Posthumanistyczny potencjał polskiego fandomu komiksowego

• Autorzy: Aleksandra Słowik

Warianty tytułu

The Post-human Potential of a Polish Comic Book Fandom

• Języki publikacji: PL

Abstrakty

Cel artykułu stanowi ukazanie potencjału polskiego fandomu komiksowego w kontekście założeń krytycznego posthumanizmu. Niezbędne staje się poznanie odpowiedzi na pytania badawcze: na czym polega partycypacja w środowisku komiksowym, jaki wpływ na kształtowanie się fandomu miała jego przeszłość, co łączy społeczność fanów komiksów z posthumanizmem oraz jakie inicjatywy podejmowane są przez twórców i organizatorów życia komiksowego w Polsce. Badania przeprowadzone zostały z wykorzystaniem perspektywy paradygmatu interpretatywno-symbolicznego, na podstawie założeń epistemologicznych, takich jak: kognitywna rola języka, konstruktywizm społeczny oraz konwencjonalny charakter rzeczywistości społecznej (Sułkowski 2015). Niemożliwe jest mówienie o stałym, obiektywnie postrzeganym porządku społecznym panującym w środowisku fanowskim, ponieważ jest ono stale konstruowane i ulega przemianom za sprawą działających w nim grup i jednostek. (fragment tekstu)

EN

Comic books are an undeniable part of the modern culture, gaining more popularity every year. Reading comics influences the perception of communing with other products of culture, which results in the transformation of reading into new cultural practices. They may be the result of individual participation, however, the effectiveness of undertakings may often depend on the results of teamwork and collective participation practices. Initially, the grassroots movements of comic book enthusiasts are transformed with time into forms of structured activity. Such an organized community has the potential to implement the assumptions of critical post-humanism, according to which man is not hyper-causative and should participate with actors other than human. This work outlines the historical background of the comic book fandom, considers the idea of participation in culture, analyzes the initiatives taken with particular emphasis on socially engaged activities and content, characterizes the problems faced by the community and relates individual aspects of its functioning to critical post-humanism. The research methodology was based on the analysis of the literature on the subject, virtual ethnology and interviews. The obtained results showed the comic book community as a heterogeneous community that grew out of the need for change. This fandom is involved in initiatives related to diversity, ecology, emancipation and equality, at the same time trying to popularize the comic culture medium. (original abstract)

Słowa kluczowe

PL

Posthumanizm; Partycypacja społeczna; Literatura; Komiksy

EN

Posthumanism; Social participation; Literature; Graphic novels

• Czasopismo: Zarządzanie w Kulturze
• Rocznik: 2022
• Tom: 23
• Numer: z. 1
• Strony: 55--73

Twórcy

autor

Aleksandra Słowik

• Uniwersytet Jagielloński w Krakowie

Bibliografia

• Agrimbau Diego, Varela Lucas (2021). Człowiek. Warszawa: Timof i Cisi Wspólnicy.
• Bachórz Agata, Stachura Krzysztof (2015). W poszukiwaniu punktów stycznych. Rekonstrukcja dyskursu o problemach (nie)uczestnictwa w kulturze. Gdańsk: Instytut Kultury Miejskiej.
• Bielik-Robson Agata (2017). Nowa humanistyka: w poszukiwaniu granic. Teksty Drugie, 1, 146-162.
• Braidotti Rosi (2014). Po człowieku. Warszawa: Wydawnictwo Naukowe PWN.
• Braidotti Rosi (2020). Cztery tezy na temat feminizmu po człowieku, Avant: Trends in Interdisciplinary Studies, http://avant.edu.pl/2020-03-03 [odczyt: 11.04.2022].
• Bystroń Edyta (2021). Złe elfy, Webkomiksy, https://webkomiksy.pl/komiks/zle-elfy?v= QOuXHFe0YDjj [odczyt: 17.12.2021].
• Czoska Agnieszka (red.) (2021). Babski zin 4. Wolność. Poznań: Poznański Festiwal Sztuki Komiksowej.
• Dawidowicz-Chymkowska Olga (red.) (2020). 2019. Książki. Warszawa: Biblioteka Narodowa (Ruch Wydawniczy w Liczbach, t. 69).
• Fiske John (1992). The Cultural Economy of Fandom. W: Lisa A. Lewis (red.), The Adoring Audience. Fan Culture and Popular Media. London: Routledge, 30-49.
• Frąckiewicz Sebastian (2006). Komiks w polskiej komunikacji społecznej po 1989 roku, praca magisterska. Poznań: Uniwersytet Adama Mickiewicza.
• Gudkova Svetlana (2012). Wywiad w badaniach jakościowych. W: Dariusz Jemielniak (red.), Badania jakościowe. Metody i narzędzia. Warszawa: Wydawnictwo Naukowe PWN, 111-129.
• Irigaray Luce (1985). Ta płeć (jedną) płcią niebędąca. Kraków: Wydawnictwo Uniwersytetu Jagiellońskiego.
• Jemielniak Dariusz (2013). Netnografia, czyli etnografia wirtualna - nowa forma badań etno- graficznych. Prakseologia, 154, 97-116.
• Jutkiewicz Michał, Kołsut Rafał (2013). Participatory Poland (Part Four): Notes on Comics Fandom in Poland, http://henryjenkins.org/blog/2013/11/participatory-poland-part-four-notes-on-comics-fandom-in-poland.html?rq=Notes%20on%20comics%20fandom%20in%20Poland [odczyt: 11.12.2021].
• Krajewski Marek (2013). W kierunku relacyjnej koncepcji uczestnictwa w kulturze. Kultura i Społeczeństwo, 57(1), 29-67.
• Lichtblau Krzysztof, Kostecka Marta, Kryk Piotr (red.) (2021). Cemęt. Zin. Szczecin: Porozmawiajmy o Popkulturze - Ale Raczej Taktownie "POP-ART".
• Nowakowski Artur (2017). Fanzin SF. Artyści, wydawcy, fandom. Poznań: Instytut Kultury Popularnej.
• Nycz Ryszard (2017). Nowa humanistyka w Polsce: kilka bardzo subiektywnych obserwacji, koniektur, refutacji. Teksty Drugie, 1, 18-40.
• Orlińska Magdalena (2020). Opowieści z głębi antropocenu, Przekrój, https://przekroj.pl/artykuly/recenzje/opowiesci-z-glebi-antropocenu [odczyt: 24.01.2022].
• Orme Stephanie (2016). Femininity and Fandom: The Dual-Stigmatization of Female Comic Book Fans. Journal of Graphic Novels and Comics, 7(4), 403-416.
• Pałasz Michał (2021). Zarządzanie posthumanistyczne. Przegląd Kulturoznawczy, 1(47), 1-25.
• Pindel Tomasz (2019). Historie fandomowe. Wołowiec: Wydawnictwo Czarne.
• Sułkowski Łukasz (2012). Epistemologia i metodologia zarządzania. Warszawa: Polskie Wydawnictwo Ekonomiczne.
• Sułkowski Łukasz (2015). Paradygmaty humanistycznego zarządzania. W: Bogusław Nierenberg, Roman Batko, Łukasz Sułkowski (red.), Zarządzanie humanistyczne. Kraków: Wydawnictwo Uniwersytetu Jagiellońskiego, 123-138.
• Tan Shaun (2019). Opowieści z głębi miasta. Warszawa: Kultura Gniewu.
• Tkaczyk Witold (2012). Marzenia o mitycznej popularności, rozmowę przepr. S. Frąckiewicz. W: Sebastian Frąckiewicz, Wyjście z getta. Rozmowy o kulturze komiksowej w Polsce. Warszawa: Stowarzyszenie 40 000 Malarzy, 280-305.
• Zeszyty Komiksowe, https://www.zeszytykomiksowe.org [odczyt: 10.02.2022].

Identyfikatory

DOI

10.4467/20843976ZK.22.004.15870