Postawy wobec oszczędzania gospodarstw domowych w Polsce

• Autorzy: Małgorzata Rószkiewicz

Warianty tytułu

Households' attitudes towards saving in Poland

• Języki publikacji: PL

Abstrakty

Poczucie bezpieczeństwa materialnego daje podstawę harmonijnego rozwoju, samorealizacji oraz poczucie dobrobytu zarówno w skali jednostki, rodziny jak i w szerszym ujęciu ogólnospołecznym. Prace badawcze prowadzone na przełomie lat 1998/99 (por. np. Rószkiewicz, Perek-Białas, 1999; Rószkiewicz, 2002) pozwoliły zidentyfikować ekonomiczne, społeczne i demograficzne uwarunkowania kształtowania się przekonania o bezpieczeństwie materialnym w gospodarstwach domowych. W badaniach tych do zabezpieczenia materialnego zaliczono oszczędności, dobra materialne, nieruchomości oraz papiery wartościowe, biorąc pod uwagę zarówno formę "ukrytą" jak i "umowną" zabezpieczenia oraz zasadę jego gromadzenia zarówno "dobrowolną" jak i "wymuszoną", tak jak jest to ujmowane w literaturze tematu (por. np. Katona, 1975, s. 230-232; Perek-Białas, 1998). Do najważniejszych determinant przekonania o posiadaniu tak rozumianego majątku zaliczono: poziom dochodu na jedną osobę w gospodarstwie domowym oraz poziom wykształcenia głowy gospodarstwa domowego, a następnie liczbę małoletnich dzieci na utrzymaniu, płeć głowy gospodarstwa domowego, stan cywilny i źródło utrzymania. Wśród wyróżnionych determinant wiek głowy gospodarstwa domowego okazał się czynnikiem o najsłabszym oddziaływaniu. Istotną rolę tych czynników potwierdziło również powtórne badanie zakresu i uwarunkowań poczucia bezpieczeństwa materialnego Polaków, przeprowadzone w końcu 2001 r. Badanie to wskazało, że frakcja gospodarstw domowych deklarujących posiadanie zabezpieczenia materialnego w okresie 1998-2001 nie uległa zmianie i kształtuje się w granicach 40% (43,8% w 1998 r. oraz 39,5% w 2001 r.). (abstrakt oryginalny)

EN

From 1999 the complex reform of the old-age pension system was introduced in Poland and the process of changes is still ongoing. The pay-as-you-go system was replaced by multipolar system. Voluntary third pillar will guaran- tee higher pensions for those that decide to save more. The evolution of pension system naturally poses questions concerning how the savings and saving behavior are perceived, and what determines attitudes towards saving in the Polish society during transformation. The empirical random sample of 1193 households was interviewed at the end of 2001. The survey focused on Identification of components of material security and perception on motives of saving. Eight savings motives formulated by Keynes are considered as base ones. The principal component method has been used to reveal latent structure of saving attitudes. Despite the fact that in Polish households material security mostly takes the form of real estate property, savings are still commonly considered the most desired form of material security. The common conviction expressed was that nowadays it is necessary to have some savings and each member of a household should have some savings. This study allowed to find the two-dimensional latent structure of attitudes towards saving. The first dimension relates to the precaution of households and the second, to their restraint. The results of the survey suggest that the precaution saving motive seems to dominate in the Polish society during transformation. But attitudes towards saving are varied by selected demographic and socio-economic features (original abstract)

Słowa kluczowe

PL

Gospodarstwa domowe; Dobra osobiste; Dochody gospodarstw domowych; Bezpieczeństwo finansowe

EN

Households; Personal rights; Household income; Financial security

• Czasopismo: Studia Demograficzne
• Rocznik: 2003
• Numer: nr 2(144)
• Strony: 121--135

Twórcy

autor

Małgorzata Rószkiewicz

• Szkoła Główna Handlowa w Warszawie

Bibliografia

• Browning M., Lusardi A., 1996, Household saving: micro theories and micro facts, "Journal of Economic Literaturę", vol. XXXIV
• Feichtinger G., Hansluwka H., 1977, The Impact of Mortality on the Life Cycle of the Family in Austria. Meeting on the Family Life Cycle of Methodology, WHO, Vienna.
• Katona G., 1975, Psychological Economics, Elsevier, New York.
• Keynes J.M., 1956, Ogólna teoria zatrudnienia, procentu i pieniądza, PWN, Warszawa.
• Perek-Białas J., 1998, Wybrane metody badania oszczędności z uwzględnieniem motywu zabezpieczającego, raport z badań własnych, Instytut Statystyki i Demografii, SGH Warszawa.
• Perek-Białas J., Rószkiewicz M., 1999, Skłonność gospodarstw domowych do oszczędzania w celu zabezpieczenia okresu starości, PONT Info.
• Rószkiewicz M., 2002, Czynniki kumulacji zasobów w polskich gospodarstwach domowych, "Polityka Społeczna", nr 7