Bezrobocie a proces zawierania małżeństw w ujęciu przestrzennym w Polsce w latach 1990-1998

• Autorzy: Małgorzata Podogrodzka

Warianty tytułu

Unemployment and nuptiality by regions, Poland, 1990-1998

• Języki publikacji: PL

Abstrakty

Obserwowane w latach 1990, zmiany procesu zawierania małżeństw, polegające na obniżeniu natężenia zawierania związków oraz opóźnieniu decyzji o zawarciu związku małżeńskiego, wielu badaczy łączy z przebiegającymi na szeroką skalę przeobrażeniami ekonomicznymi w kraju. Ich skutkami są zmiany sytuacji materialnej rodziny oraz sytuacji na rynku pracy. W konsekwencji, zmiany rozkładu dochodów ludności prowadzą do wzrostu nierówności ekonomicznych i społecznych. Pogorszenie sytuacji materialnej wielu rodzin wynika głównie z rosnących trudności w pozyskiwaniu dochodów, a także wycofania się państwa z wielu świadczeń na rzecz rodziny. Rodziny znalazły się więc w sytuacji wzrostu obowiązków i odpowiedzialności za położenie materialne gospodarstw domowych, zaś sprostanie tym obowiązkom jest znacznie trudniejsze niż poprzednio. Równocześnie zmiany na rynku pracy spowodowały wzrost wymagań wobec ich uczestników. Rosnące znaczenie wykształcenia dla osiągnięcia odpowiedniej pozycji na rynku pracy oraz zagrożenie bezrobociem spowodowały konieczność zwiększenia wysiłków w celu pozyskania pracy i jej utrzymania. Ponadto, wzrost konkurencyjności na rynku pracy oraz ograniczenie mobilności kobiet wskutek niekorzystnych zmian dostępu i kosztu instytucjonalnej opieki nad dzieckiem wraz ze stosunkowo słabo rozwiniętym sektorem usług sprawiają, że znacznie zmniejszyły się możliwości bezkonfliktowego łączenia pracy zawodowej i obowiązków rodzinnych przez kobiety (abstrakt oryginalny)

EN

In the article we present analyses of nuptality behaviour in connection to the situation on the labour market. The unit of the analyses makes voivodship and the labour market is described by the unemployment rate in each of the units. In Poland in the 1990s there were observed significant changes in intensity and pattern of family formation process and, in particular in marital behaviour. Some researches explained these shifts by worsening economical status of the family when a decision to get married is postponed because of financial reasons or the need to reach a stable position on the labour market. As a result one could expect that in the regions of high unemployment people get married late if at all. The study presented in this article consists of four parts. Firstly, we scoped on regional differences between sex-age specific marriage rates in the years 1990-1998. Then we calculated correlation coefficients for variables describing marital behaviour and unemployment rates iri voivodships. Finally clusters of voivodships were created on the basis of unemployment and differences in marriage rates between the clusters were tested for their significance. The analysis revealed that there were significant changes in marital be-haviour in all voivodship, but of different intensity. As a result in 1998 the intensity of marriage became uniform in all regions for those under 25, while for those aged 25-38 - more diversity occurred. These spatial differences were greater for women than for men. Although differences in marital behaviour between clusters of voivodships were significant, one cannot point out an explicit relation between unemploy-ment and nuptiality decisions. There is a necessity for more complex explanation of these differences than economic uncertainty considered at the macro level. (original abstract)

Słowa kluczowe

PL

Bezrobocie; Gospodarstwa domowe; Małżeństwo; Rynek pracy; Przemiany demograficzne

EN

Unemployment; Households; Marriage; Labour market; Demographic transformation

• Czasopismo: Studia Demograficzne
• Rocznik: 2003
• Numer: nr 2(144)
• Strony: 99--120

Twórcy

autor

Małgorzata Podogrodzka

• Szkoła Główna Handlowa w Warszawie

Bibliografia

• Becker G.S., 1990, Ekonomiczna teoria zachowań ludzkich, PWN, Warszawa.
• Holzer J.Z., 1999, Demografia, PWE, Warszawa.
• Jóźwiak J., Kotowska I.E., Kowalska A., 2000, Procesy demograficzne, rynek pracy, edukacja, [w:] Ekonomiczne i społeczne efekty edukacji, Instytut Problemów Współczesnej Cywilizacji, Warszawa.
• Kotowska I.E., 1998, Teoria drugiego przejścia demograficznego a przemiany demograficzne w Polsce w latach 1990, "Studia Demograficzne", nr 4(134).
• Kotowska I.E., 1999, Teoria zmian demograficznych - drugie przejście demograficzne [w:] Przemiany demograficzne w Polsce w latach 90. w świetle koncepcji drugiego przejścia demograficznego, "Monografie i Opracowania SGH", nr 461.
• Kotowska I.E., 2002, Zmiany modelu rodziny. Polska - kraje europejskie, "Polityka Społeczna", nr 4.
• Podogrodzka M., 2002, Rynek pracy a proces zawierania małżeństw i płodność w ujęciu przestrzennym w Polsce w latach 1990-1998, praca doktorska, Kolegium Analiz Ekonomicznych, Szkoła Główna Handlowa.
• Radzikowska B., 1995, Płodność w Polsce w kontekście drugiego przejścia demograficznego. Modelowanie i prognozowanie, AE, Wrocław.