O potrzebie określenia właściwości rzeczowej sądów administracyjnych przy użyciu klauzuli generalnej

• Autorzy: Weronika Szafrańska

Warianty tytułu

The Need to Define the Substantive Jurisdiction of Administrative Courts Through a General Clause

• Języki publikacji: PL

Abstrakty

Celem publikacji jest ocena, czy proponowana w środowisku prawniczym zmiana art. 3 Prawa o postępowaniu przed sądami administracyjnymi, polegająca na określeniu właściwości rzeczowej sądów administracyjnych metodą klauzuli generalnej, jest dobrym rozwiązaniem. Rozważania poprzedzono krótkim spostrzeżeniem na temat pojawiających się przy omawianej problematyce nieścisłości językowych. Następnie przedstawiono historyczny proces kształtowania się dwóch głównych metod dookreślania właściwości rzeczowej sądów: klauzuli generalnej i enumeracji. Ponieważ pojawiające się propozycje zmian polskich przepisów bazują na rozwiązaniach przyjętych w niemieckim postępowaniu sądowoadministracyjnym, w artykule odniesiono się do problemów, z jakimi muszą mierzyć się sędziowie niemieckich sądów administracyjnych, stosując klauzulę generalną. Jej wykładnia przysparza wiele problemów, których przybliżenie może być cennym źródłem informacji dla polskiego ustawodawcy.(abstrakt oryginalny)

EN

The aim of the paper is to assess whether the amendment to Art. 3 of the Law on Proceedings Before Administrative Courts proposed in legal community, which consists in determining the material jurisdiction of administrative courts using the general clause method, is a good solution. The considerations were preceded by a short observation on the linguistic inaccuracies occuring in the discussed issues. Then, the historical process of shaping the two main methods of further specifying the material jurisdiction of courts is presented: general clause and enumeration. As the proposed changes to Polish regulations are based on solutions adopted in German administrative court proceedings, the article addresses the problems faced by judges of German administrative courts when applying the general clause. Its interpretation causes many problems and providing an insight into them may be a valuable source of information for the Polish legislator.(original abstract)

Słowa kluczowe

PL

Sąd administracyjny; Prawo rzeczowe

EN

Administrative court; Property law

• Czasopismo: Acta Universitatis Lodziensis. Folia Iuridica
• Rocznik: 2022
• Numer: nr 98 Reformy sądownictwa administracyjnego w państwach młodej demokracji
• Strony: 221--236

Twórcy

autor

Weronika Szafrańska

• Uniwersytet Śląski w Katowicach

Bibliografia

• Adamiak, Barbara. Janusz Borkowski. 2021. Postępowanie administracyjne i sądowoadministracyjne. Warszawa: Wolters Kluwer.
• Bähr, Otto. 1864. Der Rechtsstaat. Eine publicistische Skizze. Kassel-Göttingen: Wigand.
• Bańko, Mirosław. Red. 2009. Słownik wyrazów obcych z przykładami i poradami. Warszawa: Wydawnictwo Naukowe PWN.
• Bar, Ludwik. 1982. "Refleksje legislacyjne (w związku z kodeksem postępowania administracyjnego)". Zeszyty Naukowe Instytutu Administracji i Zarządzania 5-6: 277-288.
• Chmielarz-Grochal, Anna. 2016. "Bezpośrednie stosowanie art. 45 ust. 1 Konstytucji Rzeczypospolitej Polskiej". Przegląd Prawa Konstytucyjnego 3: 67-101.
• Doroszewski, Witold. Red. 1961. Słownik języka polskiego. Tom trzeci. H-K. Warszawa: Państwowe Wydawnictwo Naukowe.
• Hüttenbrink, Jost. 2002. Der Verwaltungsprozess. Red. Wolfgang Kuhla, Jost Hüttenbrink, Jan Endler. Monachium: C.H.Beck.
• Ibler, Martin. 1999. Rechtspflegender Rechtsschutz im Verwaltungsrecht. Tybinga: Mohr Siebeck.
• Jakubowski, Aleksander. 2017. Właściwość rzeczowa sądów administracyjnych w świetle standardu konstytucyjnego. [Rozprawa doktorska, niepublikowana], praca dostępna do wglądu w Czytelni Ogólnej Biblioteki Uniwersyteckiej w Warszawie.
• Jaśkowska, Małgorzata. 2011. "Konstytucyjne podstawy sądownictwa powszechnego i administracyjnego oraz delimitacja właściwości tych sądów". W Aktualne problemy rozgraniczenia właściwości sądów administracyjnych i powszechnych. Red. Mateusz Błachucki, Teresa Górzyńska. 10-31. Warszawa: Naczelny Sąd Administracyjny.
• Jellinek, Georg. 1964. System der subjektiven öffentlichen Rechte. Aalen: Scientia Verlag.
• Menger, Christian-Friedrich. 1955. "Rechtssatz, Verwaltung und Verwaltungsgerichtsbarkeit. Prolegomena zu einer Lehre von den Möglichkeiten und Grenzen des verwaltungsgerichtlichen Rechtsschutzes". Die Öffentliche Verwaltung 19: 587-592.
• Mincer, Małgorzata. 1981. "Zakres dopuszczalności kontroli decyzji administracyjnych przed Naczelnym Sądem Administracyjnym". Nowe Prawo 5: 3-14.
• Nowacki, Józef. 1992. Prawo publiczne - prawo prywatne. Katowice: Wydawnictwo Uniwersytetu Śląskiego.
• Nowakowski, Andrzej. 1986. "Uwagi o przedmiotowym zakresie jurysdykcji Naczelnego Sądu Administracyjnego. Propozycje de lege ferenda". Ruch Prawniczy, Ekonomiczny i Socjologiczny 1: 39-50.
• Piątek, Wojciech. 2009. "Zakres kognicji polskiego sądu administracyjnego". Ruch Prawniczy, Ekonomiczny i Socjologiczny 4: 67-76.
• Raport końcowy Społecznej Komisji Kodyfikacyjnej: podstawowe założenia reformy sądownictwa administracyjnego. 2019 http://www.komisjakodyfikacyjna.pl/materialy/ [dostęp: 1.12.2021].
• Reimer, Ekkehart. 2014. W VwGO. Kommentar. Red. Herbert Posser, Heinrich Amadeus Wolff. Monachium: C.H.Beck.
• Ruthig, Josef. 2020. Verwaltungsgerichtsordnung. Kommentar. Red. Wolf-Rüdiger Schenke. Monachium: C.H.Beck.
• Rybicki, Marian. 1973. "Kierunki doskonalenia socjalistycznego porządku prawnego". Studia Prawnicze 35: 12-20.
• Sancewicz, Paweł. 2013. "Teoria dwóch stopni w doktrynie niemieckiego prawa publicznego". Studia Prawa Publicznego 4: 127-145.
• Sarwey, Otto. 1880. Das öffentliche Recht und Verwaltungsrechtspflege. Tybinga: H. Laupp'sche Buchhandlung.
• Schenke, Wolf-Rüdiger. 2019. Verwaltungsprozessrecht. Heidelberg: C.F. Müller.
• Schenke, Wolf-Rüdiger. Red. 2020. Verwaltungsgerichtsordnung. Kommentar. Monachium: C.H.Beck.
• Schindler, Benjamin. 2018. "Verwaltungsgerichtsbarkeit in der Schweiz". W Ius Publicum Europaeum: Band VIII: Verwaltungsgerichtsbarkeit in Europa: Institutionen und Verfahren. Red. Armin von Bogdandy, Lena Marcusson, Peter M. Huber. 601-662. Heidelberg: C.F. Müller.
• Schulze-Fielitz, Helmuth. 2013. W Grundgesetz. Kommentar. Red. Horst Dreier. Tybinga: Mohr Siebeck.
• Strzembosz, Adam. 1981. "̒Solidarność' o prawie i praworządności". Gazeta Prawnicza 15/16.
• Szafrańska, Weronika. 2017. "Republika Federalna Niemiec". W Sądowa kontrola administracji publicznej w Europie. Red. Ewa Wójcicka. 194-234. Warszawa: Wydawnictwo Sejmowe.
• Szafrańska, Weronika. 2018. Zasady wyrokowania w postępowaniu sądowoadministracyjnym. Studium porównawcze prawa polskiego i niemieckiego. Warszawa: C.H.Beck.
• Świątkiewicz, Jerzy. 1984. "Zakres kontroli Naczelnego Sądu Administracyjnego". Ruch Prawniczy, Ekonomiczny i Socjologiczny 1: 19-43.
• Świątkiewicz, Jerzy. 1990. "Ewolucja zakresu działania Naczelnego Sądu Administracyjnego". W Dziesięciolecie Naczelnego Sądu Administracyjnego - doświadczenia i perspektywy. Materiały na konferencję sędziów NSA. Warszawa: Naczelny Sąd Administracyjny.
• Tarnowska, Anna. 2006. "Sądownictwo administracyjne II RP a pruski model sądownictwa administracyjnego". Studia z Dziejów Państwa i Prawa Polskiego 9: 415-444.
• Tokarski, Jan. Red. 1980. Słownik wyrazów obcych. Warszawa: Państwowe Wydawnictwo Naukowe.
• Gneist, Rudolf von. 1875. "Über die rechtliche Natur, die Zuständigkeit und die Verhandlungsform der Verwaltungsjurisdiction". W Verhandlungen des 12. deutschen Juristentages. T. 3. Berlin: Deutsche Juristentag e.V.
• Gneist, Rudolf von. 1879. Der Rechtsstaat und die Verwaltungsgerichte in Deutschland. Darmstadt: Wissenschaftliche Buchgesellschaft.
• Wiącek, Marcin. 2016. W Konstytucja RP. Tom II. Komentarz do art. 87-243. Red. Marek Safjan, Leszek Bosek. Warszawa: C.H.Beck.
• Woś, Tadeusz. 2016. W Prawo o postępowaniu przed sądami administracyjnymi. Komentarz. Red. Tadeusz Woś. Warszawa: Wolters Kluwer.
• Wyrzykowski, Mirosław. 1990. "Republika Federalna Niemiec". W Sądownictwo administracyjne w Europie Zachodniej. Red. Leszek Garlicki. 121-162. Warszawa: Państwowe Wydawnictwo Naukowe.
• Wysk, Peter. Red. 2016. Verwaltungsgerichtsordnung. Kommentar. Monachium: C.H.Beck.
• Zawadzki, Sylwester. 1990. "Przyczynek do genezy Naczelnego Sądu Administracyjnego". W Dziesięciolecie Naczelnego Sądu Administracyjnego - doświadczenia i perspektywy. Materiały na konferencję sędziów NSA. Warszawa: Naczelny Sąd Administracyjny.
• Zieliński, Adam. 1984. "Zakres przedmiotowy kompetencji Naczelnego Sądu Administracyjnego". Nowe Prawo 4: 3-17.
• Zimmerman, Jan. 2020. Prawo administracyjne. Warszawa: Wolters Kluwer.
• Konstytucja Rzeczypospolitej Polskiej z dnia 2 kwietnia 1997 r. (Dz.U. Nr 78, poz. 483 ze zm.).
• Ustawa z 3 sierpnia 1922 r. o Najwyższym Trybunale Administracyjnym (tekst jedn. Dz.U. z 1926 r. Nr 68, poz. 400).
• Rozporządzenie Prezydenta Rzeczypospolitej z dnia 27 października 1932 r. o Najwyższym Trybunale Administracyjnym (Dz.U. Nr 94, poz. 806).
• Bundesbeamtengesetz z dnia 14 lipca 1953 r. (tekst jedn. BGBl. I S. 160).
• Verwaltungsgerichtsordnung z 21 stycznia 1960 r., w wersji z 19 marca 1991 r. (BGBl. I S. 686 ze zm.).
• Deutsches Richtergesetz z dnia 8 września 1961 r. (tekst jedn. BGBl. I S. 713).
• Ustawa z dnia 31 stycznia 1980 r. o Naczelnym Sądzie Administracyjnym oraz o zmianie ustawy - Kodeks postępowania administracyjnego (Dz.U. Nr 4, poz. 8).
• Ustawa z dnia 24 maja 1990 r. o zmianie ustawy - Kodeks postępowania administracyjnego (Dz.U. Nr 34, poz. 201).
• Ustawa z dnia 11 maja 1995 r. o Naczelnym Sądzie Administracyjnym (Dz.U. Nr 74, poz. 368).
• Ustawa z dnia 30 sierpnia 2002 r. - Prawo o postępowaniu przed sądami administracyjnymi (tekst jedn. Dz.U. z 2019 r. poz. 2325 ze zm.).
• Ustawa z dnia 20 lipca 2018 r. - Prawo o szkolnictwie wyższym i nauce (tekst jedn. Dz.U. z 2021 r. poz. 478 ze zm.).
• Ustawa z dnia 2 marca 2020 r. o szczególnych rozwiązaniach związanych z zapobieganiem, przeciwdziałaniem i zwalczaniem COVID-19, innych chorób zakaźnych oraz wywołanych nimi sytuacji kryzysowych (Dz.U. z 2020 r. poz. 1842 ze zm.).
• ---

Identyfikatory

DOI

https://doi.org/10.18778/0208-6069.98.15