PL EN


Preferencje help
Widoczny [Schowaj] Abstrakt
Liczba wyników
Czasopismo
2022 | 13 | nr 42 Instrumenty regulacyjne a skuteczność polityk publicznych | 11--29
Tytuł artykułu

Instytucja nowelizacji konstytucji: zakres, funkcje, interpretacje doktrynalne

Autorzy
Warianty tytułu
The Institution of Constitutional Amendments: the Scope, Functions, Doctrinal Interpretations
Języki publikacji
PL
Abstrakty
CEL NAUKOWY: Artykuł ma na celu wskazanie potrzeby otwarcia doktryny prawa na pozaprawne, szczególnie polityczne, interpretacje konstytucjonalizmu. W tym celu podjęto problem nowelizacji konstytucji w wymiarze normatywnym i praktycznym oraz krytycznie przybliżono treść mniej znanej polskim czytelnikom koncepcji "niekonstytucyjnych poprawek konstytucji".
PROBLEM I METODY BADAWCZE: Podstawowe pytanie badawcze dotyczy tego, jaki zakres i funkcje mogą mieć nowelizacje konstytucji i jak określić granice, tak by nie naruszały one zasady demokratycznego państwa prawnego. Artykuł, zagłębiając się w szczegółowe problemy zagadnień materialnych granic dopuszczalności nowelizacji konstytucji, opiera się na metodzie dogmatycznej, posiłkując się metodą prawnoporównawczą.
PROCES WYWODU: W artykule omówiono problem definicyjnych relacji pomiędzy nowelizacją a zmianą konstytucji. Następnie wskazano, że normatywny rygoryzm i doktrynalny sceptycyzm względem elastyczności przepisów ustawy zasadniczej może mieć skutki odwrotne do zamierzonych i podważać stabilność systemu politycznego.
WYNIKI ANALIZY NAUKOWEJ: Potwierdzono definicyjne trudności dotyczące zakresu instytucji nowelizacji oraz zaproponowano opieranie się na kryterium funkcjonalnym, tj. rozróżnianiu nowelizacji formalnych, funkcjonalnych i symbolicznych. Istotą instytucji nowelizacji konstytucji jest umiejętne balansowanie pomiędzy jej ciągłością a nowymi potrzebami. Dla zrozumienia specyfiki funkcjonowania konstytucji w poszczególnych krajach postuluje się głębsze odwoływanie się do lokalnego kontekstu historycznego, kultury prawnej i uwarunkowań społecznych.
WNIOSKI, INNOWACJE, REKOMENDACJE: Dowiedziono, że w zakresie ustalenia dopuszczalności nowelizacji konstytucji pomocne może być przyjęcie orientacji funkcjonalistycznej. Nierozwiązanymi pozostają wątpliwości odnośnie do tego, czy ograniczanie modyfikacji treści konstytucji nie jest w istocie aktem niedemokratycznym i czy nadawanie sądownictwu konstytucyjnemu szczególnej roli nie jest transformacją demokracji ku jurystokracji. Zauważono także, że konstytucjonalizm jest zjawiskiem na tyle różnorodnym, iż uzasadniony jest pluralizm podejść badawczych. (abstrakt oryginalny)
EN
RESEARCH OBJECTIVE: The paper argues the need of opening the legal doctrine for non-legal, particularly political interpretations of constitutionalism. Therefore it discusses the problem of constitutional amendments in both normative and practical dimensions and the less known in Poland concept of 'unconstitutional constitutional amendments'.
RESEARCH PROBLEM AND METHODS: The paper aims to discuss the possible scope and functions of constitutional amendments as well as their limits determined by the principle of a democratic state of law. The following study gives close scrutiny to the delimitation of material boundaries of constitutional amendments, which is already a field of scholar studies as well as a judicial practice. It employs doctrinal and additionally comparative methods.
THE PROCESS OF ARGUMENTATION: The paper starts with a discussion of the relationship between constitutional amendment and constitutional change. Consecutively, it argues that the normative rigidity and skepticism towards constitutional flexibility may result in opposite outcomes of undermining the stability of the political system.
RESEARCH RESULTS: The analysis confirms the importance of the proper delimitation and mutual relation of the constitutional amendment and constitutional change. It advocates for using functional criteria and distinguishing formal, functional, and symbolic amendments. The proper use of amendment aims to keep a balance between the legal continuity and the new political challenges. To understand constitutional development in a particular country it is necessary to comprehensively study its historical, legal and social contexts.
CONCLUSIONS, INNOVATIONS, AND RECOMMENDATIONS: It was argued that the issue of constitutional amenability can be guided by the functionalist approach. Unresolved remain doubts regarding the unamendable constitutional norms. Are such limitations democratic, is the ultimate position of the constitutional courts in determining amendments' legality in line with democracy or rather creates juristocracy? Definitely, constitutionalism is such a multifaceted phenomenon that there is a strong need for a pluralistic methodological approach. (original abstract)
Czasopismo
Rocznik
Tom
13
Strony
11--29
Opis fizyczny
Twórcy
  • Krakowska Akademia im. A. Frycza Modrzewskiego
Bibliografia
  • Albert, R. (2019). Constitutional Amendments. Making, Breaking, and Changing Constitutions. Oxford: Oxford University Press.
  • Andrews, W.G. (1963). Constitutions and Constitutionalism. New York: D. van Norstand Co.
  • Banaszak, B. (2012). Porównawcze prawo konstytucyjne współczesnych państw demokratycznych. Wolters Kluwer: Warszawa.
  • Biskupski, K. (1963). Założenia ustrojowe współczesnej Francji. Ze szczególnym uwzględnieniem urzędu Prezydenta Republiki. Toruń: Toruńskie Towarzystwo Naukowe.
  • Cooley, T.M. (1893). The Power to Amend the Federal Constitution. Michigan Law Review, 2, 109-120.
  • Czachor, R. (2019). Reformy konstytucyjne w państwach Azji Środkowej. Analiza porównawcza. Zeszyty Naukowe UJW. Studia z Nauk Społecznych, 12, 35-50.
  • Czachor, R. (2021). Reforma konstytucyjna w Federacji Rosyjskiej w 2020 roku. Przegląd Prawa Konstytucyjnego, 3(61), 261-276. DOI: 10.15804/ppk.2021.03.17
  • Diamond, L. (2008). The Democratic Rollback: The Resurgence of the Predatory State. Foreign Affairs, 87(2), 36-48.
  • Frankenberg, G. (2020). Authoritarianism: Constitutional Perspectives. Cheltenham-Northampton: Edward Elgar Publ.
  • Fukuyama F. (2000). Koniec historii. Poznań: Zysk i Spółka.
  • Ginsburg, T., & Melton, J. (2015). Does the Constitutional Amendment Rule Matter at All? International Journal of Constitutional Law, 13(3), 686-713. DOI: 10.1093/icon/mov041
  • Graber, M.A., Levinson, S., & Tushnet, M. (2018). Constitutional Democracy in Crisis? Oxford: Oxford University Press.
  • Grabowski, R. (2014). Zasady zmiany konstytucji V Republiki Francuskiej. Przegląd Prawa Konstytucyjnego, 2(18), 131-142.
  • Hart, H.C. (1980). The Indian Constitution: Political Development and Decay. Asian Survey, 20(4), 428-451. DOI: 10.2307/2643867.
  • Huntington, S.P. (2009). Trzecia fala demokratyzacji. Wydawnictwo Naukowe PWN: Warszawa.
  • Issaharoff, S. (2007). Fragile Democracies. Harvard Law Review, 120(6), 1405-1467.
  • Kelsen, H. (1945).General Theory of Law and State. Harvard: Harvard University Press.
  • Kustra-Rogatka, A. (2020). Konstytucjonalizm a polityczność. Krytyka Prawa, 12(3), 50-69.
  • Landau, D. (2010). Political Institutions and Judicial Role in Comparative Constitutional Law. Harvard International Law Journal, 51(2), 319-378.
  • Levinson, S. (1996). The Political Implications of Amending Clauses. Constitutional Commentary, 13(107), 107-123.
  • Lijphart, A. (2012). Patterns of Democracy. New York: Yale Univ. Press.
  • Lorenz, A. (2005). How to Measure Constitutional Rigidity: Four Concept and Two Alternatives. Journal of Theoretical Politics, 17(3), 339-361. DOI: 10.1177/0951629805052883.
  • Marbury, W.L. (1919).The Limitations upon the Amending Power. Harvard Law Review, 33(2), 223-235.
  • Murphy, W.F. (1995).Merlin's Memory: The Past and Future Imperfect of the Once and FuturePolity. W.S. Levinson (Red.), Responding to Imperfection: The Theory and Practice of Constitutional Amendment (s. 163-190). Princeton: Princeton University Press. DOI: 10.1515/9781400821631.163.
  • Obwieszczenie Prezesa Rady Ministrów z dnia 26 marca 2001 r. o sprostowaniu błędów. Dz.U. 2001 nr 28 poz. 319 (Polska). http://isap.sejm.gov.pl/isap.nsf/download.xsp/WDU20010280319/O/D20010319.pdf
  • Rose-Ackerman, S., Desierto, D.A., &Volosin, N. (2011). Hyper-Presidentialism: Separation of Powers without Checks and Balances in Argentina and Philippines. Berkeley Journal of International Law, 29, 246-333.
  • Rubenfeld, J.(2001). Freedom and Time. A Theory of Constitutional Self-Government. New York: Yale University Press.
  • Ryszka, F. (1984). Nauka o polityce. Rozważania metodologiczne. Warszawa: Państwowe Wydawnictwo Naukowe.
  • Scheppele, K.L. (2013).The Rule of Law and the Frankenstate: Why Governance Checklists Do Not Work. Governance. An International Journal of Policy, Administration, and Institutions, 42(4), 559-562.
  • Schmitt, C. (2008).Constitutional Theory. Durham: Duke University Press.
  • Schneier, E. (2006).Crafting Constitutional Democracies: The Politics of Institutional Design. Lanham: Rowman&Littlefield Publishers.
  • Stambulski,M., &Czarnota,A. (2019). Janusowe oblicze konstytucjonalizmu. Krytyka Prawa, 11(1), 8-17.
  • Włoch, W. (2018). Pomiędzy czystym prawem a ideą polityczną: pojęcie konstytucji w doktrynach Hansa Kelsena i Johna Rawlsa. Toruń: Wydawnictwo Naukowe Uniwersytetu Mikołaja Kopernika.
  • Ziembiński, Z. (1983). Szkice z metodologii szczegółowych nauk prawnych. Warszawa-Poznań: Państwowe Wydawnictwo Naukowe.
Typ dokumentu
Bibliografia
Identyfikatory
Identyfikator YADDA
bwmeta1.element.ekon-element-000171645868

Zgłoszenie zostało wysłane

Zgłoszenie zostało wysłane

Musisz być zalogowany aby pisać komentarze.
JavaScript jest wyłączony w Twojej przeglądarce internetowej. Włącz go, a następnie odśwież stronę, aby móc w pełni z niej korzystać.