Czy dematerializacja czyni pojęcie i klasyczną koncepcję papieru wartościowego anachronizmem?

• Autorzy: Michał Osiak

Warianty tytułu

Does Dematerialization Make the Notion and Classical Concept of a Security Anachronic?

• Języki publikacji: PL

Abstrakty

1.03.2021 r. weszły w życie przepisy przewidujące obowiązkową dematerializację akcji niepublicznej spółki akcyjnej i spółki komandytowo-akcyjnej. Przepisy o prostej spółce akcyjnej, które weszły w życie 1.07.2021 r., zakładają, że akcje tej spółki ab ovo nie mają formy dokumentu. Od 1.07.2019 r. wyłączona jest możliwość emitowania obligacji dokumentowych. Także konosamenty coraz częściej przybierają formę elektroniczną. De lege lata jedynymi wyłącznie dokumentowymi papierami wartościowymi, których natura prawna nie wyklucza wszakże a priori dematerializacji, są weksle i czeki, spośród których praktycznie doniosłą rolę w obrocie gospodarczym odgrywają obecnie jedynie weksle własne wystawiane jako zabezpieczenie wierzytelności. Objęcie obligatoryjną dematerializacją wszystkich akcji i obligacji każe na nowo postawić pytanie o przystawalność klasycznego pojęcia i teorii papieru wartościowego do walorów zdematerializowanych. W niniejszym artykule przedstawiono ogólny zarys klasycznej koncepcji papieru wartościowego, a także skonfrontowano tę koncepcję ze specyfiką zdematerializowanych papierów wartościowych, poszukując w ten sposób odpowiedzi na pytanie postawione w tytule.(abstrakt oryginalny)

EN

On 1 March 2021, regulations providing for mandatory dematerialization of shares of non-public joint-stock companies and limited joint-stock partnerships came into force. The provisions on simple joint stock companies, which came into force on 1 July 2021, assume that their shares are in non-documentary form from the beginning. From 1 July 2019, the option to issue documentary bonds has been excluded. Bills of lading are also increasingly drafted in the electronic form. As the law stands, the only purely documentary securities, whose legal nature does not, however, a priori exclude dematerialization, are bills of exchange/promissory notes and cheques, of which only promissory notes issued as collateral for receivables currently play any significant role in business transactions. The mandatory dematerialization of all shares and bonds raises the question of the compatibility of the classical notion and theory of securities [the Polish term, papiery wartościowe, suggests paper form] with dematerialized securities. This article provides an overview of the classical notion of a security and confronts this notion with the particularities of dematerialized securities, thus seeking to answer the titular question.(original abstract)

Słowa kluczowe

PL

Papiery wartościowe; Prawo podmiotowe; Rynek kapitałowy; Spółki

EN

Securities; Subjective right; Capital market; Companies

• Czasopismo: Przegląd Prawa Handlowego
• Rocznik: 2022
• Numer: nr 1
• Strony: 24--29

Twórcy

autor

Michał Osiak

Bibliografia

• Braudel F., Struktury codzienności. Kultura materialna, gospodarka i kapitalizm XV-XVIII wiek, t. 1, Warszawa 2019.
• Chłopecki A., (Niektóre) paradoksy prawa papierów wartościowych, "Przegląd Prawa Handlowego" 2016/9.
• Godlewski M., Dopuszczalność nabycia od nieuprawnionego akcji zdematerializowanych, "Monitor Prawniczy" 2017/7.
• Jastrzębski J., Pojęcie papieru wartościowego wobec dematerializacji, Warszawa 2009.
• Morawski L., Zasady wykładni prawa, Toruń 2014.
• Radwański Z., Panowicz-Lipska J., Zobowiązania - część szczegółowa, Warszawa 2012.
• Romanowski M. [w:] System Prawa Prywatnego, red. Z. Radwański, t. 18, Prawo papierów wartościowych, red. A. Szumański, Warszawa 2010.
• Sołtysiński S., Wynalazek spółki kapitałowej: o krok od wieczności, "Państwo i Prawo" 1998/11.
• Szczerbowski J., Zastosowania sprytnych kontraktów, "Edukacja Prawnicza" 2019/1.
• Szewczyk J., Pojęcie papieru wartościowego w kontekście tokenów cyfrowych, cz. 1, "Monitor Prawa Handlowego" 2018/3.
• Szewczyk J., Pojęcie papieru wartościowego w kontekście tokenów cyfrowych, cz. 2, "Monitor Prawa Handlowego" 2018/4.
• Wierzbowski M., Wajda P., Zaradkiewicz K. [w:] Ustawa o obrocie instrumentami finansowymi. Komentarz, red. M. Wierzbowski, L. Sobolewski, P. Wajda, Warszawa 2018, Legalis.
• Zacharzewski K., Prawo giełdowe, Warszawa 2019.
• Zacharzewski K. [w:] System Prawa Handlowego, red. S. Włodyka, A. Szumański, t. 4, Prawo instrumentów finansowych, red. M. Stec, Warszawa 2016.
• Zoll F., Klauzule dokumentowe. Prawo dokumentów dłużnych ze szczególnym uwzględnieniem papierów wartościowych, Warszawa 2004.
• Zoll F. [w:] Prawo gospodarcze i handlowe, t. 4, Prawo papierów wartościowych, red. S. Włodyka, Warszawa 2004.