Filozofia pokoju globalnego : prawo do interwencji zbrojnej - analiza przypadku

• Autorzy: Anna Fligel

Warianty tytułu

The Global Peace Philosophy. The Right to Intervene - a Case Study

• Języki publikacji: PL

Abstrakty

Zagadnienie prawa do interwencji zbrojnej ma naturę zagadnienia trudnego, często kontrowersyjnego, zwłaszcza jeśli chodzi o wykazanie, że w wielu przypadkach - jeśli nie całkowicie, to przynajmniej w zasadniczej mierze - prawo to powinno być zarzucone. W prawie międzynarodowym sytuacja taka w pewnym sensie ma miejsce, co więcej, niekiedy wręcz uznaje się, iż w jego obrębie jest uzasadnione mówienie już o obowiązywalności ius contra bellum (prawa przeciwko wojnie). Praktyka wciąż daleka jest jednak od takiego ideału. Zasadniczym celem niniejszego artykułu jest analiza w aspekcie normatywnym zagadnienia prawa do interwencji zbrojnej jako jednego z ważniejszych wątków filozofii pokoju globalnego. W artykule zostały sproblematyzowane (kontr)argumenty stosowane na rzecz prawa o interwencji zbrojnej. Dwa uznane za kluczowe to, po pierwsze, argument z tzw. domniemanego barbarzyństwa i po drugie, (kontr)argument ze złożoności i niepowtarzalności każdego przypadku. Artykuł napisany jest głównie z perspektywy filozoficznej i etycznej, jednakże autorka stara się odwoływać w nim również do materiału empirycznego, głównie z zakresu nauk o polityce, ale też do wątków z zakresu prawa międzynarodowego, starając się stworzyć tym samym perspektywę interdyscyplinarną. Wybrane zagadnienie kluczowe stanowi zarazem okazję do tego, by przybliżać i rozwijać na gruncie polskim filozofię pokoju globalnego, co jest również ważnym celem artykułu. Tekst ten pisany jest bowiem w duchu głębokiego przekonania, że pokój globalny jest bodaj najwyższym, tzn. fundamentalnym ideałem dla ludzkości, swoistym Summum Bonum. (abstrakt oryginalny)

EN

The issue of the right to intervene is of a difficult, often controversial nature. Especially when it comes to showing that in many cases - if not entirely at least essentially - this right should be abandoned. This situation takes already place in some sense in international law; even more, it is sometimes acknowledged that within it it is justified to speak about the validity of ius contra bellum (laws against war). Practice is still far from such an ideal. The main goal of this article is to analyze from a normative angle the issue of the right to intervene as one of the most important threads of the global peace philosophy. The article has problematized (counter) arguments used for the right to intervene. Two considered key are, firstly, an argument from the so-called alleged barbarism and secondly, the (counter) argument of the complexity and uniqueness of each case. The article is written mainly from a philosophical and ethical perspective. However, the author also refers to empirical material, mainly in the field of political science, but also to threads in the field of international law, trying to create an interdisciplinary perspective. The selected key issue is also an opportunity to develop the global peace philosophy within the Polish academia. This paper is written with deep conviction that global peace is probably the highest, i.e. a fundamental ideal for humanity, a kind of Summum Bonum. (original abstract)

Słowa kluczowe

PL

Interwencja zbrojna; Misje pokojowe; Filozofia; Sytuacja społeczno-polityczna

EN

Military intervention; Peace missions; Philosophy; Social and political conditions

• Czasopismo: International Studies : Interdisciplinary Political and Cultural Journal
• Rocznik: 2021
• Tom: 27
• Numer: nr 1
• Strony: 215--235

Twórcy

autor

Anna Fligel

• Uniwersytet Łódzki

Bibliografia

• 1. Amnesty International Report 2000 - Yugoslavia, Federal Republic of Yugoslavia, Web. 26.02.2022. https://www.refworld.org/docid/3ae6aa1118.html
• 2. Bonar, L. H. "The Las Casas - Sepülveda Controversy: 1550- 1551". Ex Post Facto X (2001). Web. 1.09.2019. https://history.sfsu.edu/sites/default/files/images/2001_Bonar%20Ludwig%20Hernandez.pdf
• 3. Buksiński, T. Współczesne filozofie polityki. Poznań: WUAM, 2006.
• 4. Campbell, P. J., MacKinnon, A., Stevens, Ch. R. An Introduction to Global Studies. Oxford: Wiley-Blackwell, 2007.
• 5. De Las Casas, B. Brevísima relación de la destrucción de las Indias (1552). Przeł. The Devastation of the Indies: A Brief Account (1974). Web. 26.02.2022. A Brief Account of the Destruction of the Indies (umich.edu)
• 6. Cook, S. F., Borah, W. The Native Population of the Americas in 1492. Wyd. drugie, red. William Denevan N. Madison: University of Wisconsis Press, 1992.
• 7. Dziekan, M. Historia Iraku. Warszawa: Wydawnictwo Akademickie Dialog, 2002.
• 8. Dziekan, M. Irak: religia i polityka. Warszawa: Dom Wydawniczy Elipsa, 2005.
• 9. Eisenstadt, S. N. Utopia i nowoczesność. Warszawa: Oficyna Naukowa, 2009.
• 10. Goodin, R. E., Pettita, F. Przewodnik po współczesnej filozofii politycznej. Warszawa: Książka i Wiedza, 2002.
• 11. Huntington, S. Zderzenie cywilizacji. Warszawa: Wydawnictwo PWN, 2004.
• 12. Konflikt w Kosowie, Web. 26.02.2022. http://wyborcza.pl/1,75399,4753234.html
• 13. Kumelska, M. Globalne implikacje polityki George'a W. Busha. Warszawa: Dom Wydawniczy Elipsa, 2019.
• 14. Kużelewska, E., Stefanowicz, K., red. Wybrane problemy globalnej i regionalnej polityki międzynarodowej. Toruń: Wydawnictwo Marszałek, 2009.
• 15. Kwame, A. A. Kosmopolityzm. Etyka w świecie obcych. Warszawa: Prószyński i S-ka, 2008.
• 16. Leśniewski, M. Druga wojna w Zatoce Perskiej i amerykańska okupacja Iraku 2003-2006. Red. P. Ostaszewski. Konflikty kolonialne i postkolonialne w Afryce i Azji 1869-2006. Warszawa: Książka i Wiedza, 2006.
• 17. Madej, M. "Wojna w Iraku a walka z terroryzmem międzynarodowym - jak kulą w płot?". Rocznik Strategiczny 2003/2004. Fundacja Studiów Międzynarodowych. Warszawa 2004.
• 18. Mały Słownik Języka Polskiego. Red. Elżbieta Sobol. Warszawa: PWN, 1996.
• 19. Markowski, A., Pawelec, R. Słownik wyrazów obcych i trudnych. Warszawa: Wilga, 2001.
• 20. Marszałek, M. Sojusznicza operacja "Allied Force". Przebieg - ocena - wnioski. Toruń: DUET, 2009.
• 21. Miklaszewska, J., Szczepański, J. red. Filozofia polityczna po roku 1989. Teoria, Historia, Praktyka. Kraków: Wydawnictwo Uniwersytetu Jagiellońskiego, 2011.
• 22. Morgan, P., Lawton, C., red. Problemy etyczne w tradycjach sześciu religii. Warszawa: PAX, 2007.
• 23. Mouffe, Ch. Polityczność. Przewodnik Krytyki Politycznej, przeł. Joanna Erbel. Warszawa: Krytyka Polityczna, 2008.
• 24. Norton-Taylor, R., Capella, P. "Bill for Kosovo war goes over £30bn. Special report". The Guardian. Fri 15 Oct 1999. Web. 26.02.2022. https://www.theguardian.com/world/1999/oct/15/balkans
• 25. Pietraś, M., Marzęda, K. red. Późnowestfalski ład międzynarodowy. Lublin: UMCS, 2008.
• 26. Szurmiński, Ł. Mechanizmy propagandy. Wizerunek konfliktu kosowskiego w publicystyce. Warszawa: ASPRA-JR, 2008.
• 27. Waldenberg, M. Rozbicie Jugosławii: od separacji Słowenii do wojny kosowskiej. Warszawa: Scholar, 2003.
• 28. Wallerstein, I. Europejski uniwersalizm. Retoryka władzy. Warszawa: Scholar, 2007.
• 29. Wasiński, M. Dopuszczalność użycia siły zbrojnej w prawie międzynarodowym (wykład). Web. 26.02.2022. http://www.grocjusz.edu.pl/Materials/mw_w_pm_2013-8.pdf
• 30. Zolo, D. Sprawiedliwość Zwycięzców, Od Norymbergii do Bagdadu, przeł. A. Fligel i F. Boni. Lublin: Academicon, 2016.
• 31. Żukowski, S. Kosmopolityzm i postmodernizm a ład światowy. Warszawa: Scholar, 2009.

Identyfikatory

DOI

https://doi.org/10.18778/1641-4233.27.13