.
Findings: The research showed that among entities that use RPA in Poland, robotization is mainly used in the area of financial accounting. Further analysis indicated that robots are implemented mainly either in processes with a high volume of transactions (like sales or purchases) or in processes determined by internally generated data (month-end closing, financial reporting). It also shows that entities that implemented RPA mainly have a long history of operation and are large corporations employing over 1,000 employees.
Research limitations/implications: The article is a contribution to research on the use of RPA in accounting and it identifies the benefits and threats that result from using RPA. Practical implications: This article indicates that financial accounting is the area that is most often the subject of robotization among entities that apply RPA in Poland. Additionally, it presents the specific processes within financial accounting in which the application of robotization is most popular. The results of the research give a clear direction both for the companies that are at the initial stage of implementing RPA and those that are considering expanding its application.
Originality/value: The article covers the current and relatively little-known area of contemporary financial accounting. The literature review, especially the Polish literature, indicates that the area of applying RPA in accounting is a new topic. This study is one of the first to present the results of research conducted among entities operating in Poland. (original abstract)

Słowa kluczowe

PL

Rachunkowość; Rachunkowość finansowa; Robotyzacja; Zrobotyzowana Automatyzacja Procesów; Przedsiębiorstwo; Technologia informacyjna

EN

Accounting; Financial accounting; Robotization; Robotic Process Automation (RPA); Enterprises; Information Technology (IT)

• Czasopismo: Zeszyty Teoretyczne Rachunkowości
• Rocznik: 2022
• Tom: 46
• Numer: nr 1
• Strony: 47--65

Twórcy

autor

Marzena Remlein

• Uniwersytet Ekonomiczny w Poznaniu

autor

Piotr Bejger

• biegły rewident

autor

Iwona Olejnik

• Uniwersytet Ekonomiczny w Poznaniu

autor

Artur Jastrzębowski

• Uniwersytet Ekonomiczny w Poznaniu

autor

Dawid Obrzeżgiewicz

• Uniwersytet Ekonomiczny w Poznaniu

Bibliografia

• Anagnoste S. (2018), Robotic Automation Process- The operating system for digital enterprise. Sciendo, 12 (1), s. 54-69.
• Aguirre S., Rodriguez A., (2017), Automation of a Business Process Using Robotic Process Automation (RPA): A Case Study, [w:] Figueroa-García J.C., López-Santana E.R., Villa-Ramírez J.L., Ferro-Escobar R. (eds.), Applied Computer Sciences in Engineering, Springer International Publishing AG, DOI: 10.1007/978-3-319-66963-2_7.
• Bytniewski, A. (2012), Robotyzacja systemu rachunkowości jako sposób wspomagania rachunkowości zarządczej i controllingu, "Rachunkowość a controlling. Prace Naukowe Uniwersytetu Ekonomicznego we Wrocławiu", 251, s. 81-95.
• Cohen M., Rozario A. (2019), Exploring the Use of Robotic Process Automation (RPA) in Substantive Audit Procedures, "The CPA Journal", 89 (7),s. 49-53.
• Doguc O. (2020), Robot Process Automation (RPA) and Its Future, [w:] Hacioglu U. (ed.), Handbook of Research on Strategic Fit and Design in Business Ecosystems, Istanbul Medipol University, Istanbul, DOI: 10.4018/978-1-7998-1125-1.ch021.
• Dumas M., La Rosa M., Mendling J., Reijers H.A. (2018), Process-Aware Information Systems, [w:] Dumas M., La Rosa M., Mendling, J. Reijers H.A. (eds.), Fundamentals of Business Process Management, Springer, Berlin-Heidelberg, s. 341-369.
• Fernandez D., Aman A. (2018), Impacts of Robotic Process Automation on Global Accounting Services, "Asian Journal of Accounting and Governance", 9, s. 123-132.
• Gadre A., Jessel B., Gulati K. (2017), Rethinking robotics? Take a step back, "Automation", 46, s. 34-45.
• Hońko S. (2019), Nie bójmy się robotów, "Rachunkowość" 70 (11), s. 3-12.
• IEEE (2017) IEEE Guide for Terms and Concepts in Intelligent Process Automation, IEEE, New York.
• Januszewski A., Kujawski J., Buchalska-Sugajska N. (2021), Benefits of and Obstacles to RPA Implementation in Accounting Firms, "Procedia Computer Science", 192, s. 4672-4680.
• Jędrzejka D. (2019), Robotic process automation and its impact on accounting, "Zeszyty Teoretyczne Rachunkowości", 105 (161), s. 137-166.
• Jędrzejka D. (2020), Zrobotyzowana automatyzacja procesów w bankowości - szanse i wyzwania, "Bezpieczny Bank", 4 (81), s. 111-135.
• Kamela-Sowińska A. (2014), Od rachunkowości do opisu gospodarczego, "Zeszyty Teoretyczne Rachunkowości", 77 (133), s. 107-115.
• Kędziora D., Kiviranta H.M. (2018), Digital Business Value Creation with Robotic Process Automation (RPA) in Northern and Central Europe, "Management",13, s. 161-174.
• Kędziora D., Penttinen E. (2021), Governance models for robotic process automation: The case of Nordea Bank, "Journal of Information Technology Teaching Cases", 11 (1), s. 20-29.
• Kokina J., Blanchette S. (2019), Early Evidence of Digital Labor in Accounting: Innovation with Robotic Process Automation, "International Journal of Accounting Information Systems", 35, article 100431, https://doi.org/10.1016/j.accinf.2019.100431.
• Kotarba M. (2018), Digital Transformation of Business Models, "Foundations of Management", 10, s. 123-142, https://doi.org/10.2478/fman-2018-0011.
• Kowalczyk M., Napiecek R. (2021), Technologia blockchain w rachunkowości, CeDeWu, Warszawa.
• Kramer J. (red.) (1994), Badania rynkowe i marketingowe, Państwowe Wydawnictwo Ekonomiczne, Warszawa.
• Lacity M., Willcocks L. (2016), Robotic Process Automation: The Next Transformation Lever for Shared Services, "Credit & Financial Management Review", 22 (4), s. 16-44.
• Łada M. (2016), Automatyzacja procesów rachunkowości zarządczej, "Prace Naukowe Uniwersytetu Ekonomicznego we Wrocławiu", 440, s. 392-400.
• Łada M. (2021a), Rachunkowość jako produkt i narzędzie legitymizacji, Oficyna Wydawnicza SGH, Warszawa.
• Łada M. (2021b), Jak oswoić roboty księgowe, "Rachunkowość", 7, s. 3-8.
• Łada M., Mierzejewska M. (2021), Robotyzacja procesów podatkowych w przedsiębiorstwie, "Zeszyty Naukowe Uniwersytetu Ekonomicznego w Krakowie", 3 (993), s. 109-120.
• Mazilescu V., Micu A. (2019), Technologies that through Synergic Development can support the Intelligent Automation of Business Processes, "Annals of the University Dunarea de Jos of Galati: Fascicle: I, Economics & Applied Informatics", 25 (2), s. 91-100.
• Siderska J. (2020), Robotic Process Automation - a driver of digital transformation? "Engineering Management in Production and Services", 12 (2), s. 21-31, DOI: 10.2478/emj2020-0009.
• Willcocks L. (2020), Robo-Apocalypse canceled? Reframing the automation and future of work debate, "Journal of Information Technology", 35 (4), s. 286-302.
• Automatyzacja w podatkach. Jak sprostać wyzwaniom elektronicznego raportowania? (2018), Deloitte,https://www2.deloitte.com/pl/pl/pages/tax/articles/raport-automatyzacja-w-podatkach.html (dostęp 10.02.2022).
• Barkin I. (2019), Introducing Robotic Process Automation, https://www.linkedin.com/learning/ introducing-robotic-process-automation (dostęp 12.12.2021r.).
• Blagoev B. (2021), End-user satisfaction as a result of RPA - a finance and accounting perspective, http://essay.utwente.nl/86762/1/Blagoev_BA_BMS.pdf (dostęp 27.12.2021).
• Boulton C., (2018), What is RPA? A revolution in business process automation, https:// www.cio.com/article/227908/what-is-rpa-robotic-process-automation-explained.html (dostęp 27.12.2021).
• CapGemini Consulting (2016), Robotic Process Automation-Robots conquer business processes in backoffices, https://www.capgemini.com/consulting-de/wp-content/uploads/sites/32/2017/08/robotic-process-automation-study.pdf (dostęp 27.12.2021).
• Castillo J.J. (2009), Snowball Sampling, http://web.archive.org/web/20120616035909/http://www.experiment-resources.com:80/snowball-sampling.html (dostęp 27.12.2021).
• Driscoll T. (2018), Value through Robotic Process Automation. Strategic Finance, https:// sfmagazine.com/post-entry/march-2018-value-through-robotic-process-automation/ (dostęp 17.12.2021).
• Fersht P., Slaby J.R., (2012), Robotic Automation Emerges as a threat to traditional lowcost outsourcing, https://www.horsesforsources.com/wp-content/uploads/2016/06/RS-1210_Robotic-automation-emerges-as-a-threat-060516.pdf (dostęp 27.12.2021r.).
• Frey C.B., Osborne M.A. (2013) The Future of Employment: How Susceptible Are Jobs to Computerisation? www.oxfordmartin.ox.ac.uk/downloads/academic/The_Future_of_Employment.pdf (dostęp 12.12.2021).
• Geyer-Klingeberg J., Nakladal J., Baldauf F., Veit F. (2018), Process Mining and Robotic Process Automation: A Perfect Match, https://www.researchgate.net/publication/326466901_Process_Mining_and_Robotic_Process_Automation_A_Perfect_Match (dostęp 12.12.2021).
• Gotowi na zmiany. Technologie podatkowe w firmach działających w Polsce (2018), KPMG, https://assets.kpmg/content/dam/kpmg/pl/pdf/2018/11/pl-Raport-KPMG-pt-Technologiepodatkowe-w-firmach-dzialajacych-w-Polsce.PDF (data 10.02.2022).
• IRPA (2019), What is Robotic Process Automation?, https://irpaai.com/what-is-robotic-processautomation/ (dostęp 12.12.2021).
• Lacity M., Willcocks L., Craig A. (2015), Robotic Process Automation: Mature Capabilities in the Energy Sector, http://eprints.lse.ac.uk/64520/1/OUWRPS_15_06_published.pdf (dostęp 21.12.2021).
• Lacity M., Willcocks L., Craig A. (2016), Robotizing Global Financial Shared Services at Royal DSM, http://www.umsl.edu/~lacitym/OUWP022016Post.pdf (dostęp 21.12.2021).
• Lhuer X. (2016), The next acronym you need to know about: RPA (robotic process automation), https://www.mckinsey.com/businessfunctions/digital-mckinsey/our-insights/the-next-acronymyou-need-to-know-about-rpa (dostęp 15.12.2021).
• Międzynarodowy Kodeks Badań Rynku i Opinii, Badań Społecznych oraz Analityki Danych, ICC/ESOMAR 2016.
• Peccarelli B. (2016), The Robo-Accountants Are Coming, http://www.cfo.com/accounting/2016/05/robo-accountants-coming/ (dostęp 19.12.2021).
• Raju P., Koch R. (2019), Can RPA Improve Agility?, https://sfmagazine.com/post-entry/march-2019-can-rpa-improve-agility/ (dostęp 17.12.2021).
• Robotyzacja procesów zmienia zasady podatkowej gry (2021), PWC, https://www.pwc.pl/pl/pdf/robotyzacja_procesow.pdf (data 10.02.2022).
• Willcocks L., Lacity M., Craig A. (2015), Robotic Process Automation at Xchanging, https:// cdn2.assets-servd.host/lively-jackal/production/uploads/resources/white-papers/LSE-CaseStudy-XchangingOUWP032015.pdf (dostęp 21.12.2021).
• Willcocks L., Lacity M., Craig A. (2015a), The IT Function and Robotic Process Automation, https://eprints.lse.ac.uk/64519/1/OUWRPS_15_05_published.pdf (dostęp 21.12.2021).

Identyfikatory

DOI

10.5604/01.3001.0015.7988