Instytut Pamięci Narodowej - Komisja Ścigania Zbrodni przeciwko Narodowi Polskiemu a prokuratura. Refleksje po ponad 20 latach funkcjonowania Instytutu

• Autorzy: Beata Stępień-Załucka

Warianty tytułu

Institute of National Remembrance - Commission for the Prosecution of Crimes against the Polish Nation vs. the Public Prosecutor's Office. Reflections After More Than 20 Years of the Institute's Functioning

• Języki publikacji: PL

Abstrakty

Instytut Pamięci Narodowej (IPN) - Komisja Ścigania Zbrodni przeciwko Narodowi nie jest organem konstytucyjnym. Mimo to odgrywa w Polsce ważną rolę. Przede wszystkim bada historię i edukuje. Jednak w ciągu 20 lat od uchwalenia ustawy jego rola uległa zmianie. Dlatego dziś coraz częściej w nauce i przestrzeni publicznej można usłyszeć głosy o potrzebie likwidacji tej instytucji. Jednym z nich jest projekt lewicy, który uzasadniono tym, że IPN wyczerpał przestrzeń badawczą. W artykule przedstawiono kontrargumenty dla takiego rozwiązania, omówiono dotychczasową działalność IPN i na jej podstawie postawiono tezę o konieczności zmian organizacyjnych w zakresie działania IPN. Istotą przedstawionej propozycji jest przeniesienie pionu śledczego do jednostek specjalizujących się w tych sprawach na poziomie prokuratur okręgowych, przy pozostawieniu pozostałych funkcji samemu Instytutowi. Propozycja takiego rozwiązania wynika z faktu, że w ocenie Autora nie są już aktualne powody, dla których w IPN utworzono odrębny pion prokuratorski.(abstrakt oryginalny)

EN

The Institute of National Remembrance - Commission for the Prosecution of Crimes against the Polish Nation is not a constitutional body. Nevertheless, it plays an important role in Poland. Above all, it studies history and educates. However, in the 20 years since the law was passed its role has changed. Therefore, today more and more voices in science and public space can be heard about the need to liquidate this institution. One of them is the left-wing project, which was justified by the fact that the Institute of National Remembrance has exhausted its research space. The article presents counterarguments for such a solution, it discusses the hitherto activity of the IPN and on its basis puts forward a thesis on the necessity of organisational changes in the scope of the activities of the IPN. The essence of the presented proposal is to transfer the investigative division to units specialising in these matters at the level of district prosecutors' offices, while leaving the remaining functions to the Institute itself. The proposal for such a solution results from the fact that, in the author's opinion, the reasons for which a separate prosecution division was created in the IPN are no longer valid.(original abstract)

Słowa kluczowe

PL

Prokuratura; Historia; Edukacja

EN

Prosecutor’s office; History; Education

• Czasopismo: Przegląd Prawa Publicznego
• Rocznik: 2022
• Numer: nr 5
• Strony: 36--44

Twórcy

autor

Beata Stępień-Załucka

• Uniwersytet Rzeszowski

Bibliografia

• Burzyński P., Stanek G., O konieczności reformy prokuratury w Polsce - uwagi krytyczne na tle polskich doświadczeń w kształtowaniu ustroju prokuratury [w:] Konieczne i pożądane zmiany ustroju prokuratury w Polsce, red. M. Mistygacz, Warszawa 2020.
• Gajda A., Międzynarodowy standard niezależności prokuratury [w:] Minister Sprawiedliwości a prokuratura. W poszukiwaniu optymalnego modelu relacji, red. M. Mistygacz, G. Kuca, P. Mikuli, Kraków 2021.
• Informacja o działalności IPN w okresie od 1 stycznia 2020 do 31 grudnia 2020, https://ipn.gov.pl/pl/o-ipn/ informacje-o-dzialalnos/143381,w-okresie-1-stycznia-2020-r-31-grudnia-2020-r.html.
• Janikowski G., Sejm za przyjęciem informacji Instytutu Pamięci Narodowej na temat działalności w 2020 r., https://dzieje.pl/wiadomosci/sejm-za-przyjeciem-informacji-instytutu-pamieci-narodowej-na-tematdzialalnosci- w-2020-r.
• Leszczyński A., Lewica chce zlikwidować IPN i powołać Instytut Ochrony Konstytucji, https://oko.press/ lewica-chce-zlikwidowac-ipn-i-powolac-instytut-ochrony-konstytucji/.
• Maciejewski J., Likwidacji IPN nie da się przeprowadzić. Ten postulat lewicy jest skierowany do lewicowych oszołomów i byłych eSBeków, https://wpolityce.pl/polityka/551658-10-powodowz- powodu-ktorych-ipnu-nie-da-sie-zlikwidowac.
• Mazowiecka L., Prokuratura w Polsce 1918-2014, Warszawa 2015.
• Mistygacz M., Modernizacja prokuratury jako warunek poprawy jakości przestrzeni wymiaru sprawiedliwości w Polsce [w:] Konieczne i pożądane zmiany ustroju prokuratury w Polsce, red. M. Mistygacz, Warszawa 2020.
• Mistygacz M., Niezależność ustrojowa prokuratury [w:] Prokuratura w Polsce w XXI wieku. Wyzwania ustrojowe i procesowe, red. M. Mistygacz, Warszawa 2019.
• Stadnicki T., Funkcja śledcza Instytutu Pamięci Narodowej - Komisji Ścigania Zbrodni przeciwko Narodowi Polskiemu, "Prokuratura i Prawo" 2006/9.
• Wyrzykowski M., Ustawa o Instytucie Pamięci Narodowej przed Trybunałem Konstytucyjnym, "Gdańskie Studia Prawnicze" 2018/40.
• Zięba-Załucka H., Prokuratura w nowej ustawie z 2016 r. Eksperyment z podległością władzy wykonawczej, "Przegląd Prawa Konstytucyjnego" 2016/5.