Zrównoważony rozwój sieci franczyzowej w świetle teorii agencji

• Autorzy: Maria Andrzejak

Warianty tytułu

The agency theory and sustainable development of a franchise network

• Języki publikacji: PL

Abstrakty

W opracowaniu przedstawiono problem efektu gapowicza w kontekście standardów zrównoważonego rozwoju. Celem opracowania jest ocena działań na rzecz zrównoważonego rozwoju sieci franczyzowej w zestawieniu z występującym, zgodnie z teorią agencji, efektem gapowicza. Konflikty powstające na poziomie pryncypał-agent (franczyzodawca-franczyzobiorca) oraz zachowania oportunistyczne ze strony franczyzobiorców mogą osłabić wprowadzone zmiany, między innymi poprzez występowanie efektu gapowicza. Artykuł powstał w oparciu o przegląd polskiej i zagranicznej literatury przedmiotu. Ponadto przeprowadzono analizę konfliktu pryncypał - agent, wynikającego z teorii agencji w zestawieniu ze standardami zrównoważonego rozwoju i wprowadzonych dobrych praktyk przez sieci franczyzowe. Wnioski wynikające z krytycznej analizy piśmiennictwa sugerują możliwość zmniejszenia skuteczności działań na rzecz zrównoważonego rozwoju poprzez zachowania oportunistyczne franczyzobiorców. W celu ich ograniczenia wymagany jest system kontroli. Aktywny udział franczyzobiorców przyczynia się do skuteczności dobrych praktyk wprowadzanych przez sieć.(abstrakt oryginalny)

EN

The article presents the problem of the free rider effect in the context of sustainable development standards. The aim of the article is to assess activities for the sustainable development of the franchise network and their effectiveness in comparison with the free rider effect occurring in the agency's theory. The principal-agent conflict (franchisor-franchisee) and opportunistic behaviour on the part of franchisees may weaken the introduced changes. The article is based on a review of Polish and foreign literature on the subject. More over, an analysis of the principal-agent conf lict resulting from the agency theory was performed in comparison with the standards of sustainable development and good practices introduced by franchise networks. Conclusions resulting from the critical analysis of the literature suggest the possibility of reducing the effectiveness of actions for sustainable development through opportunistic behaviour of franchisees. A control system is required to limit them. In addition, the active participation of franchisees contributes to the effectiveness of good practices implemented by the network.(original abstract)

Słowa kluczowe

PL

Sieci franczyzowe; Rozwój zrównoważony; Teoria agencji; Efekt gapowicza

EN

Franchising networks; Sustainable development; Agency theory; Free rider problem

• Czasopismo: Kwartalnik Nauk o Przedsiębiorstwie
• Rocznik: 2022
• Numer: nr 1
• Strony: 45--56

Twórcy

autor

Maria Andrzejak

• Uczelnia Techniczno-Handlowa im. H. Chodkowskiej

Bibliografia

• Abell P. M. (2011), The Regulation of Franchising in the European Union, Queen Mary, University of London, July 2011, s. 56.
• Blisko i odpowiedzialnie, Raport społecznej odpowiedzialności biznesu Żabka Polska; https://www.zabka.pl/raport-csr-pl, dostęp: 16.05.2021.
• Europejski Kodeks udzielania Franczyzy, https://franczyza.org.pl/europejski-kodeks-etyki-udzielania-franczyzy, dostęp: 16.05.2021.
• Gillis W., Combs J. (2009), Franchisor strategy and firm performance: making the most of strategic resource investments, "Business Horizons", Vol. 52, s. 553-561.
• https://www.zabka.pl/nasza-odpowiedzialnosc/ochrona-srodowiska, dostęp: 14.05.2021.
• Huang C. (2004), Agency Theory in Franchising Some Empirical Results, "Yu Da Academic Journal", No. 7, s. 158.
• Kidwell R. E, Nygaard A., Silkoset R. (2007), Antecedents and effects of free riding in the franchisor-franchisee relationship, "Journal of Business Venturing", February 2007.
• Klick J., Kobayashi B., Ribstein L. (2006), The Effect of Contract Regulation: The Case of Franchising, George Mason Law & Economics Research Paper, No. 07-03, s. 3.
• Lafontaine F. (1992), Agency Theory and franchise some empirical results, "Rand Journal of Economics", Vol. 23, No. 2.
• Manna D. R., Smith A. D., Synowka D. P. (2006), Exploring Agency Theory Implications With Franchising, "Journal of Business & Economics Research (JBER)", Vol. 4, No. 4.
• Michael S. C., Combs J. G. (2008), Entrepreneurial failure: the case of franchisees, "Journal of Small Business Management", Vol. 46, No. 1, s. 73-90.
• Raport Odpowiedzialny biznes w Polsce (2020). Dobre praktyki., Forum Odpowiedzialnego Biznesu, Warszawa, 2020.
• Shane S., Spell C. (1998), Factors for new franchise success, "Sloan Management Review", Vol. 39, No. 3, s. 43-50.
• Turek I. (2011), Identyfikacja wartości przedsiębiorstw franczyzowych, "Zeszyty Naukowe Uniwersytetu Szczecińskiego. Finanse, rynki finansowe, ubezpieczenia", nr 46.
• Watson A., Johnson R. (2010), Managing the franchisor - franchisee relationship: a relationship marketing perspective, "Journal of Marketing Channels", Vol. 17, No. 1, s. 51-68

Identyfikatory

DOI

https://doi.org/10.33119/KNoP.2022.63.1.4