Możliwość pozbawienia obywatela polskiego obywatelstwa polskiego w świetle prac Komisji Konstytucyjnej Zgromadzenia Narodowego nad Konstytucją RP

• Autorzy: Jan Gałka

Warianty tytułu

Possibility of Depriving a Polish Citizen of Polish Citizenship in the Light of the Work of the Constitutional Committee of the National Assembly on the Constitution of the Republic of Poland

• Języki publikacji: PL

Abstrakty

Artykuł 34 ust. 2 Konstytucji RP stanowi: "Obywatel polski nie może utraci obywatelstwa polskiego, chyba że sam się go zrzeknie". Zgodnie z art. 137 Konstytucji RP do skutecznego zrzeczenia się obywatelstwa polskiego wymagane jest ponadto uzyskanie zgody Prezydenta Rzeczypospolitej. Zarówno językowa, jak i systemowa wykładnia prawa zdają się nie pozostawiać wątpliwości, że obywatel polski nie może być pozbawiony swojego obywatelstwa, jednak w debacie publicznej zdarza się usłyszeć, że ktoś powinien zostać pozbawiony obywatelstwa polskiego z uwagi na dopuszczenie się przez niego zdrady. W związku z powyższym zasadne wydaje się pytanie, w jaki sposób należałoby wykładać akt zrzeczenia się obywatelstwa polskiego? Czy możliwe jest dokonanie tego aktu poprzez czynności konkludentne, takie jak dopuszczenie się zdrady czy popełnienie określonego przestępstwa? Na te pytania autor udziela odpowiedzi poprzez odwołanie się do biuletynów Komisji Konstytucyjnej Zgromadzenia Narodowego, pracującej nad projektem Konstytucji RP w latach 1992-1997.(abstrakt oryginalny)

EN

Article 34(2) of the Constitution of the Republic of Poland provides: "A Polish citizen shall not lose Polish citizenship except by renunciation thereof". Pursuant to Article 137 of the Constitution of the Republic of Poland, for an effective renunciation of Polish citizenship, the consent of the President of the Republic is also required. Both the linguistic and systemic interpretation of the law seem to leave no doubt that a Polish citizen cannot be deprived of his/her citizenship, yet in the public discourse one can sometimes hear that someone should be deprived of Polish citizenship on account of having committed treason. In view of the above, the question as to how the act of renunciation of Polish citizenship should be interpreted seems legitimate. Is it possible to renunciate Polish citizenship per facta concludentia, such as committing a treason or a specific crime? The author provides answers to these questions by referring to the bulletins of the Constitutional Committee of the National Assembly working on the draft Constitution of the Republic of Poland in 1992-1997.(original abstract)

Słowa kluczowe

PL

Obywatelstwo; Obywatel; Konstytucja RP; Prawo konstytucyjne

EN

Citizenship; Citizen; RP Constitution; Constitutional law

• Czasopismo: Przegląd Prawa Publicznego
• Rocznik: 2022
• Numer: nr 4
• Strony: 34--49

Twórcy

autor

Jan Gałka

• SWPS Uniwersytet Humanistycznospołeczny we Wrocławiu

Bibliografia

• Balicki R. [w:] Konstytucja Rzeczypospolitej Polskiej. Komentarz, red. M. Haczkowska, Warszawa 2014.
• Banaszak B., Konstytucja Rzeczypospolitej Polskiej. Komentarz, Warszawa 2012.
• Chruściak R., Informacja o projektach nowej Konstytucji Rzeczypospolitej Polskiej [w:] "Biuletyn KKZN" 1994/6.
• Czarny P. [w:] Konstytucja Rzeczypospolitej Polskiej. Komentarz, red. P. Tuleja, LEX 2021.
• Gałka J., Obowiązek wierności Rzeczypospolitej Polskiej w tradycji ustrojowej i pracach nad Konstytucją RP, Warszawa 2021.
• Gałka J., Praktyka funkcjonowania instytucji służby zastępczej po 1989 r. w świetle regulacji obowiązków w dziedzinie obronności w polskich konstytucjach oraz prac nad Konstytucją, "Przegląd Legislacyjny" 2021/3.
• Garlicki L., Zubik M. [w:] Konstytucja Rzeczypospolitej Polskiej. Komentarz, red. L. Garlicki, M. Zubik, Warszawa 2016.
• Konstytucja Rzeczypospolitej Polskiej. Projekt obywatelski NSZZ "Solidarność, Warszawa-Gdańsk 1994.
• Kozłowski K., Popełnienie przestępstwa jako podstawa wznowienia szczególnych postępowań o nabycie obywatelstwa polskiego - wybrane kwestie jurydyczne oraz konstytucyjnoprawne, "Zeszyty Naukowe Sądownictwa Administracyjnego" 2020/4.
• Kozłowski K., Uprawienie Prezydenta RP do wyrażania zgody na zrzeczenie się obywatelstwa polskiego, "Przegląd Prawa Publicznego" 2019/4.
• Kubuj K. [w:] Konstytucja RP. T. 1. Komentarz do art. 1-86, red. M. Safjan, L. Bosek, Warszawa 2016.
• Program: "Woronicza 17", wyemitowany przez TVP INFO w dniu 24.10.2021 r., https://vod.tvp.pl/video/woronicza-17,24102021,56188290.
• Pudzianowska D., "Rozliczenie z przeszłością" a przepisy prawa o obywatelstwie [w:] D. Pudzianowska, Obywatelstwo w procesie zmian, Warszawa 2013.
• Radajewski M., Treść, charakter prawny oraz kontrola legalności rozporządzeń dotyczących stanów nadzwyczajnych w świetle Konstytucji RP, "Ruch Prawniczy, Ekonomiczny i Socjologiczny" 2018/4.
• Skrzydło W., Konstytucja Rzeczypospolitej Polskiej. Komentarz, Warszawa 2013.
• Tuleja P. [w:] Konstytucja Rzeczypospolitej Polskiej. Komentarz, red. P. Tuleja, LEX 2021.
• Zięba-Załucka H., Problematyka obywatelstwa a prawa obywatelskie w Konstytucji Rzeczypospolitej Polskiej, "Kwartalnik Prawa Publicznego" 2001/1.