Wybrane aspekty zdrowia reprodukcyjnego w Polsce

• Autorzy: Wiktoria Wróblewska

Warianty tytułu

Selected aspects of reproductive health in Poland

• Języki publikacji: PL

Abstrakty

W przyjętym, przez konsens, na najbliższe 20 lat programie działania Międzynarodowej Konferencji "Ludność i rozwój" w Kairze (wrzesień 1994), w rozdziale zatytułowanym "Reproductive rights and reproductive health", zawarto określenie zdrowia reprodukcyjnego. Zdrowie reprodukcyjne zdefiniowane zostało jako: "stan kompletnego fizycznego, umysłowego i społecznego dobrego stanu, a nie tylko braku choroby lub słabości, we wszystkich kwestiach związanych z systemem reprodukcyjnym, włącznie z jego funkcjonowaniem. Zdrowie reprodukcyjne przeto zakłada, że ludzie są w stanie mieć satysfakcjonujące i bezpieczne życie seksualne, że mają zdolność do reprodukcji oraz wolność w decydowaniu czy, kiedy i jak często czynić to mają. W tym ostatnim warunku ukryte jest prawo mężczyzny i kobiety do informacji oraz posiadania dostępu do bezpiecznych, efektywnych, możliwych do osiągnięcia i akceptowanych metod planowania rodziny według własnego wyboru, podobnie jak innych metod własnego wyboru regulowania płodności, które nie są przeciwko prawu, a także prawo dostępu do odpowiednich usług ochrony zdrowia, które umożliwią kobiecie bezpieczną ciążę i urodzenie dziecka oraz stworzą małżeństwu najlepszą szansę posiadania zdrowego niemowlęcia. Zgodnie z powyższą definicją zdrowie reprodukcyjne może być interpretowane jako zbiór metod, technik i usług, które przyczyniają się do zdrowia reprodukcyjnego i dobrego samopoczucia poprzez zapobieganie i rozwiązywanie problemów zdrowia" (abstrakt oryginalny)

EN

Analysis of selected aspects of reproductive health of two groups of the population: adolescents and people in reproductive age are based on the following data sources: Family and Fertility Survey 1991, Sexual attitudes of adolescents 1996, Family Survey 1995, current vital statistics, and some results of special studies on reproductive health by the State Centre of Hygiene and the Institute of Mother and Child. The data cover generally the 1980s and 1990s. The focus is placed on the following issues: sexual initiation, fertility of teenagers and women aged 35 years and over, birth calendar, contraception, induced abortion, morbidity of sexual transmitted diseases, including HIV and AIDS. Results of the analyses indicate on some improvements in reproductive health. However, recently observed changes in Poland, which concern sexual behaviour, nuptiality and fertility patterns could create some risks. For instance, the declining age of sexual initiation is related to not only to a rise in unwanted pregnancies and premature births given by teenagers but also to risks of infertility in later ages and some diseases in the future. Similarly, the tendency to delay a childbirth, especially after 35 years of age, might lead to some unwanted consequences for mothers and children as well. Conclusions are twofold: they indicate that some activities are needed to counter some of these negative effects, and define needs to continue research on reproductive health in Poland. (original abstract)

Słowa kluczowe

PL

Przemiany demograficzne; Kobieta; Płodność; Zdrowie

EN

Demographic transformation; Woman; Fertility; Health

• Czasopismo: Studia Demograficzne
• Rocznik: 2002
• Numer: nr 1(141)
• Strony: 11--42

Twórcy

autor

Wiktoria Wróblewska

• Szkoła Główna Handlowa w Warszawie

Bibliografia

• Boerma J, Bicego G.T., 1992, Preceding birth intervals and child survival: searching for pathways of influence, "Studies in Family Planning", vol. 18, no. 4.
• Brooks-Gunn J., Paikoff R., 1997, Sexuality and developmental transitions during adolescence, [w:] J. Schiulenberg, J. Maggs, K. Hurrelmann (eds), Health Risks and Developmental Transitions during Adolescence, Cambride University Press.
• Brzeziński Z. (red), 1997, Sytuacja zdrowotna kobiet w wieku rozrodczym w Polsce, instytut Matki i Dziecka, Warszawa.
• Caldwell C.H., Antonucci T.C., 1997, Childbearing during adolescence: mental health risks and opportunities, [w:] J. Schulenberg, J. Maggs, K. Hurrelmann (eds), Health Risks and Developmental Transitions During Adolescence, Cambride University Press.
• CBOS, 1996, Postawy młodzieży wobec kontaktów seksualnych. Komunikat z badań, listopad 1996.
• CBOS, 1988, Postawy młodzieży wobec seksu i opinie na temat wycofanego podręcznika pt. "Przysposobienie do życia w rodzinie", Komunikat z badań, lipiec 1988.
• Cooksey B.C., 1997, Consequences of young mother's marital histories for children's cognitive development, "Journal of Marriage and the Family", vol. 59, no. 5.
• Frątczak E., 1999, Zmiany płodności, [w:] I.E. Kotowska (red.), Przemiany demograficzne w Polsce w latach 90. w świetle koncepcji drugiego przejścia demograficznego, "Monografie i Opracowania", nr 461, SGH, Warszawa.
• Holzer J.Z., 1994, Międzynarodowa konferencja na temat "Ludność i rozwój", Kair, 5-13 września 1994, "Studia Demograficzne", nr 4(118).
• Holzer J.Z., Kowalska I., 1997, Fertility and Family Surveys in Countries of the ECE Region, Standard Country Report Poland, UN, New York and Genewa.
• Hulanicka B., 1996, Stan biologiczny populacji polskiej. Punkt widzenia antropologa, [w:] W. Zatoński, B. Hulanicka, J. Tyczyński (red.), Stan zdrowia Polaków, Monografie Zakładu Antropologii PAN, Wrocław.
• Izdebski Z., 1997, Zachowania prozdrowotne i seksualne w aspekcie HIVIAIDS w Polsce, MZiOS, UNDP
• Jaruga I., 1999, Bezpośrednie determinanty płodności. Aplikacja modelu zagregowanej płodności Bongaartsa dla Polski dla lat 1991 i 1995, "Studia Demograficzne", nr 2(136).
• Kowalska L, 1999, Zmiany procesu tworzenia małżeństw, [w:] I.E. Kotowska (red.), Przemiany demograficzne w Polsce w latach 90. w świetle koncepcji drugiego przejścia demograficznego, "Monografie i Opracowania", nr 461, SGH, Warszawa.
• Kuciarska-Ciesielska M., 1997, Regulacja urodzeń w małżeństwie, [w:] Uwarunkowania za-chowań prokreacyjnych rodzin polskich. Studia i analizy statystyczne, GUS, Warszawa.
• Mazur J., 1997, Hospitalizacja kobiet z powodu powikłań ciąży, porodu i połogu, [w:] Z. Brzeziński (red.), Sytuacja zdrowotna kobiet w wieku rozrodczym w Polsce, Instytut Matki i Dziecka, Warszawa.
• Narodowy Program Zdrowia 1996-2005, 1996, Międzyresortowy Zespół Koordynacyjny Narodowego Programu Zdrowia, MZiOS, Warszawa.
• Rees M., 1993, Menarche when and why?, "The Lancet", vol: 342, no. 8884 .
• Szata W, 2000, AIDS i zakażenia HIV w 1998 roku, "Przegląd Epidemiologiczny", nr 54.
• Szukalski P., 1999, Płodność pozamałżeńska Polsce, "Studia Demograficzne", nr 2(136).
• Świda-Ziemba H., 1995, Wartości egzystencjalne młodzieży lat dziewięćdziesiątych, Instytut Stosowanych Nauk Społecznych UW, Warszawa.
• The Alan Guttmacher Institute, 1994, Sex and America's Teenagers, New York.
• The Alan Guttmacher Institute, 1998, Into a New World. Young Women's Sexual and Reproductive Lives, New York.
• Troszyński M. (red), 1999, Zgony matek. Polska 1996-1998, IMiDZ, Warszawa.
• Troszyński M. (red), 2000, Zgony matek. Polska 1999, IMiDZ, Warszawa.
• UNAIDS and WHO, 1999, AIDS Epidemic Update-. December 1999, Geneva.
• UN, 1996, Reproductive Rights and Reproductive Health: A Concise Report 1996, United Nations Publication, New York.
• UN, 1998a, Health and Mortality: A Concise Report, United Nations Publication, New York.
• UN, 1998b, World Population Monitoring 1996. Selected Aspects of Reproductive Rights and Reproductive Health, New York.
• UNICEF, 2000, Young People in Changing Societies. Regional Monitoring Reports, no. 7. Florence: UNICEF Innocenti Reasearch Centre.
• Welligs K., Wadsworth J, Johnson A, Field J., 1996, Teenage sexuality, fertility and life chances, Report, London School of Hygiene & Tropical Medicine.
• Welon Z., 1998, Głos antropologa w dyskusji o sytuacji demograficznej Polski u progu XXI wieku, "Studia Demograficzne", nr 1(131).
• Winikoff B., 1983, The effects of birth spacing on child and maternal health, "Studies in Family Planning", vol. 14, no. 10.
• World Health Organization, 1995, Adolescent health and development: the key to the future, Paper prepared for the Global Commission on Women's Health. HO/ADH/94.3/Revl, Geneva.
• Wróblewska W., 1991, Nastoletnie matki w Polsce - Studium demograficzne na podstawie badania Ankieta Młodych Matek z 1988 r., "Monografie i Opracowania", nr 22/340, ISiD SGH, Warszawa.
• Wróblewska W., 1998, Nastoletni Polacy wobec seksualności, SGH, Warszawa.
• Wróblewska W, 1999, Przemiany płodności nastolatek, [w:] I.E. Kotowska (red.), Przemiany demograficzne w Polsce w latach 90. w świetle koncepcji drugiego przejścia demograficznego, "Monografie i Opracowania", nr 461, SGH, Warszawa.