Przyczynek do modelowania rozwoju zrównoważonego w długim okresie

• Autorzy: Ryszard Domański

Warianty tytułu

Contribution to the Modelling of Sustainable Development in Long Term

• Języki publikacji: PL

Abstrakty

W artykule opisano systemy nieliniowe o wysokiej złożoności, szczególną uwagę zwracając na problematykę wysokiej złożoności, której nie można utożsamiać ze skomplikowaniem. Omówiono zagadnienie atraktorów, m.in. atraktory w procesie długiego trwania oraz historyczne badania ewolucji krajobrazu. Celem opracowania było wniesienie do rozważań naukowych na temat zrównoważonego rozwoju systemów w długim okresie pojęcia atraktora.

EN

There are many problems of interest for economic geographers and regional scientists which require long term approach. The methods of getting through these problems are developing, however not sufficiently as yet. Methodological insufficiency reveal particularly when the system under study displays chaotic behavior. This occur very often in nonlinear dynamic system. The forces of attraction and repulsion inhere then not in equilibrium points or in limit cycles. Besides attractors of these two types, a third type appears, namely the strange attractors. These are subspaces of phase space of differential and difference equations describing the behavior of systems, which attract trajectories from contiguous environment (basins, regions). The attribute which makes them strange is their sensitivity to initial conditions and critical values of parameters. The characteristic feature of nonlinear systems is the occurence of coexisting attractors (points of equilibrium, limit cycles, strange attractors). The trajectories of such systems may tend to various attractors. Their behavior is then called metastable. It enlarges the area of uncertainty. This paper aims at bringing a new element to the discussion on sustainable development, namely the concept of attractors. They are discussed here in monmathematical manner. For the moment we consider them as an inspiring idea and try to accommodate to the research in empirical disciplines.(original abstract)

Słowa kluczowe

PL

Rozwój zrównoważony; Systemy nieliniowe

EN

Sustainable development; Nonlinear systems

• Czasopismo: Biuletyn Polska Akademia Nauk. Komitet Przestrzennego Zagospodarowania Kraju
• Rocznik: 2008
• Numer: nr 237
• Strony: 203--224

Twórcy

autor

Ryszard Domański

• Akademia Ekonomiczna w Poznaniu

Bibliografia

• Bański J., 2007, Koncepcje rozwoju struktury przestrzennej w Polsce - polaryzacja czy równoważenie? Przegląd Geograficzny, t. 79, z. 1, s. 45-77.
• Dechert W.D., 2001, Growth Theory, Nonlinear Dynamics and Economic Modelling. Edward Elgar, Cheltenham.
• Domański R., 1997, Przestrzenna transformacja gospodarki. Wyd. Naukowe PWN, Warszawa.
• Frenken K., 2006, Innovation, Evolution and Complexity Theory. Edward Elgar Cheltenham.
• Garnsey E, McGlade j. (red.), 2006, Complexity and Co-evolution, E. Elgar, Cheltenham.
• Henon M.A., 1976, A Two Dimensional Mapping with Strange Attractor. Communications in Mathematical Physics, t. 50, s. 69-77.
• Kapitaniak T., 2006, Niestabilne jak wahadło. Academia nr 3 (7), s. 9-114.
• Lorenz E. N,, 1963, Deterministic Non-periodic Flow. Journal of the Atmospheric Sciences, t. 20, nr 2, s. 130-141.
• Macek W., 2006, Multifraktalny wiatr słoneczny. Academia nr 3 (7), s. 16-17.
• McGlade J., 2006, Ecohistorical Regimes and la Langue Duree: an Approach to Mapping Long-term Societal Change, [w;] Complexity and Co-evolution, E. Gamsey, J. McGlade (red.). E. Elgar, Cheltenham.
• Nijkamp P., Reggiani A., 1992, Interaction, Evolution and Chaos in Space. Springer- Verlag, Berlin.
• Nijkamp. P., Reggiani A., 1998, The Economics of Complex Spatial Systems. North- Holland, Elsevier, Amsterdam.
• Projekt Narodowego Planu Rozwoju 2007-2013, wrzesień 2005, Warszawa.
• Responsible Growth for the New Millennium. Integrating Society, Ecology and the Economy, 2004, The World Bank, Washington, D. C.
• Wstępny Projekt Narodowego Planu Rozwoju 2007-2013, styczeń 2005, Warszawa.