Zapobiegawcze mechanizmy obrony przed przejęciem spółki w prawie polskim

• Autorzy: Tomasz Sójka

Warianty tytułu

Preventive Anti-Takeover Defenses in Polish Law

• Języki publikacji: PL

Abstrakty

Niniejsze opracowanie poświęcone jest zapobiegawczym mechanizmom obrony przed przejęciem, pozostającym w dyspozycji spółek publicznych z perspektywy prawa polskiego. Obejmuje ono wyłącznie te metody, które stosowane są w praktyce polskiego rynku kapitałowego, - jak np. voting cap, - lub te, które potencjalnie mogą być stosowane w typowych sytuacjach. Przedmiotu rozważań nie stanowią natomiast takie techniki zapobiegania wrogim przejęciom, które mogą być efektywne wyłącznie w wyjątkowych, szczególnych okolicznościach. Kontrola sprawowana często nad spółkami publicznymi przez strategicznych inwestorów dysponujących znacznymi pakietami akcji prowadzi do zamkniętego modelu corporate governance, który zasadniczo dominuje na polskim rynku kapitałowym. Stopniowe zmniejszanie zaangażowania inwestorów strategicznych - najczęściej założycieli spółki - i sprzedaż akcji na rzecz inwestorów finansowych sprawia, że próby wrogich przejęć przestały być zagadnieniem teoretycznym w polskiej gospodarce. Zasadniczą tezą niniejszego artykułu jest stwierdzenie, że jakkolwiek prawo polskie nie zezwala na konstruowanie typowych, - tj. wzorowanych na rozwiązaniach amerykańskich, - "zatrutych pigułek" (poison pills), to jednak przepisy polskiego Kodeksu spółek handlowych, zgodnie z ich interpretacją przez doktrynę, pozostają wysoce permisywne w zakresie stosowania różnorodnych metod zapobiegania próbom przejęcia kontroli. Kwestia zakresu dopuszczalności stosowania przez polskie spółki mechanizmów obrony przed przejęciem jest jednym z ważniejszych zagadnień wymagających pogłębionej dyskusji - w której głosem jest niniejsze opracowanie - oraz ewentualnej systemowej interwencji ustawodawcy.(abstrakt oryginalny)

EN

This paper discusses preventive anti-takeover defences available to public companies in Polish law. It does not cover anti-takeover defences that could be effectively used only in exceptional, special situations as it is limited to the methods applied in practice in the Polish capital market, such as the voting cap, or methods potentially applicable to typical situations. A control exercised by strategic investors over Polish public companies results in the closed corporate governance model prevailing in the Polish capital market. However one can notice the gradual decrease of involvement by strategic investors, typically company founders, in their businesses which is often accompanied by their decision to sell the shares off to financial investors; therefore attempts at hostile takeovers are now of a more practical nature. The main claim of this article is that Polish Code of Commercial Companies and Partnerships - as interpreted in legal literature - remains highly permissive when it comes to the application of various methods aimed at preventing any takeovers of control, however, it does not allow for the construction of typical poison pills based on American solutions. This paper forms a part of a required extended discussion on the admissibility of defence mechanisms as used by Polish companies. Potentially, legislator's systemic interference might be needed too.(original abstract)

Słowa kluczowe

PL

Spółki publiczne; Przejęcie przedsiębiorstwa; Prawo

EN

Public companies; Corporate acquisitions; Law

• Czasopismo: Przegląd Ustawodawstwa Gospodarczego
• Rocznik: 2017
• Numer: nr 11
• Strony: 7--13

Twórcy

autor

Tomasz Sójka

• Uniwersytet im. Adama Mickiewicza w Poznaniu

Bibliografia

• Bank, Ch. (2006) Präventivmassnahmen börsennotierten Gesellschaften zur Abwehr feindlicher Übernahmevershuche in Deutschland und Grossbritannien. Frankfurt nad Menem: Peter Lang.
• Sołtysiński, S. (2010). Golden Shares: Recent Developments in E.C.J. Jurisprudence and Member States Legislation. W: S. Grundmann (red.) Festschrift für Klaus J. Hopt zum 70. Geburtstag, Berlin/New York: Walter de Gruyter, 2571-2596.
• Opalski, A. (2016). Komentarz do art. 301-392. W: A. Opalski (red.), Kodeks spółek handlowych (Tom IIIA). Spółka akcyjna. Warszawa: C.H. Beck.
• Rodzynkiewicz, M. (2012). Kodeks spółek handlowych. Komentarz. Warszawa: Lexis Nexis.
• Ringe, W.G. (2010). Deviations from Ownership-Control Proportionality. W: U. Bernitz, W.G. Ringe, Company Law and Economic Protectionism. Oxford: Oxford Scholarship Online.
• Sołtysiński, S., Mataczyński, M. (2013). W: S. Sołtysiński, A. Szajkowski, A. Szumański, J. Szwaja, Kodeks spółek handlowych (Tom III). Spółka akcyjna, Warszawa: C.H. Beck.
• Weber, A.M. (2015). Wpływ instytucji prawa rynku kapitałowego na spółki Skarbu Państwa. Niepublikowana praca doktorska. Warszawa: Uniwersytet Warszawski.
• Allerhand, M. (1997). Kodeks handlowy. Komentarz. Reprint. Warszawa: Park.
• Dziurzyński, T. (1992). W: T. Dziurzyński, Z. Fenichel, M. Honzatko, Kodeks handlowy. Komentarz. Reprint. Warszawa: Park.
• Opalski, A. (2010). W: S. Sołtysiński (red.), System prawa prywatnego. Prawo spółek kapitałowych (Tom 17B). Warszawa: C.H. Beck.
• Mataczyński, M. (2007). Ograniczenia wykonywania prawa głosu akcjonariuszy w orzecznictwie Europejskiego Trybunału Sprawiedliwości. Referat wygłoszony na: Węzłowe problemy prawa handlowego. VI Ogólnopolski Zjazd Katedr Prawa Handlowego. Szczecin-Mięzyzdroje.
• Opalski, A. (2012). Prawo zgrupowań spółek. Warszawa: Wydawnictwo.
• Romanowski, M. (2005). Zasada jednakowego traktowania udziałowców spółki kapitałowej, część I. Przegląd Prawa Handlowego, nr 1, s. 5-11.
• Bieri,A. (2011). Statutarische Beschränkungen des Stimmrechts bei Gesellschaften mit börsenkotierten Aktien. Zürich: Dike.
• Oplustil, K. (2010) Instrumenty nadzoru korporacyjnego (corporate governance) w spółce akcyjnej. Warszawa: C.H. Beck.
• Opalski, A. (2008). O pojęciu interesu spółki handlowej. Przegląd Prawa Handlowego, nr 11, 16-23.
• Opalski, A. (2006). Rada nadzorcza w spółce akcyjnej. Warszawa: C.H. Beck.
• Sołtysiński, S. (2010). W: S. Sołtysiński, System Prawa Prywatnego. Prawo spółek kapitałowych (Tom 17A). Warszawa: C.H. Beck.
• Underhill, W., Austmann, A. (2002). Defence Tactics. W: J. Payne (red.), Takeovers in English and German Law. Oxford: Hart Publishing.
• Goszczyk, M. (2016). Komentarz do art. 393-490. W: A. Opalski (red.), Kodeks spółek handlowych. Tom IIIB. Spółka akcyjna. Warszawa: C.H. Beck.
• Popiołek, W. (2015). W: J. Strzępka (red.), Kodeks spółek handlowych. Komentarz. Warszawa: C.H. Beck.
• Commission v. Kingdom of Netherlands, joined cases C-282/04 and C- 283/04 (2006), ECR, p. I-09141.
• Wyrok Sądu Najwyższego z dnia 5 listopada 2009 r., sygn. akt I CSK 158/09, OSNC 2010, Nr 4 poz. 63.
• Wyrok Sądu Najwyższego z dnia 22 października 2009 r., sygn. akt III CZP 63/09, OSNC 2010, Nr 4, poz. 55.
• Wyrok Sądu Najwyższego z dnia 20 czerwca 2007 r., sygn. akt V CSK 154/07.
• Wyrok Trybunału Konstytucyjnego z dnia 21 czerwca 2005 r., sygn. akt P 25/02, OTK-A 2005, Nr 6, poz. 65.
• Uchwała Sądu Najwyższego z dnia 18 września 2013 r., sygn. akt III CZP 13/13.
• Ustawa z dnia 15 września 2000 r. - Kodeks spółek handlowych (t.j. DzU z 2016 r., poz. 1578 z późn. zm.).
• Rozporządzenie Prezydenta Rzeczypospolitej z dnia 27 czerwca 1934 r. - Kodeks handlowy (DzU z 1934 r. Nr 57, poz. 502 z po ́ z ́n. zm.).
• Dyrektywa 2004/25/WE Parlamentu Europejskiego i Rady z dnia 21 kwietnia 2004 r. w sprawie ofert przejęcia (DzU UE L z dnia 30 kwietnia 2004 r., s. 12).