Ryzyko rozpadu małżeństw w Polsce. Empiryczne implikacje teorii Levingera

• Autorzy: Paweł Rydzewski

Warianty tytułu

Risk of marriage dissolution in Poland. Emirical implications of Levinger's theory

• Języki publikacji: PL

Abstrakty

Jedną z najciekawszych prób wyjaśniania procesu rozpadu związku małżeńskiego jest teoria Georga Levingera. Pierwsza wersja omawianej koncepcji powstała w 1965 r., wersja druga - stanowiąca pewne uzupełnienie, a przede wszystkim jakby przypomnienie wcześniejszej - powstała w 1976 r. Istotna zmiana, to silniejsze zaakcentowanie opcji psychologiczno-społecznej, choć również w wersji pierwotnej punktem wyjścia było zagadnienie spójności małżeństwa podejmowane w aspekcie psychospołecznym Ta oryginalna koncepcja jest uważana za jedną z najbardziej obiecujących. Podkreśla się możliwość jej szerokiego wykorzystania: może być przydatna w integracji przyszłych badań nad rodziną, ale przede wszystkim stanowi ugruntowanie studiów nad czynnikami destabilizującymi związek małżeński (abstrakt oryginalny)

EN

The theory by George Levinger (1965,1966,1976) on social and psychological determinants of marriage dissolution is well accepted in research on marriage and the family. Its perspective on the quality of marriage has been developed in theoretical discussions as well as used in empirical investigations on marriage dissolution. The framework proposed in that article to study marriage dissolution in Poland in the 1990s is based on Levinger's theory. Data, which came from five rounds of the Polish General Social Survey for the years 1992-1997, have been analyzed to verify the impact of the age, the education level, income, political views and the place of residence on risk of marriage dissolution. The variable "risk of marriage dissolution" has been composed from some indicators reflecting three basic factors important for marriage stability: the quality of marriage (satisfaction from marriage), barriers for dissolution (religious beliefs) and alternatives for current marriage (attitudes towards sex outside marriage). Results of multiple regression, despite the fact that they explain a scarce part of variance, seem to confirm that variables of the socio-economic status (education, income), political orientation and place of residence affect risk of marriage dissolution: the risk is higher for persons better educated, receiving higher income, residing in bigger cities and sympathising with left wing of political scene. They are discussed in terms of social and psychological context of possible interactions. (original abstract)

Słowa kluczowe

PL

Rodzina; Małżeństwo; Rozwody; Sytuacja społeczno-ekonomiczna

EN

Family; Marriage; Divorces; Social and economic conditions

• Czasopismo: Studia Demograficzne
• Rocznik: 2002
• Numer: nr 1(141)
• Strony: 69--84

Twórcy

autor

Paweł Rydzewski

• Katolicki Uniwersytet Lubelski

Bibliografia

• Albrecht S.L., Kunz P.R., 1980, The decision to divorce: a social exchange perspective, "Journal of Divorce", no. 3.
• Billy J.O.G., Landale N.S., McLaughlin S.D., 1986, The effect of marital status at first birth on marital dissolution among adolescent mothers, "Demography", no. 23(3).
• Booth A., White L., 1980, Thinking about divorce, "Journal of Marriage and the Family".
• Brzeziński J, 1997, Metodologia badań psychologicznych, PWN, Warszawa.
• Bugaighis M.A., Schumm WR., Jurich A.P, Bollman S.R., 1985, Factors associated with thoughts of marital separation, "Journal of Divorce", no. 9.
• Cichomski B., Morawski P, 1993, Polski Generalny Sondaż Społeczny: struktura skumulowanych danych 1992-1993, Instytut Studiów Społecznych, UW, Warszawa.
• Edwards J.N., Saunders J.M., 1981, Coming apart: a model of the marital dissolution decision, "Journal of Marriage and the Family", May.
• Jorgensen S.R., Johnson A.C, 1980, Correlates of divorce liberality, "Journal of Marriage and the Family", August.
• Levinger G., 1965, Marital cohesiveness and dissolution: an integrative review, "Journal of Marriage and the Family", February.
• Levinger G., 1966, Sources of marital dissatisfaction among applicants for divorce, "American Journal of Orthopsychiatry" , vol. 36, 5.
• Levinger G., 1976, A social psychological perspective on marital dissolution, "Journal of Social Issues", no. 32.
• Lewis R.A., Spanier G.B., 1979, Theorizing about the quality and stability of marriage, [w:] W.R. Burr, R. Hill, EI. Nye, I.L, Reiss (eds), Contemporary Theories about the Family, vol. 1, Free Press, New York-London.
• Nowak S., 1985, Metodologia badań społecznych, PWN, Warszawa.
• Raschke H., 1987, Divorce, [w:] M.B. Sussman, S.K. Steinmetz, (eds), Handbook of Marriage and the Family, Plenum Press, New York-London.
• Rindfuss R.R., John C.St., 1983, Social determinants of age at first birth, "Journal of Marriage and the Family", August.
• Rydzewski E, 1997, Praca zawodowa kobiet a życie rodzinne, [w:] P Kryczka (red.), Rodzina w zmieniającym się społeczeństwie, RW KUL, Lublin.
• Rydzewski P, 1999, Rozwód w opinii społecznej w latach 1990., "Studia Demograficzne", nr 1(135).
• Udry J.R., 1981, Marital alternatives and marital disruption," Journal of Marriage and the Family", November